Kościół a totalitaryzmy. Prof. Paweł Skibiński o przypadku Polski
Polska najpierw w latach 1939-1945, a także w latach 1944-1989 pozostawała pod kontrolą dwóch systemów totalitarnych - najpierw niemieckiego nazizmu, później - sowieckiego komunizmu. Prof. Paweł Skibiński mówił w Polskim Radiu 24 o tym, jak w owym czasie radził sobie Kościół, jaką spełniał rolę i w czym Polska różniła się od innych krajów pozostających pod totalitarną okupacją.
2024-01-21, 10:42
Prof. Paweł Skibiński zwrócił uwagę na pewną wyjątkowość Polski - szczególnie po II wojnie światowej - w kontekście sytuacji Kościoła w państwie i jego roli w społeczeństwie. Jak zauważył, komuniści często do walki z Kościołem używali argumentów związanych z rzekomą lub rzeczywistą kolaboracją z nazistami. Czegoś takiego nie można było zarzucić Polsce, Czechom i Słowenii, jednak w dwóch ostatnich krajach pozycja Kościoła katolickiego w ogóle była dużo słabsza.
Tymczasem polski Kościół był tym, który w czasie II wojny światowej z rąk Niemiec wycierpiał niepojęte krzywdy, włącznie ze śmiercią nawet 20 proc. kapłanów w obozach koncentracyjnych i zagłady.
Stąd - jak stwierdził prof. Skibiński - Kościół w Polsce miał szczególną pozycję, szczególną rolę, konstruował społeczeństwo obywatelskie, zaś komuniści, choć nie chcieli, musieli w jakiś sposób z nim współpracować. Tak w każdym razie było po 1956 roku, czyli po okresie stalinizmu w Polsce.
Wcześniej sytuacja wyglądała inaczej, bo choć Kościół w pierwszych latach po wojnie nie podlegał ciężkim prześladowaniom, był to tylko okres przejściowy. Komuniści mieli nadzieję, że w ten sposób uda im się przypodobać społeczeństwu polskiemu, a następnie Kościół zostanie zniszczony dzięki skutecznej polityce represji.
REKLAMA
Ta polityka została złagodzona po 1956 roku, co nie oznacza jednak pełnej swobody dla Kościoła w Polsce.
Więcej w nagraniu.
Posłuchaj
* * *
Audycja: "PRL - historia prawdziwa"
Prowadzi: Robert Tekieli
Gość: prof. Paweł Skibiński (historyk, Uniwersytet Warszawski)
Data emisji: 21.01.2024
Godzina emisji: 07.35
REKLAMA
PR24/jmo
REKLAMA