22 lipca w PRL-u działy się różne rzeczy. Te zdjęcia to nie żart
Dla władz komunistycznych było to najważniejsze święto państwowe. 22 lipca obchodzono Narodowe Święto Odrodzenia Polski, czyli dzień "narodzin systemu", owoc historycznego kłamstwa. A jednocześnie, przed dekady PRL-u, okazja do festiwalu propagandy na ogromną skalę.
2025-07-22, 11:00
Właściwa dla komunistów celebracja państwowych świąt – czas propagandowego wzmożenia – w przypadku 22 lipca osiągała być może swoje apogeum. Chodziło przecież o dzień założycielski "władzy ludowej", urodziny systemu, Narodowe Święto Odrodzenia Polski. Należało pokazać z jednej strony (jak to dekretował w 1947 roku partyjny dokument) "radość" obywateli, a z drugiej: "osiągnięcia" socjalistycznego kraju.
Stąd podczas 22 lipca działy się w Polsce Ludowej, z Warszawą na czele, różne rzeczy:
- pompatyczne pochody i marsze,
- przemówienia dygnitarzy i "gości z Moskwy",
- inscenizacje z historii i wojskowe parady,
- pokazy sportowe i artystyczne,
- prezentacje nowych budowalnych inwestycji i przemysłowych osiągnięć
- w końcu: festyny i kiermasze.
Zobacz zdjęcia
Jak wiemy, idea 22 lipca ufundowana została na cynicznym kłamstwie: "Odrodzenie Polski" było zmanipulowaną nazwą określającą moment nowej władzy z moskiewskiego nadania. Oglądane po dekadach zdjęcia z PRL-u, pokazujące ów "najważniejszy dzień dla komunistycznej władzy", mogą z tej perspektywy wydawać się tym bardziej zatrważające: dziś wiemy, co kryło się za tą malowaną z okazji święta fasadą.
Obrazki z 22 lipca mogą również uderzać swoją groteskowością, sztucznością i zadęciem, socrealistycznym patosem, rzeczywistością tak przerysowaną, że aż śmieszną. Choć przecież zdjęcia te – co pokazuje historia PRL i mechanizmy propagandy – były jak najdalsze od żartu.
22 lipca 1946 roku podczas obchodów drugiej rocznicy odrodzenia Polski Ludowej ulicami Warszawy przeszła parada (na zdj.). Dokonano także uroczystego otwarcia mostu Poniatowskiego odbudowanego po zniszczeniach wojennych. Fot. PAP/Karol Szczeciński
W 1947 roku we Wrocławiu z okazji święta 22 lipca na Stadionie Olimpijskim im. Karola Świerczewskiego odbywały się pokazy artystyczne uczestników obozów szkolnych Ministerstwa Oświaty. Na zdj. próba przed oficjalnymi występami. Fot. PAP/CAF
22 lipca 1948 roku we Wrocławiu na placu Grunwaldzkim odbyła się defilada uczestników I Zlotu Związku Młodzieży Polskiej (ZMP). Fot. PAP/CAF 
Obchody święta 22 lipca w Warszawie w 1955 roku. Fot. PAP/CAF/Mariusz Szyperko
Obchody Narodowego Święta Odrodzenia Polski w Gdańsku, 22 lipca 1959 r. Fot. NAC
Obchody święta 22 lipca („XX-lecia PRL”) w Warszawie w 1964 roku Warszawa. Fot. PAP/Stanisław Dąbrowiecki
Warszawa, 22 lipca 1966 r. Wielka defilada wojskowa z okazji "Tysiąclecia Państwa Polskiego" na pl. Defilad – część historyczna. Fot. PAP/Mariusz Szyperko
Warszawa, 22 lipca 1966 r. Wielka defilada wojskowa z okazji "Tysiąclecia Państwa Polskiego" na pl. Defilad – część historyczna. Fot. PAP/Mariusz Szyperko
Kraków, 22 lipca1973 r. III Zlot Młodych Przodowników Pracy, Nauki i Wyszkolenia Bojowego. Fot. PAP/Zbigniew Wdowiński 
Na uroczyste lipcowe obchody 30-lecia PRL przybył do Polski w 1974 roku sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KC KPZR) Leonid Breżniew. Nz. Leonid Breżniew witany przez hutnika w drodze z lotniska Okęcie do Sejmu. Fot. PAP/Zbigniew Matuszewski
Katowice, lipiec 1974 r. Dzieci pozdrawiają Leonida Breżniewa i Edwarda Gierka przejeżdżających ulicami miasta. Dygnitarze przybyli na uroczystość "30-lecia PRL". Fot. PAP/Zbigniew Matuszewski
Mielec, sierpień 1978 r. Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego Państwowych Zakładów Lotniczych Mielec, brama główna zakładu udekorowana z okazji 22 lipca. Fot. PAP/Woody Ochnio
Obchody święta 22 lipca na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie, 1979 r. Fot. NAC Źródło: Polskie Radio/jp