Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie. "Najwierniejsza rekonstrukcja"
- Oczywiście między końcem II wojny światowej a rozpoczęciem faktycznej odbudowy w 1971 r. Zamek Królewski pozostawał nieodbudowany, ale gdyby przyjąć do realizacji któryś z tych projektów, o których piszę, w pewnym sensie nadal byłby nieodbudowany, bo to nie byłby do końca ten historyczny zamek, o którego odbudowie myśleliśmy - mówił w Polskim Radiu 24 dr Łukasz Bukowiecki, kulturoznawca, autor książki "Nieodbudowany. Spór o Zamek Królewski w Warszawie 1945-1971".
2024-09-26, 12:45
Odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie miała się zacząć zaraz po wyparciu Niemców z miasta, niemal równocześnie z powrotami mieszkańców do swoich mieszkań lub miejsc po ich domach. Jednak wbrew wielkim oczekiwaniom doszło do niej dopiero 25 lat później.
Historia odbudowy zamku nie okazała się oczywista. W latach 40. i 50. ubiegłego wieku planowano m.in. podniesienie bryły budowli o kilka metrów, stworzenie w jej wnętrzu Muzeum Tysiąclecia Polski, ale także przeznaczenie odbudowanego obiektu na siedzibę najwyższych władz państwowych, muzeum historii rozwoju ruchu ludowego czy Pałac Kultury Polskiej. Spór pomiędzy konserwatorami, dążącymi do możliwie wiernej rekonstrukcji zamku, a architektami i władzami państwowymi trwał niemal trzy dekady. Swoją przyszłą rezydencję widział w Zamku Królewskim m.in. Bolesław Bierut.
"Dbali o to, żeby w miejscu po zamku nie powstało nic innego"
Dr Łukasz Bukowiecki opowiadał o dyskusjach, jakie toczyły się wówczas wokół odbudowy, i wysiłkach, które ostatecznie doprowadziły do powstania budowli w znanym nam kształcie. - To jest najwierniejsza rekonstrukcja z tych, o których można by pomyśleć. Dbali o to Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, prof. Jan Zachwatowicz czy prof. Stanisław Lorentz. Oni dbali o to, żeby w miejscu po zamku nie powstało nic innego. Czekali na to, by zamek odbudować wiernie, w tych samych gabarytach, w tym samym miejscu, z tym samym układem bryły, który był przed wojną, i z wykorzystaniem możliwie wszystkich zachowanych detali i elementów wystroju wyposażenia wnętrz - podkreślił.
Posłuchaj
O odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie zdecydowało 19 stycznia 1971 r. nowe kierownictwo PZPR. Nie bez znaczenia dla podjęcia tej decyzji były krwawe wydarzenia Grudnia '70 na Wybrzeżu, które wymusiły na rządzących spełnienie niektórych społecznych oczekiwań także w sferze kultury.
REKLAMA
Więcej w nagraniu.
* * *
Audycja: Przestrzeń, design, architektura
Prowadzący: Błażej Prośniewski
Gość: dr Łukasz Bukowiecki, kulturoznawca, autor książki "Nieodbudowany. Spór o Zamek Królewski w Warszawie 1945-1971"
Data emisji: 25.09.2024
Godzina: 22.05
PR24/ka/kmp
REKLAMA
REKLAMA