Marcin Luter. Wielki reformator Kościoła
- Aż do momentu, kiedy jego wystąpienia uwikłały go w konflikt z Rzymem, Luter sądził, iż jest rzecznikiem i przywódcą ewangelickiej grupy w łonie jednego Kościoła – mówi ks. prof. Alfons Skowronek.
2023-10-31, 05:40
Kiedy 31 października 1517 roku doktor i kaznodzieja Marcin Luter przybił na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez, w Europie otworzył się nowy rozdział duchowości i nowy rozdział religijności. Powstał nowy Kościół.
Posłuchaj
Marcin Luter był początkowo niemieckim mnichem i teologiem. Jego idee zmieniły nie tylko historię Kościoła, ale poważnie wpłynęły na dzieje Europy. Zapoczątkowana przez niego reformacja podzieliła chrześcijan na wrogie obozy, które zwalczały się zarówno słowem, jak i mieczem. Podział ten istnieje do dzisiaj i wciąż bywa przyczyną wielu napięć. Luter był bardzo płodnym i opiniotwórczym autorem. Dokonane przez niego tłumaczenie Biblii stało się niezwykle popularne w Niemczech, a także znacząco wpłynęło na ukształtowanie się współczesnego języka niemieckiego. Luter stał się niemieckim bohaterem narodowym.
Ojciec Lutra już jako młody człowiek miał własny zakład na terenie kopalni, a matka reformatora pochodziła z zamożnej rodziny z Eisenach. Jeszcze, gdy Luter był niemowlęciem, status jego rodziny znacznie się podniósł, bo jego rodzice przenieśli się do Mansfeld. Jego ojciec został brygadzistą, obsługiwał trzy piece hutnicze i posiadał około 80 ha ziemi. Zarobione pieniądze pożyczał na procent. Wbrew temu, co sam twierdził, Luter spędził dzieciństwo w dostatku w wielkim domu swoich rodziców.
REKLAMA
W wieku 21 lat Luter rzucił szkołę prawniczą, która mogła mu w przyszłości zapewnić dobry zawód i został mnichem. Twierdził, że postąpił tak z powodu nagłego sygnału od Boga - 2 lipca 1505 roku miała złapać go silna burza, podczas której ujrzał piorun uderzający koło niego. Wtedy to miał przysiąc, że zostanie mnichem.
Posłuchaj
Duchowa transformacja
W czasie pobytu w klasztorze Luter przeszedł duchową transformację. Gdy zaczynał nowicjat, był zagorzałym katolikiem, jednak z czasem zaczął tracić wiarę i wątpić w słuszność postępowania hierarchów kościelnych. Gdy żegnał się z klasztorem, był już znanym reformatorem. Tu zaczął pisać swoje pisma, w których rozpoczął od krytyki odpustów, które chrześcijanie z całej Europy kupowali, by zagwarantować sobie odpuszczenie grzechów i zbawienie. Krytyka ta podkopywała fundamenty finansowej potęgi Kościoła, który zarabiał na odpustach krocie. Nie ma się co dziwić, że nie spodobało się to hierarchom kościelnym, w tym jego własnemu biskupowi Albrechtowi von Hohenzollernowi, kardynałowi i arcybiskupowi Magdeburga i Mainzu.
Jakby tego było mało, w 1516 roku Luter doszedł do wniosku, że człowiek może uzyskać zbawienie jedynie dzięki łasce Boga, a nie dzięki odpustom czy dobrym uczynkom. 31 października 1517 roku te i inne poglądy wyraził w swoim liście do arcybiskupa Albrechta, w którym zamieścił swoje słynne 95 tez – credo rodzącej się reformacji. Wbrew oczekiwaniom Kościoła i jego hierarchów, Luter nie skończył na stosie. Dzięki poparciu potężnych niemieckich książąt, mających dość wszechwładzy kościelnych hierarchów, reformator przetrwał najtrudniejszy okres w Zamku w Wartburgu, gdzie między innymi stworzył swoje tłumaczenie Biblii czy pisma wyrażające jego poglądy o nieważności sakramentów (z wyjątkiem chrztu i komunii świętej) i relikwii.
REKLAMA
Posłuchaj
Papiestwo reagowało bardzo powoli i początkowo zbagatelizowało ruch reformacyjny. 10 grudnia 1520 roku w Wittenberdze Luter spalił publicznie papieską bullę Exsurge Domine, w której wzywano go do odwołania 95 tez. Klasztor, w którym lata młodości spędził późniejszy przywódca reformacji, został zamknięty w 1522 roku, gdy ostatni z mnichów zrzucił szaty. Kiedy w 1525 roku Luter postanowił zerwać z celibatem, zadziwiając tym niektórych, co bardziej radykalnych zwolenników reformacji, budynek klasztoru otrzymał jako prezent ślubny. Jego żona, Catherine von Bora, była zresztą wcześniej zakonnicą.
Posłuchaj
Ostateczny kształt stworzonej przez Lutra doktryny powstał w wyniku wielu walk i polemik. Uzupełniali ją jego najbliżsi przyjaciele i wielbiciele, ale jej trzon, nauka o zbawieniu przez wiarę, zrodził się z wykładów wittenberskich i wewnętrznych olśnień, które reformator nazywał przeżyciem z wieży klasztornej, gdzie znajdowała się jego cela.
REKLAMA
mk
REKLAMA