"Kulisy spraw". Sondaże wyborcze "od kuchni"
2019-09-05, 19:40
O tym jak wyglądają w praktyce badania sondażowe, jakie metody manipulacyjne są w nich stosowane i jak je wychwycić, opowiadała w Polskim Radiu 24 Alicja Defratyka, socjolog.
Posłuchaj
- Jest bardzo różnych czynników wpływających na wiarygodność sondażu. W zależności od firmy przeprowadzającej sondaż są różne metody, które trzymane są w tajemnicy, ale są trzy najpopularniejsze metody: badanie telefoniczne, badanie za pomocą panelu internetowego i wywiad personalny - powiedziała socjolog.
- Każda metoda ma swoje wady i zalety. W przypadku metody bezpośredniej działa tzw. "efekt ankietera". Osoby, które nie mają bardzo skrystalizowanych poglądów nie są zbyt chętne do odpowiadania wprost, albo starają się odpowiadać tak jak myślą czego ankieter by sobie życzył. Zawsze w tego typu badaniach władza miała wyższe wyniki. Jest to niezamierzony efekt - dodała.
Powiązany Artykuł
Sondaż: Andrzej Duda zdecydowanym faworytem wyborów prezydenckich
Przykładowe manipulacje
Jak zaznaczyła socjolog, najczęstszą manipulacją jest narzucanie z góry odpowiedzi twierdzącej. - W przypadku metody internetowej badanie jest najbardziej anonimowe. Tutaj działa efekt doboru próby. Część ludzi jest wylosowana do takiego badania. Każda metoda powinna być stosowana według najlepszej wiedzy. Bardzo źle jest wtedy, kiedy są stosowane pytania lub odpowiedzi manipulujące. Są sondaże, gdzie od razu w pytaniu już się coś sugeruje i wtedy siłą rzeczy więcej jest odpowiedzi na "tak". W odpowiedziach także nie powinno być rzeczy wartościujących - przyznała.
- Trudno wykryć też "torowanie", czyli pytania które ukierunkowują nas na konkretną odpowiedź, np. pytanie czy lubisz zwierzęta lub czy dbasz o środowisko. To także metoda stosowana w sprzedażach na pokazach. Zadaje się kilka takich pytań i to może być także stosowane w sondażach, ale nie mamy takiej wiedzy - oznajmiła rozmówczyni.
Wpływ na opinię publiczną
- Sondaże teraz bardziej walczą o tych, którzy nie wiedzą na kogo zagłosować i tych, którzy nie są przekonani do uczestnictwa w wyborach. Kluczowa jest wysoka frekwencja. Sondażami można bardzo wpłynąć na opinię publiczną. Przez to, że są one tak częste niektórzy mogą czuć się oszukiwani. Czasami sondaże są realizowane przez instytucje, które nie ujawniają swoich metod i nie są zrzeszone w organizacji badania rynku - twierdzi socjolog.
Powiązany Artykuł
Sondaż: wyraźna przewaga PiS nad opozycją. Cztery formacje w Sejmie
Jak poinformowała, sondaże przedwyborcze to zjawisko powszechne wśród partii politycznych. - Każda partia polityczna robi sondaże, które są bardzo dogłębne. Nie są to sondaże do publicznej wiadomości. Jest to normalne i oczywiste. Partia kieruje swój przekaz do wyborców i powinna ich rozumieć, bo wtedy najlepiej dopasuje do wyborców swój program - zaznaczyła Alicja Defratyka.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.
* * *
Audycja: "Kulisy spraw"
Prowadzący: Rafał Dudkiewicz
Gość: Alicja Defratyka (socjolog)
Data emisji: 05.09.2019
Godzina emisji: 19:12
Polskie Radio 24 / pkr