24 lipca

1292 - Zmarła Święta Kinga (Kunegunda) córka Beli IV króla Węgier, żona księcia krakowskiego Bolesława Wstydliwego. Od 1234 roku Kinga była zakonnicą w klasztorze klarysek w Starym Sączu. Cały posag przeznaczyła na odbudowę kraju po najazdach tatarskich, wspierała klasztory i kościoły, sprowadzeni przez nią z Węgier górnicy zbudowali kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Kinga została beatyfikowana 10 czerwca 1690 roku, kanonizowana w 1999 roku przez papieża Jana Pawła II. W 1715 roku papież Benedykt XIII przyznał Kindze tytuł patronki Polski i Litwy.

1657 - W bitwie pod Czarnym Ostrowiem Stefan Czarniecki razem z Janem Sebastianem Lubomirskim zwyciężyli sprzymierzonego ze Szwedami Jerzego II Rakoczego.

1761 - Urodził się Jakub Jasiński, (podawany jest też rok 1759) generał, działacz polityczny, poeta. Czołowy przedstawiciel jakobinów polskich podczas powstania kościuszkowskiego. Zginął 4 listopada 1794 roku podczas obrony Pragi atakowanej        przez wojska feldmarszałka Aleksandra Suworowa. 250 rocznica

1783 - Urodził się Simon Bolivar, bohater walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod panowania hiszpańskiego. Powstania, którymi dowodził, doprowadziły do utworzenia      niepodległych państw: Wenezueli, Kolumbii, Peru i Ekwadoru. Zmarł w 1830 roku.

REKLAMA

1802 - Urodził się Aleksander Dumas (ojciec), francuski powieściopisarz i dramaturg. Jego bogata i różnorodna twórczość obejmuje ponad 300 tomów, pisanych często przy współpracy innych autorów. Światowy rozgłos przyniosły mu powieści: "Trzej muszkieterowie", "Muszkieterowie w 20 lat później", "Hrabia Monte Christo" oraz "Królowa Margot". Zmarł 5 grudnia 1870 roku.

1828 - Urodził się Nikołaj Czernyszewski, rosyjski myśliciel i działacz polityczny, filozof i ekonomista, pisarz, estetyk i krytyk literacki.

1831 - Zmarła Maria Szymanowska, pianistka i kompozytorka, pisała utwory na fortepian, w tym etiudy, nokturny, walce, polonezy, mazurki i pieśni. Koncertowała w całej Europie, ostatnie lata życia spędziła w Petersburgu, gdzie była nadworną pianistką carycy Aleksandry Fiodorowny. 180 rocznica

1857 - Urodził się Henrik Pontoppidan, duński powieściopisarz, autor opowiadań i nowel - "Koniec życia", "Podcięte skrzydła", trylogii "Umiłowany kraj" oraz cyklu "Królestwo zmarłych". Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1917 roku. Zmarł 23 sierpnia 1943 roku.

REKLAMA

1860 - Urodził się Alfons Mucha, czeski malarz i grafik. Przez wiele lat tworzył projekty graficzne na zamówienie - plakaty reklamowe, kalendarze, karty dań, okładki i tytuły czasopism; był odpowiedzialny za dekoracje, kostiumy i plakaty dla Sary Bernhardt w Theatre de la Renaissance; zaprojektował czechosłowackie godło państwowe oraz pierwsze znaczki i banknoty. Zmarł 14 lipca 1939 roku.  

1880 - Urodził się Ernst Bloch, amerykański kompozytor pochodzenia szwajcarskiego, twórca m.in. rapsodii "America" i opery "Mackbeth". Zmarł 15 lipca 1959 roku.

1888 - Zmarł Józef Bełza, chemik, profesor Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Marymoncie, współzałożyciel Szkoły Farmaceutycznej w Warszawie.

1895 - Urodził się Robert Graves, brytyjski pisarz, profesor uniwersytetu w Oksfordzie; autor ponad 120 książek w tym wielu powieści historycznych: "Ja, Klaudiusz", "Klaudiusz i Messalina", "Belizariusz", "Mity greckie", "Mity hebrajskie"; jest też autorem realistycznych poezji wojennych. Zmarł 7 grudnia 1985 roku.  

REKLAMA

1897 - Urodziła się Amelia Mary Earhart, amerykańska pilotka, dziennikarka i poetka. Była pierwszą kobietą, która w 1928 roku przeleciała nad Atlantykiem - jako pasażer, i pierwszą kobietą, która jako pilot uczyniła to samotnie w 1932 roku. Była pierwszą kobietą, której Kongres Stanów Zjednoczonych przyznał odznaczenie Distinguished Flying Cross. Została też wybrana Najbardziej Niezwykłą Kobietą Roku. Zaginęła 2 lipca 1937 roku lecąc nad Oceanem Spokojnym.

1903 - Urodził się Jan Boenigk, bojownik o polskość Warmii i Mazur, działacz społeczny, nauczyciel i pisarz, zasłużony w tworzeniu polskiego szkolnictwa na Warmii i Powiślu, tworzył i prowadził uniwersytety ludowe, koło Mrągowa i w Mikołajkach. Zmarł 22 lipca 1982 roku.

1900 - Urodził się Aleksander Żabczyński, aktor rewiowy, teatralny i filmowy, należał do najpopularniejszych polskich aktorów okresu dwudziestolecia międzywojennego. Osiągnął pozycję gwiazdy pierwszej wielkości i jednego z najbardziej pożądanych amantów filmowych. Zagrał w filmach: "Manewry miłosne", "Ada! To nie wypada", "Jadzia", "Pani minister tańczy", "Śluby ułańskie". Zmarł 31 maja 1958 roku. 

1911 - Ekspedycja kierowana przez Hirama Binghama, amerykańskiego naukowca, odkryła odkryła Machu Picchu - ruiny miasta Inków położone na wysokości 2090 - 2400 m n.p.m. w Andach Peruwiańskich. 100 rocznica

REKLAMA

1912 - Mongolia stała się protektoratem Rosji.

1912 - Urodził się Stanisław Wohl, operator, reżyser, scenarzysta i pedagog. W 1930 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego "Start", po wojnie współzałożyciel PWSF w Łodzi i jej wieloletni wykładowca, autor zdjęć do filmów "Król Maciuś I', "Kalosze szczęścia", "Przygoda noworoczna". Zmarł 25 maja 1985 roku.

1917 - Bitwa pod Krechowicami, w której polscy ułani, walczący po stronie armii rosyjskiej, otrzymali rozkaz powstrzymania natarcia Niemców na Stanisławów, w okolicach wsi Krechowice. Akcja Polaków miała dać osłonę odwrotowi oddziałów rosyjskich. 24 lipca pod Krechowicami ułani cały dzień bohatersko walczyli z Niemcami, po czym wycofali się do miasta. W Stanisławowie okazało się, iż polska ludność jest zabijana i rabowana przez rosyjskich maruderów. Ułani zaangażowali się w obronę mieszkańców, przechodząc do walki z Rosjanami. Tak powstał pułk Ułanów Krechowieckich.

1920 - Wincenty Witos został premierem Rządu Obrony Narodowej.

REKLAMA

1920 - Urodził się Arthur Boyd, australijski malarz i rzeźbiarz; do najbardziej znanych jego obrazów należą: "Pejzaż Wimmera" i "Ślepy Nabuchodonozor z lwem"; ceniona jest również jego ceramiczna rzeźba na basenie olimpijskim w Melbourne. Zmarł 24 kwietnia 1999 roku.

1922 - Urodził się Bernard Ładysz, śpiewak operowy, bas. W 1956 roku na konkursie śpiewaczym w Vercelli otrzymał najwyższe wyróżnienie - "Il primo premio assoluto".W latach 1950-1979 był solistą opery warszawskiej. Śpiewał na całym świecie od Australii przez obie Ameryki po Chiny. Jest jedynym polskim śpiewakiem który śpiewał z Marią Callas.

1923 - Grecja i Turcja podpisały w Lozannie traktat pokojowy kończący wojnę na Bliskim Wschodzie. W konferencji pokojowej trwającej od kwietnia 1923 roku, oprócz stron konfliktu wzięły udział: Wielka Brytania, Turcja, ZSRR, Bułgaria i Włochy.

1926 - Urodził się Andrzej Konic, reżyser filmowy, twórca telewizyjnych spektakli i programów poetyckich, filmów: "Uszczelka", "Umarłem, aby żyć", seriali telewizyjnych: "Stawka większa niż życie", "Czarne chmury", spektakli teatralnych "Madame Sans Gene", "Otello", "Opera za trzy grosze". Zmarł 25 października 2010 roku. 85 rocznica

REKLAMA

1929 - Urodził się Janusz Grabiański, grafik, plakacista, ilustrator książek dla dzieci i serii wydawniczych; wybitny animalista - twórca wizerunków zwierząt m.in. serii znaczków pocztowych z psami i kotami. Zmarł 20 października 1976 roku.

1929   - Wszedł w życie Pakt Brianda-Kellogga, w którym sygnatariusze wyrzekli się wojny jako metody prowadzenia polityki; Pakt formułował zakaz wojny agresywnej, pozostawiając państwom prawo do samoobrony w wypadku napaści, potępiał uciekanie się do wojny jako środka rozwiązywania sporów międzynarodowych i zobowiązywał do ich regulowania środkami pokojowymi.

1930 - Urodził się Jerzy Holzer, historyk i politolog, badacz najnowszych dziejów Polski oraz historii powszechnej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor wydawnictw podziemnych oraz prac: "Kryzys polityczny w Niemczech 1928-1930", "Mozaika polityczna Drugiej Rzeczypospolitej", "Komunizm w Europie".

1931 - Urodził się Eric Tabarly, francuski żeglarz, zwycięzca regat, uważany za najsłynniejszego żeglarza 20. wieku. Zginął zepchnięty przez sztorm z pokładu swego jachtu "Pen-Duic 1", w nocy z 12 na 13 czerwca 1998 roku.

REKLAMA

1933 - Urodził się Jerzy Harasymowicz, poeta, założyciel grup poetyckich "Muszyna" i "Barbarus". Autor ponad 40 tomów wierszy, także bajek dla dzieci. Z jego poezji wywodzi się termin "kraina łagodności", do którego Wojciech Bellon nawiązywał w piosenkach, a który później był utożsamiany z poezją śpiewaną. Zmarł 21 sierpnia 1999 roku.

1940 - Po zwycięskiej kampanii we Francji Niemcy anektowały Alzację i Lotaryngię.

1943 - Początek nalotów dywanowych na Hamburg, jednych z największych w czasie II wojny światowej. Operacja pod kryptonimem "Gomora" polegała na zmasowanym bombardowaniu przez lotnictwo amerykańskie i brytyjskie całych obszarów miasta, aż do całkowitego ich zniszczenia. Naloty trwały do 2 sierpnia 1943 roku. Całkowitemu zniszczeniu uległo 6200 akrów zabudowy, co stanowiło 74% powierzchni miasta. Zburzono bądź uszkodzono 580 zakładów przemysłowych, w tym wszystkie stocznie okrętów podwodnych oraz pobliską wytwórnię silników diesla. Blisko 2/3 mieszkańców Hamburga zostało zmuszonych do ucieczki. Alianci stracili 104 ciężkie bombowce. Już po 4 tygodniach od ataków przywrócono pracę w większości zakładów, jednak dopiero po roku poziom produkcji przemysłowej Hamburga osiągnął wielkość sprzed nalotów.

1949 - Urodził się Stasys Eidrigevicius, grafik pochodzenia litewskiego. Tworzy exlibrisy, plakaty, obrazy olejne, ilustracje do książek i fotografię. Współpracuje z tygodnikiem "Polityka". Od 1980 roku mieszka w Polsce.

REKLAMA

1949 - Uruchomiono Centralną Radiostację Polskiego Radia w Raszynie z 335-metrowym masztem radiowym.

1957 - Zmarł Sacha Guitry, francuski dramaturg, aktor, reżyser i scenarzysta,  realizator filmu "Roman d’un tricheur".

1963 - USA i ZSRR parafowały układ w sprawie zakazu prób z bronią nuklearną.

1970 - Urodziła się Jennifer Lopez, amerykańska aktorka, piosenkarka i tancerka, grała  w filmach "Selena", "Powiedz tak", "Sposób na teściową", "Miasto śmierci", "Plan B".  Zajmuje się także projektowaniem mody i perfum. Dotychczas sprzedała 40 milionów swoich płyt na świecie

REKLAMA

1978 - Zmarł ksiądz Wilhelm Franciszek Kubusz, od 1943 roku kapelan 1. Dywizji im. Tadeusza Kościuszki.

1979 - Zmarł Edward Stachura, poeta i prozaik, pieśniarz i wędrowiec, autor opowiadań, powieści obyczajowych, wśród których największą popularnością cieszą się "Cała jaskrawość" "Siekierezada". Urodził się 18 sierpnia 1937 roku we Francji. 

1981 - Po obaleniu szacha Rezy Pahlawiego, prezydentem Iranu został Mohamed Ai Radżaj.

1982 - Zmarł Felicjan Loth, chirurg ortopeda, który pierwszy w Polsce wykonywał operacje u dzieci chorych na hemofilię, organizator i wieloletni dyrektor Szpitala Chirurgii Urazowej Dziecięcej "Omega" w Warszawie.

REKLAMA

1991 - Zmarł Isaak Beshevis Singer, amerykański pisarz żydowskiego pochodzenia, tworzący w jidysz. Autor powieści "Sztukmistrz z Lublina", "Dwór", "Spuścizna" oraz opowiadania "Magiczna moc". W 1987 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Od 1935 roku w Stanach Zjednoczonych.  20 rocznica

1995 - Zmarł Jerzy Toeplitz, krytyk i historyk filmu, pedagog, wieloletni rektor Łódzkiej Szkoły Filmowej, organizator i rektor pierwszej w Australii szkoły filmowej w Sydney, autor prac: "Historia filmu polskiego", "Film i telewizja w USA", "Nowy film amerykański", "Hollywood and after". 

1995 - Zmarł George Rodger, brytyjski nestor fotografii prasowej, znany z pracy w Afryce oraz z dokumentacji fotograficznej obozu koncentracyjnego w Bergen-Belsen,  jeden z założycieli Agencji Fotograficznej "Magnum".  

1997 - Naukowcy z Roslin Institute w Wielkiej Brytanii zamieścili w mediach informację o sklonowaniu owcy "Polly" z dodatkiem genu ludzkiego. Mleko tej owcy, wzbogacone o ludzkie proteiny, miało być pomocne między innymi, w leczeniu chorych na hemofilię i osteoporozę.

REKLAMA

1998 - Zmarł Jacek Kalabiński, dziennikarz, publicysta, komentator Polskiego Radia i BBC, korespondent "Gazety Wyborczej" i "Rzeczpospolitej", laureat "Złotego Mikrofonu". Urodził się 11 września 1938 roku.

1999 - Zmarł Jerzy Przybylski, aktor teatralny i filmowy; grał w filmach "Zakazane piosenki", "Prawo i pięść", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Popioły", "Ziemia obiecana", "Sanatorium pod Klepsydrą". Urodził się 27 kwietnia 1923 roku.  

2010 - Zmarł Theo Albrecht, niemiecki przedsiębiorca, który wraz z bratem zbudował sieć tanich sklepów Aldi, zaczynając od sklepu rodzinnego w Essen w 1946 roku.