Manifest PKWN. Dr Gontarczyk: dokument-wytrych, Sowieci nie zamierzali go respektować
- Cały PKWN, cały dekret 22 lipca był jednym wielkim oszustwem. Komuniści nie wprowadzili większość reform, które zapowiadali. Paradoksem jest, że w latach 50. powstała pierwsza edycja dokumentów komunistycznych epoki. Tak samo jak deklaracje programowe Polskiej Partii Robotniczej, manifest PKWN zostały ocenzurowane - powiedział na antenie Polskiego Radia 24 historyk z Instytutu Pamięci Narodowej dr Piotr Gontarczyk.
2022-07-22, 14:45
78 lat temu radio moskiewskie ogłosiło powstanie w zajętym przez Armię Czerwoną Chełmie Lubelskim Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Podało również tekst ogłoszonego przez PKWN manifestu. W rzeczywistości PKWN utworzono pod patronatem Stalina 21 lipca 1944 r. w Moskwie, a jego członkowie dotarli do Chełma Lubelskiego dopiero 27 lipca 1944 r.
- Nie do końca jest tak, że głównym autorem manifestu PKWN było kierownictwo sowieckie. Moskwa zdawała sobie sprawę, że żeby opanować Europę Wschodnią, wprowadzić tu własne reżimy, nie mogą w sposób otwarty powiedzieć, co ten region czeka. Że czeka go kolektywizacja, nacjonalizacja, czerwone flagi. Ze względu na patriotyczne tradycje Polaków i innych narodów wydawało się trudne - powiedział dr Piotr Gontarczyk.
Zastosowano więc "koncepcję dwuetapowej rewolucji". Najpierw wprowadzić miano reformy dot. przemysłu, rolnictwa i tzw. rządy ludowe. Do tego chciano pociągnąć część społeczeństwa, chłopów czy robotników. Dekret PKWN, tłumaczył historyk, był "wytrychem". - Głoszono w nim, że rządzi Polska, jest biało-czerwona flaga, a oni nie chcą nic nacjonalizować, tylko tymczasowo przejąć pod zarząd państwowy - stwierdził.
REKLAMA
Dr Gontarczyk stwierdził, że manifest PKWN był dokumentem, którego Sowieci "nie zamierzali respektować", bo planowali "bolszewicką rewolucję" w Polsce, taką samą jak w innych krajach regionu.
Więcej w nagraniu
Posłuchaj
***
Audycja: "Temat dnia/ Gość PR24"
Prowadzący: Antoni Trzmiel
Gość: dr Piotr Gontarczyk (publicysta, historyk z IPN)
REKLAMA
Data emisji: 22.07.2022
Godzina emisji: 14.09
ms/PAP
Polecane
REKLAMA