Hałas już nie zniekształci komunikatów. Pomoże polski projekt
Gdańscy inżynierowie wraz z naukowcami z PG i CNBOP stworzyli system, który automatycznie poprawia zrozumiałość komunikatów w hałaśliwych przestrzeniach publicznych. Technologia smartVES dostosowuje barwę, tempo i głośność mowy w czasie rzeczywistym, zwiększając bezpieczeństwo i komfort pasażerów na lotniskach, dworcach czy stadionach.
2025-11-27, 07:50
Polacy rozwiązują problem hałasu w komunikatach
Gdańska firma we współpracy z naukowcami z Politechniki Gdańskiej i Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej (CNBOP) opracowała system, który automatycznie poprawia zrozumiałość komunikatów głosowych w dużych i hałaśliwych przestrzeniach publicznych, takich jak lotniska, dworce czy stadiony.
Prezes firmy Ambient System Marcin Starzyński, w rozmowie z Polską Agencją Prasową wyjaśnił, że pomysł powstał "z potrzeby rozwiązania problemu niskiej zrozumiałości komunikatów w wielkopowierzchniowych obiektach".
- Wiedzieliśmy, że tradycyjne dźwiękowe systemy ostrzegawcze (DSO, stosowane do alarmów i ewakuacji ludzi, ale także do przekazywania podróżnym ważnych informacji), mimo spełniania norm, nie radzą sobie w trudnych warunkach akustycznych - na dworcach, lotniskach czy stadionach. Istniała więc konkretna luka rynkowa - powiedział.
Celem naukowców i firmy było opracowanie dźwiękowego systemu ostrzegawczego, którego podstawowym zadaniem jest przekazywanie komunikatów o maksymalnej możliwej zrozumiałości, m.in. w aplikacjach transportowych. - Mogą to być komunikaty głosowe o rozkładach jazdy, statusach lotów dla pasażerów oraz o utrudnieniach czy komunikaty ostrzegawcze w sytuacjach zagrożenia - dodał Starzyński.
Algorytmy smartVES wspierają komunikaty
Technologię nazwano smartVES. Wykorzystuje ona dwa autorskie algorytmy cyfrowego przetwarzania dźwięku. Pierwszy, adaptacyjna filtracja, dopasowuje komunikat do aktualnego poziomu hałasu, aby był zawsze maksymalnie zrozumiały. Drugi, algorytm czasowej transpozycji mowy, analizuje tempo wypowiedzi i automatycznie je stabilizuje lub spowalnia - również w przypadku komunikatów "na żywo", gdy operator mówi zbyt szybko lub pod wpływem stresu. Prof. Józef Kotus z Politechniki Gdańskiej podkreślił, że technologia "w pełni autonomicznie moduluje barwę, głośność, a także tempo komunikatów głosowych w czasie rzeczywistym".
Sprzedaż technologii smartVES do metra w Delhi, jednego z najgłośniejszych miejsc na świecie, rozpoczęto w 2022 r. Starzyński wspominał, że jest to "jeden z największych i najgłośniejszych korytarzy komunikacyjnych na świecie. Codziennie korzystają z niego miliony pasażerów, a poziom hałasu jest ekstremalnie wysoki". - Kluczowym założeniem przy projekcie w Delhi było stworzenie wielostrefowego DSO, integracja wielu systemów, a dodatkowo poprawa słyszalności. To duża i prestiżowa inwestycja, która otworzyła nam kolejne drzwi na rynkach Azji - wyjaśnił.
W praktyce dźwiękowe systemy ostrzegawcze, w tym smartVES znacząco zwiększają bezpieczeństwo i komfort pasażerów. Prof. Kotus podkreśla, że w testowanych obiektach "zrozumiałość komunikatów wzrosła nawet o jedną kategorię w skali normy międzynarodowej". Dla użytkowników oznacza to m.in. szybszą reakcję na zmiany peronów, zakłócenia w ruchu czy sprawniejszą ewakuację w sytuacjach zagrożenia.
- System smartVES może działać we wszystkich językach, jest do tego dostosowany. W systemie stosuje się nagrania osób mówiących w języku lokalnym, a zaimplementowane algorytmy nie ingerują w treść ani charakter języka, ale działają na poziomie parametrów akustycznych, takich jak skala dźwięku czy tempo wypowiedzi - powiedział prof. Kotus.
Zdaniem prezesa Ambient System stworzony system zwiększa bezpieczeństwo i zrozumiałość komunikacji ostrzegawczej w przestrzeni publicznej. - Został zaprojektowany tak, by umożliwiać prostą integrację. Możliwa jest szeroka integracja z systemami PSIM (Physical Security Information Management), BMS (Building Management System) oraz PIS (Passenger Information System), co jest szczególnie istotne w dużych i skomplikowanych projektach, takich jak lotniska, metro czy aplikacje przemysłowe. Różne technologie mogą działać równolegle ze smartVES - podał.
Technologia smartVES podbija rynki
Rozwiązanie znajduje zastosowanie nie tylko w transporcie, ale także w przemyśle, szpitalach i obiektach sportowych. Firma wdrożyła system m.in. na stadionie hokejowym w Rosenheim w Niemczech, stadionie piłkarskim Sunderlandu w Wielkiej Brytanii oraz w największym kampusie medycznym w Skandynawii - Szpitalu Uniwersyteckim w Oslo.
Jak podkreśla Starzyński, dzięki modułowej i skalowalnej konstrukcji smartVES doskonale sprawdza się zarówno w mniejszych obiektach, jak i w dużych przestrzeniach. Firma planuje dalszy rozwój technologii, w tym interkomów wykorzystujących także sztuczną inteligencję do wykrywania zagrożeń w czasie rzeczywistym.
- "Podwodne burze" topią szelfy lodowe. "Błędne koło"
- "O powstawaniu gatunków". Karol Darwin wyjaśnia, jak działa ewolucja
- Jest w żywności, wodzie i powietrzu. Mikroplastik sprzyja miażdżycy, ale tylko męskiej
Źródło: PAP/nł