Ukryty zabytek warszawskich Łazienek
- Teatr Stanisławowski to unikat na skalę światową. Jeden z nielicznych w Europie zachowanych XVIII wiecznych teatrów dworskich – ocenia Magdalena Raszewska z Akademii Teatralnej w Warszawie.
2012-09-06, 06:00
Posłuchaj
Nie każdy wie gdzie on się znajduje. Wiele osób zapytanych o Teatr Stanisławowski w pierwszej kolejności wskazuje bardziej znany Teatr na Wodzie. Zabytek znajduje się w zachodniej części zespołu pałacowo-parkowego w warszawskich Łazienkach Królewskich. Mieści się w Starej Pomarańczarni oddalonej 200 metrów od Pałacu na Wodzie.
- To jest cud, bo Warszawa w czasie II wojny światowej została zniszczona w 90 procentach a teatr wzniesiony z drewna ocalał - opowiada dyrektor Łazienek, prof. Marek Kwiatkowski - Tu nie było walk, teren był zamknięty i należał do Niemców. W momencie kiedy nadszedł rozkaz zburzenia pałacu, ten kto go wydał nie napisał o tym, że również chodzi o zniszczenie teatru i dzięki temu zabytek ocalał.
Teatr Stanisławowski jest jednym z niewielu nadal istniejących, oryginalnych XVIII-wiecznych teatrów dworskich tego okresu. Wiele teatrów z tamtego okresu było budowanych z drewna i niestety większość z nich w XIX i XX wieku uległo zniszczeniu. Teatr w Łazienkach przetrwał tylko dzięki temu, że był mało eksploatowany.
Budynek został wybudowany przez projektanta Dominika Merliniego na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Otwarcie Teatru Stanisławowskiego nastąpiło 6 września 1788 roku. Tego samego dnia amatorzy z otoczenia króla zagrali na dla niego francuską sztukę na scenie Pomarańczarni.
Teatr znajduje się we wschodnim skrzydle oryginalnego budynku o kształcie podkowy. W skrzydle zachodnim mieściły się mieszkania ogrodników i stancje dla gości. Łącznikiem tych dwóch skrzydeł stała się wielka sala, najnowocześniejsza i największa wówczas w Polsce oranżeria, w której zgromadzono bogaty zbiór roślin egzotycznych. Ze Starej Pomarańczarni prowadzi droga do Pałacu na Wodzie, tzw. Promenada Królewska.
Widownia teatru zaprojektowana jest na planie kwadratu i może pomieścić 200 widzów. Dookoła widowni znajduje się 9 lóż, po trzy z każdej strony. Znajdują się w nich malowidła, które przedstawiają XVIII wiecznych widzów. Sufit widowni wieńczy wielki plafon Apollona w obłokach w otoczeniu wizerunków geniuszy: Sofoklesa, Moliera, Szekspira i Racine’a. Drewniane wnętrze teatru zapewnia mu bardzo dobrą akustykę.
Posłuchaj dźwięku, w którym po Teatrze Stanisławowskim oprowadza wieloletni dyrektor Łazienek – prof. Marek Kwiatkowski.
mk
REKLAMA