Archiwalna transmisja z zakończenia obrad Okrągłego Stołu
- Drodzy rodacy! Zamykamy dziś wielotygodniowe obrady. Nie brakowało tu różnic zdań, gorących polemik a nawet ostrych spięć. To naturalne. Do okrągłego stołu szliśmy bowiem z daleka, przebyliśmy trudną drogę - tak zaczął swe wystąpienie, kończące obrady Okrągłego Stołu gen. Czesław Kiszczak.
2014-04-05, 07:00
Posłuchaj
25 lat temu, 5 kwietnia 1989 r. przedstawiciele komunistycznej władzy i solidarnościowej opozycji zakończyli obrady Okrągłego Stołu. W archiwach Polskiego Radia zachowała się transmisja z zakończenia wielotygodniowych dyskusji.
- Życie, przyszłość pokaże, jakie będą praktyczne, konkretne rezultaty toczących się tu przez wiele tygodni dyskusji. Jedno jest pewne – stworzyły one już cenny polityczno-moralny kapitał oraz jeszcze jeden przykład, iż w obliczu piętrzących się wyzwań, gdy Ojczyzna jest w potrzebie Polacy wznieść się potrafią ponad podziały, różnice, uprzedzenia. Okrągły stół oznacza wejście na drogę przełomu. I dodał na zakończenie:
- Patrzy na nas Polska. Dla niej wzięliśmy na siebie cały ciężar tego spotkania i współodpowiedzialności za dalszy bieg spraw w państwie. Polska oceni, czy zadaniu temu potrafimy sprostać.
Z kolei Lech Wałęsa powiedział:
- Nie ma wolności bez Solidarności – to jest prawda, z którą przyszliśmy do Okrągłego Stołu. Do stołu przyszliśmy z więzień, spod pałek ZOMO, z żywą pamięcią tych, którzy przelali krew za Solidarność.
Postanowienia Okrągłego Stołu
Obrady Okrągłego Stołu zapoczątkowały upadek komunizmu i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, ale w całej Europie Środkowo-Wschodniej. W podpisanym przez stronę rządową i Solidarnościową porozumieniu przyjęto, że reforma ustroju politycznego i systemu gospodarczego odbędzie się w sposób ewolucyjny. Uzgodniono między innymi, legalizację Solidarności, wprowadzenie pluralizmu politycznego, wolności słowa oraz niezawisłości sądów. Ustalono też termin częściowo wolnych wyborów do Sejmu, w których opozycji zagwarantowano 35 procent mandatów oraz wolnych wyborów do Senatu. W sferze gospodarczej zapadły decyzje dotyczące zasad swobodnego kształtowania się struktury własnościowej, wprowadzenia gospodarki rynkowej i konkurencji oraz likwidacji systemu nakazowo-rozdzielczego.
Jak doszło do podjęcia obrad
Idea zorganizowania "Okrągłego Stołu" zrodziła się w sierpniu 1988 roku podczas spotkania generała Czesława Kiszczaka z Lechem Wałęsą. Władze komunistyczne szukały porozumienia z opozycją, w sytuacji narastającej fali strajków i protestów społecznych. Obrady rozpoczęły się 6 lutego 1989 roku. Prowadzili je: minister spraw wewnętrznych generał Czesław Kiszczak i przewodniczący Komisji Krajowej, nielegalnej wówczas, NSZZ "Solidarność" Lech Wałęsa. 5 kwietnia, po dwóch miesiącach przeciągających się negocjacji przy Okrągłym Stole, w trakcie których kilkakrotnie dochodziło do sytuacji kryzysowych, nastąpiło podpisanie porozumień i uroczyste posiedzenie plenarne zamykające obrady.
Okrągły stół dzieli do dziś
Do dziś Polacy są podzieleni w ocenie Okrągłego Stołu, choć więcej jest jego zwolenników. Uważają oni, że w tamtym czasie nie było innego rozwiązania jak kompromis z rządzącymi. Przeciwnicy natomiast podkreślają, że ustępstwa, na które zgodziła się solidarnościowa opozycja w stosunku do komunistów, były zbyt daleko posunięte. Okrągły Stół, przy którym toczyły się obrady znajduje się obecnie w Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego przy Krakowskim Przedmieściu.
Posłuchaj unikalnych dźwięków z zakończenia obrad Okrągłego Stołu.
REKLAMA
Zajrzyj na strony serwisu "Radia Wolności>>>
IAR/bs
REKLAMA