44. dzień walk. Niemcy wysadzają mosty

Posłuchaj

44. dzień walk. Audycję przygotowali: Edyta Poźniak i Witold Banach we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego. Czytał Robert Chojecki.

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

13 września, środa, oddziały sowieckie wkraczają na przedmieścia Pragi. Pierwsza dywizja piechoty atakuje centralną część tej dzielnicy. Zdobywają m.in. Dworzec Wileński i koszary przy ulicy 11 listopada.

Zobacz galerię dzień na zdjęciach>>>

Niemcy, wycofując się na lewy brzeg Wisły, wysadzają wszystkie warszawskie mosty. Około południa most Poniatowskiego, wieczorem mosty kolejowe Średnicowy i pod Cytadelą. Przed północą most Kierbedzia.

- To była decyzja strategiczna - mówi Andrzej Komuda z Muzeum Powstania Warszawskiego. - Trwają walki na Pradze. Pierwsza dywizja piechoty im. Tadeusza  Kościuszki wchodząca w skład pierwszej armii Wojska Polskiego przeprowadza coraz silniejsze, dające coraz lepsze efekty ataki. Niemcy mają świadomość, że tej dzielnicy nie utrzymają, wycofują się i żeby powstrzymać postęp Armii Czerwonej, pierwszej armii Wojska Polskiego, jedyna decyzja jaka jest możliwa do podjęcia, to jest wysadzenie mostów. Jeśli chodzi o most Poniatowskiego, w czasie, kiedy na Czerniakowie trwają ostatnie walki, niewielka grupa żołnierzy przedostaje się przęsłami mostu Poniatowskiego na prawy brzeg Wisły - opowiada.

Walka w zrujnowanym mieście

Powstańcy walczą w całkowicie zrujnowanym mieście. Walczą, ponieważ czują się wolni i przysięgali o tę wolność walczyć do końca, jeszcze przed wybuchem Powstania Warszawskiego.

- Ta rota przysięgi nie była składana na walkę z Niemcami, tylko była składana na walkę o niepodległość Polski, aż do jej odzyskania. Na posłuszeństwo przełożonym i dochowanie tajemnicy, cokolwiek by za to mnie spotkać miało. Ja to brałem na serio. Później było powstanie, my jedynie w Polsce byliśmy wtedy przez kilka tygodni całkowicie wolni. Byliśmy wolni, w strasznych warunkach ginęliśmy, byliśmy ranni, traciliśmy przyjaciół, najbliższych, domy, mienie, wszystko, ale byliśmy wolni - prof. Władysław Bartoszewski ps. Teofil.

Niemcy kontynuują silne natarcie na Czerniaków wsparte artylerią i bronią pancerną. Oddziały wroga opanowują m.in. port Czerniakowski, parzystą stronę ulicy Łazienkowskiej, teren gazowni przy ulicy Ludnej, gmach ZUS-u oraz budynki szpitala św. Łazarza przy Książęcej.

Nocą z 13 na 14 września sowieci dokonują zrzutów z pomocą dla walczącej Warszawy.

Zobacz powstańcze kalendarium >>>

Powstańcze kalendarium to cykl, przypominający najważniejsze wydarzenia Powstania Warszawskiego. Codziennie prezentujemy wydarzenie przełomowe dla każdego dnia walk w stolicy.

Czytaj więcej w serwisie Powstanie Warszawskie>>>

IAR,kk