Dramatyczny pontyfikat papieża Piusa XII
Jego pontyfikat przypadł na najdramatyczniejsze wydarzenia XX stulecia - faszyzm niemiecki, II wojnę światową, komunizm, zimną wojnę i powstanie broni masowej zagłady.
2025-03-02, 05:40
2 marca 1939 roku włoski kardynał Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli został obrany papieżem i przyjął imię Pius XII. Jego pontyfikat trwał blisko 20 lat (1939–1958).
- Jak patrzę na dzieje Kościoła, to Pius XII na pewno należy do najciekawszych postaci XX stulecia – stwierdził historyk Kościoła ks. prof. Franciszek Stopniak z Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.
Posłuchaj
Zarzuty wobec Piusa XII
Piusowi XII zarzuca się, że nie potępił oficjalnie prześladowania Żydów w czasie II wojny światowej, a jego dążenie do wzmocnienia pozycji Kościoła katolickiego sprawiły, że szedł na kompromisy z nazistami. Jego osoba budzi skrajne emocje. Jedni chcą go wynieść na ołtarze, inni uważają, że to byłby największy skandal w historii Kościoła ostatnich stu lat.
REKLAMA
Wielu historyków określa go wręcz mianem "papieża Hitlera". Według dziennikarza Bernarda Lecomte’a (autora książki "Tajemnice Watykanu") zła sława Piusa XII jest wynikiem wypaczenia wizerunku, do jakiego doprowadziła sztuka Rolfa Hochhutha "Namiestnik" z 1963 roku. Utwór dowodzi, że u podstaw papieskiej obojętności wobec zagłady Żydów leżały jego nazistowskie sympatie. Sztuka będąca w dużej części fikcją literacką zmieniła radykalnie nastawienie do Piusa XII.
W Yad Vashem posadzono wiele drzew ku czci Piusa XII
Ostatnio jednak rośnie liczba historyków, którzy odpierają zarzuty stawiane Piusowi XII. Michael Hesemann odnalazł w tajnych archiwach Watykanu dokumenty świadczące o tym, że Pius XII przyczynił się do uratowania 80 tysięcy węgierskich Żydów, przekonując rząd w Budapeszcie, by odstąpił od ich deportacji. Dzięki papieżowi 12 tysięcy Żydów mieszkających w innych krajach Europy uzyskało wizy do Dominikany. Archiwalne dokumenty dostarczają wielu dowodów na sprzeciw Piusa XII wobec antysemityzmu.
Papież stworzył m.in. tajną organizację, która w czasie II wojny światowej pomagała Żydom. Ujawnił to ostatni żyjący członek tej siatki, włoski ksiądz Giancarlo Centioni. Tajna organizacja działająca pod nazwą "Raphael's Verein" (Stowarzyszenie św. Rafała) powstała w Niemczech jeszcze przed wybuchem wojny. Zajmowała się dostarczaniem rodzinom żydowskim pieniędzy i nowych paszportów.
- Na pewno niewiele osób wie, ile posadzono w Yad Vashem drzew ku czci Piusa XII. To są tysiące uratowanych ludzkich istnień. Papież może nie ocalił ich osobiście, ale nakazywał, pokazywał drogi, możliwości, którymi można się posługiwać – mówił ojciec Stanisław Tasiemski, wiceprezes Katolickiej Agencji Informacyjnej.
REKLAMA
Proces beatyfikacyjny
Papież Pius XII zmarł 9 października 1958 roku w wieku 82 lat. W 1990 roku Jan Paweł II ogłosił Piusa XII Sługą Bożym i rozpoczął jego proces beatyfikacyjny. W 2007 roku wobec zdecydowanych protestów, w trosce o kontynuowanie dialogu z judaizmem zdecydowano o wstrzymaniu procesu beatyfikacyjnego.
Posłuchaj
W dwa lata później Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Piusa XII, przybliżając tym samym jego beatyfikację. Watykan od lat odpiera zarzuty środowisk żydowskich o rzekomym milczeniu papieża, argumentując, że jego czarna legenda to między innymi rezultat propagandy ówczesnego ZSRR.
Źródło: Polskie Radio
REKLAMA
REKLAMA