Kościół a totalitaryzmy. Prof. Paweł Skibiński o przypadku Polski

Polska najpierw w latach 1939-1945, a także w latach 1944-1989 pozostawała pod kontrolą dwóch systemów totalitarnych - najpierw niemieckiego nazizmu, później - sowieckiego komunizmu. Prof. Paweł Skibiński mówił w Polskim Radiu 24 o tym, jak w owym czasie radził sobie Kościół, jaką spełniał rolę i w czym Polska różniła się od innych krajów pozostających pod totalitarną okupacją.

2024-01-21, 10:42

Kościół a totalitaryzmy. Prof. Paweł Skibiński o przypadku Polski
Prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński był więziony przez komunistów w latach 1953-1956. Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe / autor: Stanisław Porębski

Prof. Paweł Skibiński zwrócił uwagę na pewną wyjątkowość Polski - szczególnie po II wojnie światowej - w kontekście sytuacji Kościoła w państwie i jego roli w społeczeństwie. Jak zauważył, komuniści często do walki z Kościołem używali argumentów związanych z rzekomą lub rzeczywistą kolaboracją z nazistami. Czegoś takiego nie można było zarzucić Polsce, Czechom i Słowenii, jednak w dwóch ostatnich krajach pozycja Kościoła katolickiego w ogóle była dużo słabsza.

Tymczasem polski Kościół był tym, który w czasie II wojny światowej z rąk Niemiec wycierpiał niepojęte krzywdy, włącznie ze śmiercią nawet 20 proc. kapłanów w obozach koncentracyjnych i zagłady.

Stąd - jak stwierdził prof. Skibiński - Kościół w Polsce miał szczególną pozycję, szczególną rolę, konstruował społeczeństwo obywatelskie, zaś komuniści, choć nie chcieli, musieli w jakiś sposób z nim współpracować. Tak w każdym razie było po 1956 roku, czyli po okresie stalinizmu w Polsce.

Wcześniej sytuacja wyglądała inaczej, bo choć Kościół w pierwszych latach po wojnie nie podlegał ciężkim prześladowaniom, był to tylko okres przejściowy. Komuniści mieli nadzieję, że w ten sposób uda im się przypodobać społeczeństwu polskiemu, a następnie Kościół zostanie zniszczony dzięki skutecznej polityce represji.

REKLAMA

Ta polityka została złagodzona po 1956 roku, co nie oznacza jednak pełnej swobody dla Kościoła w Polsce.

Czytaj również:

Więcej w nagraniu.

Posłuchaj

Prof. Paweł Skibiński o sytuacji Kościoła w totalitarnej Polsce ("PRL - historia prawdziwa" / PR24) 23:34
+
Dodaj do playlisty

* * *

Audycja: "PRL - historia prawdziwa"
Prowadzi: Robert Tekieli
Gość: prof. Paweł Skibiński (historyk, Uniwersytet Warszawski)
Data emisji: 21.01.2024
Godzina emisji: 07.35

REKLAMA

PR24/jmo

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej