Eksperci: pakiet antyinflacyjny powinien obniżyć ceny, ale nie wiadomo jak zareagują na niego przedsiębiorcy
2022-01-12, 10:00
Ceny mogą być niższe poprzez wprowadzane przez rząd obniżki podatków. Taki cel ma drugi pakiet antyinflacyjny związany z obniżkami VAT. Czy faktycznie ceny np. żywności spadną, okaże się w praktyce. Część przedsiębiorców może próbować zwiększyć przy okazji swój zysk zamiast obniżać ceny. Trzeba więc liczyć na zdrową konkurencję – mówili goście audycji "Rządy Pieniądza": Jakub Sawulski z Polskiego Instytutu Ekonomicznego(PIE) i Jakub Bińkowski ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
Goście "Rządów Pieniądza" odnieśli się do przedstawionego przez premiera pakietu antyinflacyjnego 2.0. Obniża on VAT na paliwa z 23 do 8 proc., na ciepło i energię elektryczną do 5 proc., na gaz, żywność, nawozy dla rolnictwa do 0 proc. Taryfami gazowymi obejmuje także wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe oraz jednostki użyteczności publicznej jak np. szpitale czy szkoły. Premier zaapelował do Polaków o pilnowanie cen, a główny ekonomista MF wyliczył, że w następstwie rozwiązań antyinflacyjnych podjętych przez rząd poziom inflacji spadnie o 2 pkt. proc.
O ile "tarcza" obniży inflację?
- Jesteśmy bardzie ostrożni w naszych szacunkach i oceniamy, że tarcza antyinflacyjna 2.0 obniży inflację o ok. 1,5 pkt. proc. w pierwszym półroczu. Jest to korzystne dlatego, że wtedy miał przypaść szczyt inflacji, a tarcza znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo, że będzie on dwucyfrowy. Szacujemy w tej chwili, że wyniesie on ok. 8 proc. – powiedział Jakub Sawulski.
W jego opinii w warunkach, która w znacznym stopniu ma charakter globalny rząd powinien dba przede wszystkim o to, żeby inflacja nie uderzała w najuboższe gospodarstwa domowe. Dlatego obniżka podatków na gaz i żywność jest istotna, bo stanowią one znaczący składnik wydatków takich gospodarstw. Na obniżaniu podatków oczywiście skorzystają też pozostali obywatele.
Kiedy zadziała pakiet antyinflacyjny ?
- Trudno w tej chwili wskazań o ile spadnie inflacja wskutek działania pakietu, ale kierunkowo na pewno pozytywnie oceniamy rozwiązanie polegające na obniżce VAT, które powinno się w jakimś stopniu przyczynić do hamowania wzrostu cen. Ale musimy na inflację patrzeć szerzej. Trzeba używać narzędzi polityki podatkowej, pieniężnej, ale też budżetowej i zastanowić się czy to nie jest dobry czas na wprowadzenie pewnych korekt, jeśli chodzi o rozwiązania społeczne rozbudowane w ciągu ostatnich kilku lat - mówił Jakub Bińkowski.
Odnosząc się to tego, czy przedsiębiorcy obniżą ceny dla konsumentów i o ile, stwierdził, że pokaże to dopiero przyszłość. U wielu producentów inflacja jest już dwucyfrowa., więc może być tak, że niektórzy wykorzystują oczekiwania wzrostu cen tylko po to, żeby zwiększyć swoje marże.
Firmy wykorzystują lęk przed inflacją ?
Jakub Sawulski podał, że w świetle analiz prowadzonych przez PIE wynika, że firmy stale zwiększają swoje marże. Ich rentowności są wręcz rekordowe, najwyższe w historii.
- Firmy wykorzystują zjawisko wysokiej inflacji do tego, żeby odbić sobie okres kryzysu pandemicznego. Dzieje się to m.in. dlatego, że my konsumenci, słysząc, że wszędzie jest wysoka inflacja, akceptujemy wzrosty cen – wyjaśniał Jakub Sawulski.
Dodał, że instytucją, która powinna pilnowań czy przedsiębiorcy obniżają ceny w następstwie obniżki podatków przez rząd jest UOKIK, ale raczej nie będziemy mieli do czynienia z masową konsumencką kontrolą. Uznał, że to rynek powinien doprowadzić przynajmniej do tego, że ceny się zatrzymają.
Według Jakuba Binkowskiego konkurencja będzie najistotniejsza bo mamy mechanizmy rynkowe i „na całe szczęście żyjemy w rzeczywistości, w której firmy mają swobodę kształtowania swojej polityki cenowej”. Od deliktów natomiast jest, jak zaznaczył, UOKIK.
Audycję prowadziła Anna Grabowska, zapraszamy do jej wysłuchania.
Posłuchaj
PR24/PAP/sw