Zaduszki. Czym różnią się od Wszystkich Świętych i jakie mają znaczenie?
2 listopada, w Dzień Zaduszny, wierni wspominają zmarłych i modlą się za dusze przebywające w czyśćcu. To duchowa kontynuacja uroczystości Wszystkich Świętych, głęboko zakorzeniona w polskiej tradycji, łącząca religijne refleksje z dawnymi zwyczajami ludowymi.
2025-11-02, 09:04
Zaduszki 2025. Dzień zadumy
Dziś obchodzimy Dzień Zaduszny, potocznie zwany Zaduszkami - święto poświęcone pamięci wszystkich zmarłych, zwłaszcza tych, których dusze, zgodnie z wiarą, oczekują w czyśćcu. W kościołach chrześcijańskich i rzymskokatolickich odbywają się uroczyste modlitwy i nabożeństwa. Jak wyjaśnia dr Maciej Nawrocki z Uniwersytetu SWPS, Zaduszki są ściśle związane z obchodzonym dzień wcześniej Dniem Wszystkich Świętych.
- Choć z religijnego punktu widzenia to Dzień Wszystkich Świętych można uznać za święto cokolwiek ważniejsze, chociażby z tego powodu, że jest on świętem nakazanym, to Zaduszki, zwłaszcza w Polsce stanowią uroczystość na pewno wyjątkową. Tradycja rzymsko-katolicka głosi zresztą, że odpust zupełny dla jednej duszy, między innymi przez pobożne odwiedzenie cmentarza można uzyskać w całej oktawie święta Wszystkich Świętych, czyli w oba te dni, więc nic dziwnego, że ich obchody przyjmują podobną formę - zauważył dr. Nawrocki.
Święto o pogańsko-katolickiej genezie
Dzień Zaduszny, znany także jako Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych, to święto głęboko zakorzenione w tradycji chrześcijańskiej, poświęcone pamięci tych, którzy odeszli. Jego początki sięgają końca X wieku.
Ustanowił je w 998 roku opat klasztoru w Cluny, św. Odylon, pragnąc nadać chrześcijański wymiar dawnym, pogańskim obrzędom upamiętniającym zmarłych. Z czasem zwyczaj modlitwy za dusze zmarłych rozprzestrzenił się w całej Europie, a w XIV wieku Dzień Zaduszny został oficjalnie wpisany do kalendarza liturgicznego Kościoła rzymskokatolickiego.
Święto to silnie zakorzeniło się w polskiej kulturze, m.in. przez narodowego wieszcza doby romantyzmu, Adama Mickiewicza. Pisarz w cyklu dramatów opisał kultywowany we wschodniej Polsce obrzęd dziadów, gdy palono ogniska dla przybywających z zaświatów dusz zmarłych. Dziady i inne obrzędy związane z przywoływaniem duchów zmarłych odeszły już do przeszłości. Stały się częścią legendy o dawnych zwyczajach ludowych. Pomimo upływu lat, Zaduszki wciąż pozostały dniem zadumy, rozmyślań o śmierci i odwiedzania grobów zmarłych bliskich.
Tegorocznym Zaduszkom oprócz modlitw towarzyszyć będzie dobra pogoda. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wskazuje, że tego dnia termometry pokażą nawet do 18 stopni Celsjusza.
Czytaj także:
- Polskie cmentarze na obczyźnie
- Proboszcz pobiera opłaty za wstęp na cmentarz w Zakopanem. W sieci burza
- Sklepy otwarte 1 i 2 listopada 2025. Gdzie zrobić zakupy we Wszystkich Świętych?
Źródła: PolskieRadio24.pl/JL