Atmosfera jakiej jeszcze nie widziano. Niezwykłe odkrycie w kosmosie
Teleskop Webba ujawnił niezwykłą egzoplanetę PSR J2322-2650 b, której atmosfera różni się od wszystkiego, co dotąd obserwowano w układach pozasłonecznych. W jej atmosferze dominują węgiel i hel, co może prowadzić do powstawania diamentów na jej powierzchni. Dodatkowo siły grawitacyjne pulsara sprawiły, że planeta przybrała kształt cytryny.
2025-12-21, 19:41
Niespotykana atmosfera planety
Teleskop Webba dostarczył obserwacji nietypowej egzoplanety, pokazując, że jej atmosfera jest zupełnie różna od tego, czego można spodziewać się po planetach. Naukowcy z Uniwersytetu Chicago pod kierunkiem Michaela Zhanga odkryli, że atmosfera planety PSR J2322-2650 b jest zdominowana przez hel i węgiel, a w niej unoszą się chmury sadzy. W głębszych warstwach atmosfery mogą kondensować diamenty, a na powierzchni wieją silne wiatry zachodnie. Zamiast typowych cząsteczek wody, metanu czy dwutlenku węgla, węgiel cząsteczkowy w formie dwutlenkowej i trójatomowej dominuje wyłącznie w warunkach braku tlenu i azotu, co czyni tę atmosferę wyjątkową.
Planeta PSR J2322-2650 b obiega pulsara, czyli obracającą się gwiazdę neutronową, od której rejestrujemy regularne impulsy radiowe. Gwiazdy neutronowe to końcowe stadium ewolucji niektórych gwiazd masywnych; powstają w wyniku wybuchów supernowych. Sama obecność planety w pobliżu pulsara nie jest obecnie niczym niezwykłym - pierwsze znane planety pozasłoneczne odkryto w układzie pulsara PSR B1257+12, czego dokonał polski astronom Aleksander Wolszczan. Jednak niespodzianką dla naukowców jest to, w jaki sposób zbudowana jest atmosfera planety PSR J2322-2650 b.
Planeta jak cytryna
Planeta PSR J2322-2650 b znana jest od 2017 roku. Krąży 1,5 miliona kilometrów (0,01 au) od pulsara milisekundowego, obracającego się 300 razy na sekundę. Planeta obiega pulsara z okresem orbitalnym niecałych 8 godzin. Jest stale zwrócona do pulsara jedną stroną (podobnie jak Księżyc do Ziemi). Wpływ grawitacyjny pulsara jest tak duży, że planeta została rozciągnięta do kształtu podobnego do cytryny. Masa planety jest zbliżona do masy Jowisza. Układ planetarny znajduje się 750 lat świetlnych od nas. Powyższe odkrycie dotyczące składu atmosfery opisano w "The Astrophysical Journal Letters".
Czytaj także:
- Rakieta Muska eksplodowała. Setki osób było w niebezpieczeństwie
- Bezprecedensowe zderzenie w kosmosie. Spowodowało ogromny wybuch
- Przełomowe zdjęcia kosmosu. NASA pokazuje trójwymiarową mapę
Źródła: PAP/PolskieRadio24.pl/JL