21 postulatów. Jeden z najważniejszych tekstów ludzkości
16 października 2003 roku drewniane tablice z 21 postulatami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, który przekształcił się w NSZZ "Solidarność", zostały wpisane na światową listę dziedzictwa kulturowego UNESCO "Pamięć Świata".
2024-10-16, 05:43
W nocy z 16 na 17 sierpnia 1980 roku gdański Międzyzakładowy Komitet Strajkowy przedstawił 21 postulatów, dotyczących m.in. prawa do strajku i tworzenia wolnych związków zawodowych oraz uwolnienia wszystkich więźniów politycznych.
Najważniejsze żądania strajkujących stoczniowców dotyczyły utworzenia Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego i zapewnienia prawa do strajku. Wprowadzenie w życie postulatów było możliwe po podpisaniu w Gdańsku porozumień z rządem 31 sierpnia 1980 roku.
O historycznych 21 postulatach gdańskich opowiadał po latach Arkadiusz Rybicki, działacz Solidarności, który wraz z Maciejem Grzywaczewskim wymalował je na zwykłych deskach.
- Do komisji wpłynęło około 700 postulatów, między innymi takie, w których domagano się uwolnienia Polski od ZSRR i wystąpienia z Układu Warszawskiego - wspominał Arkadiusz Rybicki.
REKLAMA
Posłuchaj
Po zakończeniu strajku w Stoczni Gdańskiej, deski z postulatami trafiły do siedziby NSZZ "Solidarność" w szpitalu pielęgniarskim w Gdańsku-Wrzeszczu. Przetrwały stan wojenny i dalsze lata PRL, dzięki zapobiegliwości pracowników Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Wśród innych postulatów znalazły się między innymi żądania przywrócenia do poprzednich praw ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976 i studentów wydalonych z uczelni za przekonania, zniesienie represji za przekonania, przestrzeganie zagwarantowanej w Konstytucji PRL wolności słowa, druku i publikacji i wprowadzenie zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej oraz zniesienie przywilejów Milicji Obywatelskiej, Służby Bezpieczeństwa i aparatu partyjnego.
Powiązany Artykuł
Anna Walentynowicz. Serwis specjalny
Listę 21 postulatów stworzyło wspólnie osiemnaście osób. Pracowali nad nią całą noc. Najpierw bowiem postulatów było kilka tysięcy - każdy zakład przyłączający się do strajku przesyłał swoje. Potem zostało ich tysiąc i wreszcie, po negocjacjach 21.
Posłuchaj
16 października 2003 roku dokument z 21 postulatami wpisany został na listę najbardziej wartościowych dokumentów świata UNESCO – Pamięć Świata.
REKLAMA
pd/mk
REKLAMA