Nowa powieść bułgarskiego twórcy. Gociek: jest wiele sposobów jej odczytania
2022-06-09, 10:57
- Mamy przykład ostatnio popularnej powieści-niepowieści, która jest trochę metafikcją, trochę esejem. (...) Opowieść Gospodinowa można odczytać na wielu ciekawych poziomach - mówił w Polskim Radiu 24 Piotr Gociek.
"Nowa powieść jednego z najgłośniejszych pisarzy europejskich, laureata Nagrody Angelusa. Sentymentalna podróż, w której przeszłość staje się remedium na problemy teraźniejszości" - czytamy na stronie Wydawnictwa Literackiego o "Schronie przeciwczasowym" Georgija Gospodinowa.
O publikacji bułgarskiego pisarza mówił w PR24 Piotr Gociek. - To jest nowa powieść, która bardzo szybko została przełożona. Kiedy ją czytałem, przypomniałem sobie "Rzeźnię numer pięć" Kurta Vonneguta, której bohater zostaje wyrzucony ze swojego czasu i my wraz z nim wędrujmy po różnych miejscach czasoprzestrzeni. On wraca do bombardowanego Drezna, jednocześnie w innych punktach czasowych widzi siebie i ludzi, których znał. Nieustannie odbija się od "węzłów pamięci". W bardzo podobny klimat wprowadził mnie "Schron przeciwczasowy" - przyznał Gociek.
Niezwykły szpital
W opowieści pojawia się figura Gaustyna. - Narrator, w domyśle autor, w ramach wyrzucenia z czasu, w rozmaitych miejscach natyka się na pocztówki, listy, sygnały od tego osobnika, aż wreszcie odkrywa, że jest to postać, której tajemniczą obecność w różnych miejscach czasu można wyjaśnić tym, że zorganizował on "klinikę przeszłości". To miejsce, w którym ludziom pomaga się w ten sposób, że wysyła się ich w czas, za którym szczególnie tęsknią.
Również uwagę na główną postać - Gaustyna - zwrócił Łukasz Orbitowski. - Pomysł z Gaustynem jest uroczy (...) podobnie pomysł z jego kliniką, która zbudowana jest na kształt pięter. Mamy piętro na kształt lat 60., 70., jest też przedwojenne. Kiedy Gaustyn schodzi do lat 60., to nie można się już do niego dodzwonić. Nie ma swojej komórki. To jest bardzo ładne. Nasuwa skojarzenie z myślą, (...) że "my jako ludzie mamy tylko przeszłość", bo przyszłość jeszcze się nie zmaterializowała, a teraźniejszość jest nieuchwytna - przywołał konotację Orbitowski.
Więcej w nagraniu.
Posłuchaj
***
Audycja: "Posłowie"
Prowadzili: Piotr Gociek i Łukasz Orbitowski
Data emisji: 08.06.2022
Godzina emisji: 22.06
kmp