Prof. Krzysztof Koehler: nasi przodkowie nie mieli poczucia gorszości względem Zachodu

2021-06-06, 20:59

Prof. Krzysztof Koehler: nasi przodkowie nie mieli poczucia gorszości względem Zachodu
Zdjęcie ilustracyjne. Foto: Shutterstock.com

- To jakby są dwie inne antropologie, ta nasza, która jest jednak mocno zdeterminowana przez ten typ wstydu, jakiegoś poczucia gorszości i tamta zupełnej równości, zupełnego równouprawnienia, naturalnej obecności europejskiej - mówił w Polskim Radiu 24 prof. Krzysztof Koehler pytany o przyczyny kompleksów Polaków wobec Europy Zachodniej.

Mieszkańcy krajów Europy Środkowej często mogą usłyszeć, że dopiero uczą się demokracji, że ich mentalność wciąż obciąża balast komunistycznej przeszłości, że mają do nadrobienia lekcję, którą społeczeństwa zachodnioeuropejskie mają już za sobą. W Polsce znamy dobrze ten przekaz. Czy jest on jednak prawdziwy? - pytał w audycji "Życie z duszą czy bez" Filip Memches. Na tak postawione pytania starał się odpowiedzieć prof. Krzysztof Koehler.

Powiązany Artykuł

Grzegorz Górny 663.jpg
"Chodzi o obezwładnienie wroga od środka". Grzegorz Górny o wojnie kulturowej

Gość PR24 zwrócił uwagę na to, że sam, wychowany i wykształcony w okresie PRL-u, ma poczucie potrzeby, kompleksu "dorównywania zachodowi". Nie wie - jak stwierdził - czy dotyczy to także jego rówieśników. Wspomniał natomiast, że czytając polską literaturę dawną, takiego kompleksu zupełnie się nie dostrzega.

"Kwestia edukacji komunistycznej"

- Kiedy się obcuje z kulturą literacką okresu staropolskiego, to okazuje się - ku zaskoczeniu - że tego poczucia wstydu, gorszości, jakiegoś zapóźnienia zupełnie, ale to kompletnie nie przeżywali nasi przodkowie. To jakby są dwie inne antropologie, ta nasza, która jest jednak mocno zdeterminowana przez ten typ wstydu, jakiegoś poczucia gorszości i tamta zupełnej równości, zupełnego równouprawnienia, naturalnej obecności europejskiej - mówił prof. Krzysztof Koehler.

Literaturoznawca został zapytany o punkt zwrotny w naszej historii, który sprawił, że z tego poczucia równości przeszliśmy do poczucia gorszości wobec zachodu. Jak stwierdził, nie jest ekspertem w tej dziedzinie, jednak dodał, że znaczenie miało doświadczenie zaborów. Chociaż - podkreślił - nawet wówczas w polskiej literaturze przebijało poczucie równości wobec społeczeństw zachodnioeuropejskich.

- Mnie się wydaje, że (...) to jest kwestia edukacji komunistycznej. Wygląda na to, że wcześniej świadectw takiej zaszłości, takiego poczucia polskiej bigosowo-zaściankowej perspektywy nie było. To być może to dopiero jest kwestia tego, jak nas szkolono w okresie komunizmu, a nie w okresie rozbiorów - mówił prof. Krzysztof Koehler.

Czytaj również:

Więcej w nagraniu.

Posłuchaj

Prof Krzysztof Koehler o kompleksie Europy Zachodniej u Polaków ("Życie z duszą czy bez" / PR24) 22:11
+
Dodaj do playlisty

* * *

Audycja: "Życie z duszą czy bez"
Prowadzi: Filip Memches
Gość: Prof. Krzysztof Koehler (literaturoznawca, poeta, eseista, Uniwersytet Jagielloński)
Data emisji: 06.06.2021
Godzina emisji: 19.06

PR24/jmo

Polecane

Wróć do strony głównej