Polski reportaż na początku XX wieku
Tworzenie się nowego niepodległego państwa, rozwój prasy, problemy społeczne, podziały ekonomiczne, a także kontrasty światopoglądowe. To wszystko znajdowało swój wyraz w dokumentalistyce. Jak kształtowała i rozwijała się sztuka reportażu na początku XX wieku? Mówiła o tym w audycji „Nos Kleopatry” prof. Jolanta Sztachelska z Uniwersytetu w Białymstoku.
2018-06-23, 09:07
Posłuchaj
Początek XX wieku to okres w polskiej historii, który obfitował w bardzo wiele istotnych wydarzeń i procesów, przede wszystkim o podłożu gospodarczym. Prof. Jolanta Sztachelska zwróciła uwagę, że głównymi zagadnieniami, rejestrowanymi przez ówczesnych reportażystów i pisarzy, były kwestie społeczne.
– Na ziemiach zaboru rosyjskiego panowała ostra cenzura, więc sprawy polityczne praktycznie nie pojawiały się w prasie, choć były nieliczne wyjątki. Obecne są w piśmiennictwie, którego w dzisiejszych czasach praktycznie nie znamy. Ten rodzaj twórczości określam jako reportaż niepokorny. Jego autorkami były kobiety. Stawały one w poprzek do przyjętych wtedy norm. Pochylały się nad swoimi problemami i starały się je nagłośnić – powiedziała prof. Jolanta Sztachelska, zajmująca się literaturą dokumentalną przełomu XIX i XX wieku.
Jednymi z przedstawicielek nurtu nazywanego przez prof. Jolantę Sztachelską reportażem niepokornym były Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska oraz Maria Komornicka.
– Konopnicka jest kompletnie nieznana od tej strony. Można powiedzieć, że zaszufladkowano w pewnym wymiarze i trudno, aby przebiło się przez tę warstwę coś innego i nowego. Natomiast u Zapolskiej, wspomniane reportaże, ukryte są w listach paryskich, które pisała będąc przez prawie 5 lat w stolicy Francji – dodała rozmówczyni Polskiego Radia 24.
REKLAMA
Dzieje reportażu wiążą się z dziejami polskiej literatury i prasy. Prof. Jolanta Sztachelska zaznaczyła, że reportaże, które powstawały na przełomie XIX i XX wieku są często zapomniane, gdyż „giną przy innych gatunkach literackich m.in. znakomitej wówczas nowelistyce”. – Z tego powodu znajdują się nieco na marginesie. Jednak dostarczają one znakomitego materiału, przede wszystkim o dużej wadze społecznej – wskazała.
Ponadto w audycji prof. Jolanta Sztachelska w szerszy sposób omówiła twórczość wspomnianych przedstawicielek nurtu tzw. reportażu niepokornego.
„Nos Kleopatry” prowadziła Agnieszka Kamińska.
Polskie Radio 24/db
REKLAMA
--------------------
Data emisji: 22.06.18
Godzina emisji: 22.06
REKLAMA