Paleoklimatologia odsłania tajemnice. Jak przeszłość tłumaczy kryzys klimatyczny
Nie ma zgody wśród naukowców, czy żyjemy jeszcze w epoce holocenu, czy już antropocenu. Ale co to dla nas znaczy i co znaczy to dla klimatu? Co kryje się pod hasłem paleoklimatologia? Czy i jak badanie odległej przeszłości pozwala zrozumieć i przewidzieć dzisiejsze zmiany klimatu? Gościem Marty Hoppe w Polskim Radiu 24 była prof. Agnieszka Gałuszka, biogeochemiczka, członkini Polskiej Akademii Nauk.
2025-11-20, 20:30
Debata o tym, czy wciąż żyjemy w holocenie, czy weszliśmy już w nową epokę - antropocen - nie jest jedynie sporem o nazewnictwo. To dyskusja o skali wpływu człowieka na planetę i o tym, jak interpretować gwałtowne zmiany zachodzące w środowisku. Holocen, trwający od około 11,7 tys. lat, przyniósł stabilizację klimatu, która umożliwiła rozwój rolnictwa, osadnictwa i współczesnych społeczeństw. Antropocen miałby z kolei opisywać epokę zdominowaną przez działalność człowieka: intensywne spalanie paliw kopalnych, masowe wylesianie, zanieczyszczenie ekosystemów oraz zakłócenia w obiegu wody i pierwiastków.
Posłuchaj
Bez względu na to, jaką nazwę przyjmiemy, faktem pozostaje, że klimat Ziemi szybko się zmienia. Aby zrozumieć tempo i skalę tych procesów, naukowcy sięgają po narzędzia paleoklimatologii - dziedziny badającej klimat przeszłości na podstawie zapisów geologicznych, rdzeni lodowych, osadów jeziornych czy skamieniałych szczątków roślin. Analiza tych naturalnych archiwów pozwala porównywać obecne zmiany z tymi sprzed tysięcy i milionów lat oraz sprawdzać, na ile wiarygodne są modele służące do prognozowania przyszłych zmian klimatycznych.
* * *
Audycja: Zmiana klimatu
Prowadzi: Marta Hoppe
Gość: prof. Agnieszka Gałuszka - biogeochemiczka, Polska Akademia Nauk
Godzina emisji: 19.06
Data emisji: 20.11.2025
Źródło: Polskie Radio 24