Kontrowersje wokół SMR. Ekspert: dopuszczam możliwość, że Orlen się z tego wycofa

We wtorek odbyło się posiedzenie Rady Gabinetowej poświęcone m.in. sprawom bezpieczeństwa państwa. Podczas otwartej części posiedzenia Rady premier Donald Tusk mówił m.in. o sprawie Orlen Synthos Green Energy - spółki powołanej do budowy w Polsce małych reaktorów jądrowych (SMR). Wspominał o opiniach ABW, z których wynika, że projekt przeprowadzony został ze szkodą dla państwa polskiego.

Małe reaktory "na hamulcu"

Gość Polskiego Radia 24 podkreślił, że sprawa jest co najmniej problematyczna. - ABW wydała opinię negatywną. Kontrwywiad uznał, że projekt narusza interesy państwa. Szczegółów nie znamy, bo opinia jest tajna i tak naprawdę opieramy się na tym, co mówią poszczególni politycy. Pomimo negatywnej opinii zasadnicze decyzje zostały wydane podczas tzw. dwutygodniowego rządu PiS. Efemeryczny układ polityczny podjął bardzo ważne decyzje ws. SMR dla Orlenu i Lotosu - powiedział Jakub Wiech.

Dodał, że teoretycznie projekt ma zielone światło i powinien być realizowany. - Praktycznie znajduje się na hamulcu politycznym i pojawiają się wokół niego czarnego chmury. Potwierdziła to wtorkowa Rada Gabinetowa i słowa, które padły z ust premiera. Sprawa powinna być jak najszybciej wyjaśniona, bo nie dotyczy tylko nas. Mamy partnera amerykańskiego i zamieszanie stawia nasze państwo w nieprzejrzystej sytuacji. W projekcie została już wybrana technologia i wskazane zostały lokalizacje. Gdybyśmy go teraz storpedowali, to jego losy zostałyby przesądzone. Nie dałoby się go łatwo przekierować na inną technologię lub układ właścicielski. Dopuszczam możliwość, że Orlen z tego się wycofa. Na razie to jednak wielka niewiadoma, bo wszystko zasadza się na zarzutach kontrwywiadu, które nie są jawne. Nie sposób się do nich odnieść - podsumował Wiech.

Posłuchaj

Jakub Wiech gościem Ewy Wasążnik (Temat dnia/Gość PR24) 24:01

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Na razie minister aktywów państwowych Borys Budka zapowiedział, że spółka Orlen Synthos Green Energy, powołana w celu budowy małych reaktorów nuklearnych (SMR) w Polsce, będzie poddana audytowi.

SMR w Polsce

7 grudnia 2023 r. ówczesna minister klimatu i środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska wydała sześć decyzji zasadniczych łącznie na budowę 24 reaktorów w technologii BWRX-300, o które wnioskowały spółki celowe OSGE. Decyzje dotyczą lokalizacji w: Ostrołęce, Włocławku, Stawach Monowskich, Dąbrowie Górniczej, Nowej Hucie oraz Stalowej Woli. W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Według późniejszych medialnych doniesień opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.

Z kolei według OSGE proces wdrażania technologii od początku był prowadzony transparentnie, dlatego spółka złożyła wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii ABW i umożliwienie spółce dostępu do akt. Wnioski te zostały odrzucone, OSGE informowało w grudniu, że będzie starać się o odtajnienie na drodze sądowej. Tak, aby każdy miał okazje zapoznać się z informacjami o podstawie, na jakiej ABW wydała swoje opinie.

Czytaj także: 

• Małe reaktory pomysłem na zieloną energię? Czym jest SMR?

Więcej w nagraniu. 

* * *

Audycja: Temat dnia/Gość PR24

Prowadzi: Ewa Wasążnik

Gość: Jakub Wiech (red. naczelny portalu energetyka24.com)

Data emisji: 14.02.2024

Godzina emisji: 9.33

PR24/wmkor