Islamska rewolucja w Iranie
Wydarzenie, które w roku 1979 doprowadziło do przekształcenia Iranu z monarchii konstytucyjnej w republikę islamską. Zwolennicy ajatollaha Ruhollaha Chomeiniego obalili szacha Mohammada Rezy Pahlaviego, a Iran rozpoczął zupełnie nowy rozdział w swojej historii trwający do dziś.
2013-06-06, 20:27
Posłuchaj
U podstaw irańskiej rewolucji legły reformy, które chciał przeprowadzić Pahlavi, a które godziły w islamski kanon religijny. Co więcej obywatele Iranu niechętnym okiem patrzyli na dobre relacje szacha ze Stanami Zjednoczonymi, a także zażyłość z Izraelem. Panującej sytuacji w roku 1964 otwarcie sprzeciwił się ajatollah Chomeini, który za swoją postawę został wydalony z kraju. Wywołało to ostry sprzeciw społeczeństwa, który przerodził się w zamieszki. Szach nie przebierał w środkach tłumiąc kolejne demonstracje.
Pahlavi nie ustrzegł się kolejnych błędów w sprawowaniu władzy i przeprowadzanych reformach. Antymonarchistyczne nastroje zaczęły przybierać na sile. W styczniu roku 1978 prasa wydrukowała oszczerczy artykuł na temat Chomeiniego, co spotkało się z gwałtowną reakcją przywódców religijnych oraz studentów teologii. Zamieszki stłumiło wojsko.
Niepokoje społeczne i szalejąca inflacja powodowały gwałtowne pogarszanie się stanu irańskiej gospodarki. Przez następne miesiące kolejne protesty były organizowane regularnie, pogłębiając destabilizację państwa. We wrześniu 1978 roku szach wprowadził stan wojenny, zakazując wszelkich demonstracji. Wkrótce potem, w piątek 8 września nastąpiła wielka demonstracja w Teheranie, która później została nazwana Czarnym Piątkiem. Rząd do jej stłumienia użył pełnej siły wojska. W konsekwencji irańska władza utraciła poparcie nie tylko obywateli, ale także sojuszników zagranicznych. Do opozycji zaczęli dołączać wojskowi. Szach Mohammad Reza Pahlavi ucieka z Iranu w styczniu 1979, tym samym tracąc władzę, którą po wielu sporach wśród rewolucjonistów objął ajatollah Ruhollah Chomeini.
PR24
REKLAMA
Polecane
REKLAMA