"Chciał zapobiec wojnie". Filip Frąckowiak o Ryszardzie Kuklińskim
2022-06-26, 12:30
- Kukliński po latach mówił, że nie miało znaczenia, kto by tę wojnę wygrał, Polska byłaby jej największą ofiarą […]. Nie marzył o tym, by współpracować z USA, musiał to zrobić, by uratować Polskę i pół miliona polskich żołnierzy, którzy mieli być w pierwszym rzucie - mówił w Polskim Radiu 24 Filip Frąckowiak, dyrektor Muzeum Zimnej Wojny im. Generała Kuklińskiego.
25 czerwca 1986 roku rzecznik ówczesnego rządu, Jerzy Urban, ogłosił, że sąd warszawskiego okręgu wojskowego skazał zaocznie na karę śmierci generała Ryszarda Kuklińskiego.
Filip Frąckowiak przypominał dramatyczne okoliczności towarzyszące uciecze oficera i późniejszym wydarzeniom. Zaznaczył, że w 1986 r., mimo że od ucieczki Kuklińskiego minęło kilka lat, wciąż niezbadane były przez kontrwywiad PRL, ale i Sowietów, straty, które Kukliński przyniósł systemowi komunistycznemu, jego wpływom w Polsce i Europie.
- W wyroku nie było informacji o tym, że Kukliński przekazał Amerykanom plany inwazji sowieckiej na zachód Europy, ponieważ tego służby nie były w stanie zweryfikować. Skazano go na karę śmierci za dezercję, złamanie przysięgi […]. Aż dwa lata trwało badanie, czy już można poinformować, że z Polski uciekł bardzo wysoki rangą oficer sztabu generalnego Ludowego Wojska Polskiego. Stan wojenny miał w społeczeństwie polskim tak negatywne opinie, że poinformowanie o tym, że oficer sztabu generalnego najpierw przekazywał USA informacje o stanie wojennym, a tuż przed nim uciekł z natury rzeczy budziłoby respekt dla tego oficera - zaznaczył.
- Od początku rozpoczęło się obarczanie Kuklińskiego winami za czyny, których nie popełnił […]. Oczywiście nie podawano kontekstu tej ucieczki i jej głównej przyczyny - obecności sowieckiej broni atomowej na terytorium PRL, niezgodnie z prawem międzynarodowym, która była przygotowana do rozpoczęcia uderzenia na Zachód Europy [...]. Chciał zapobiec tej wojnie, wzmacniając Stany Zjednoczone o te informacje. To się udało - podkreślał Filip Frąckowiak.
Posłuchaj
Ryszard Kukliński przekazał CIA dokumenty o strategicznym dla Układu Warszawskiego znaczeniu, w sumie 42 tys. stron. Wśród dokumentów były m.in. plany na wypadek III wojny światowej, rozmieszczenie sił radzieckich w państwach satelickich, dane techniczne uzbrojenia i informacje dotyczące wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
W przededniu stanu wojennego, wobec groźby dekonspiracji, pułkownik został ewakuowany z Polski razem z żoną i dwoma synami. Ucieczkę z Polski zorganizowali agenci CIA. Kuklińscy zamieszkali w USA pod zmienionym nazwiskiem. W 1984 roku sąd wojskowy w Warszawie skazał go zaocznie na karę śmierci.
Więcej w zapisie audycji.
* * *
Audycja: "Temat dnia / Gość PR24"
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: Filip Frąckowiak
Data emisji: 26.06.2022
Godzina emisji: 11.06
PR24/ka