Innowacje, badania, szkolenia. Polskie firmy chcą inwestować w "aktywa niematerialne"

Zgodnie z badaniem PIE przedstawionym w raporcie „Aktywa niematerialne w Polsce”, 52 proc. przedsiębiorców planowało inwestycje w aktywa niematerialne na 2020 r. Nakłady takie planowało 63 proc. dużych firm i 70 proc. przedsiębiorstw z kapitałem mieszanym.

Wartość inwestycji w aktywa niematerialne wyniosła w Polsce 133 mld zł.

Autorzy raportu zwrócili uwagę, że wartość inwestycji w aktywa niematerialne w Polsce w 2018 r. wyniosła ponad 133 mld zł, co przekłada się na 27,25 proc. wszystkich inwestycji w polskiej gospodarce.

Posłuchaj

Jak dużo i dlaczego polscy przedsiębiorcy inwestują w tzw. aktywa niematerialne, czyli w innowacje, badania oraz szkolenia, mówi w Polskim Radiu Ignacy Święcicki, kierownik zespołu gospodarki cyfrowej w Polskim Instytucie Ekonomicznym./Justyna Golonko, Polskie Radio/. 4:45

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Nakłady na aktywa niematerialne – to wydatki na wiedzę, badania i rozwój, szkolenia

Jak podkreślono, aktywa niematerialne nie mają fizycznej ani finansowej postaci.

- Inwestycje w takie aktywa możemy rozumieć jako nakłady na różne formy skomercjalizowanej wiedzy, takie jak wydatki na badania i rozwój, prawa własności intelektualnej czy szkolenie pracowników - wyjaśniono.

Autorzy raportu zwrócili uwagę, że choć inwestycje takie stanowią jeden z kluczowych czynników rozwoju we współczesnej gospodarce, to w dużej części nie wchodzą w zakres rachunków produktu krajowego brutto.

- Wpływa to na szacunki dotyczące produktywności w gospodarce, a także na możliwość badania tego aspektu rozwoju firm i wspierania jej przez państwo" - zaznaczyli.

Wiele największych firm na świecie bazuje na dobrach niematerialnych

Ignacy Święcicki cytowany w środowym komunikacie wskazał na znaczenie aktywów niematerialnych w gospodarce. "Na czele listy najbardziej wartościowych firm na świecie (Apple, Google, Microsoft) czy w Polsce (CD Projekt) są nie te dysponujące największymi fabrykami czy złożami surowców, ale sprzedające produkty i usługi oparte na własności intelektualnej, oryginalnym designie czy dobrym marketingu" - zauważył.

Nakłady na aktywa niematerialne rosną, ale nie we wszystkich branżach

Z raportu PIE wynika, że w latach 2014-2018 wartość inwestycji w aktywa niematerialne zwiększała się - przeciętnie o 7,5 proc. rocznie w cenach bieżących.

W porównaniu z rokiem 2014, największe zmiany w 2018 r. odnotowano w nakładach na innowacje finansowe, których udział zmniejszył się z 6,3 proc. w 2014 r. do 5,1 proc. w 2018 r.; oraz "w nakładach na nabyty kapitał organizacyjny", czyli różnego rodzaju usługi doradcze i wspierające organizację procesów w firmach, gdzie udział wydatków w 2018 r. wzrósł o 1,4 p.p., do 18 proc.

Trend dotyczący zwiększania nakładów na aktywa niematerialne widoczny jest też w badaniu przeprowadzonym przez PIE w ubiegłym roku.

Pandemia koronawirusa zachęca do inwestowania w aktywa niematerialne

- Choć trzeba wziąć poprawkę na wybuch pandemii nieuwzględniony w badaniu z oczywistych przyczyn, przedsiębiorcy niezależnie od kategorii swojej firmy zdecydowanie częściej deklarowali chęć inwestycji w aktywa niematerialne w roku 2020" – wskazał Filip Leśniewicz z zespołu gospodarki cyfrowej PIE.

Analitycy zwrócili uwagę, że w latach 2010-2018 relacja inwestycji w aktywa niematerialne w stosunku do całego PKB wzrosła z 5,13 proc. do 6,28 proc.

"W tym samym czasie stopa inwestycji w gospodarce, mierzona zgodnie z obowiązującą metodologią, a więc niewłączająca większości kategorii aktywów niematerialnych, spadła z 20,3 proc. do 18,2 proc." - zaznaczyli.

Nakłady w aktywa niematerialne stanowią jedną czwartą inwestycji w gospodarce

Wskazali, że inwestycje w aktywa niematerialne określone zgodnie z metodologią stosowaną w raporcie stanowią ponad jedną czwartą wszystkich inwestycji w gospodarce.

- Aktywa niematerialne nieklasyfikowane obecnie w rachunkach narodowych to więcej niż trzykrotność tych uwzględnianych jako inwestycje zgodnie z obecnie obowiązującą metodologią" - zaznaczył Święcicki.

Wyjaśnił, że przygotowując obliczenia, analitycy nie brali pod uwagę zmiany wysokości samej miary PKB.

- Na skutek zmiany klasyfikacji wydatków ze zużycia pośredniego na wydatki inwestycyjne, całkowita wartość PKB uległaby zwiększeniu – wskazał

Polska daleko w europejskim rankingu inwestycji w dobra intelektualne

PIE, opierając się na danych z EU KLEMS dot. inwestycji w aktywa nieodnotowywane w rachunkach narodowych oraz dane z Eurostatu dotyczące inwestycji we własność intelektualną, wskazał, że Polska zajmuje 22. miejsce na 26 krajów unijnych (z Wielką Brytanią), dla których dostępne były pełne dane.

Najniższy odsetek inwestycji w aktywa niematerialne występował w Grecji, a najwyższy w Irlandii. Analitycy podkreślili jednak, że ze względu na specyfikę Irlandii "bardziej miarodajne" będzie porównanie krajów bez jej uwzględniania. W takim przypadku najwyższa stopa inwestycji w aktywa niematerialne występuje w Szwecji i jest równa 12,8 proc. PKB.

Natomiast wyniki niższe od Polski, oprócz Grecji, odnotowują: Litwa, Łotwa i Bułgaria.

Jeśli wziąć pod uwagę stopę inwestycji dla Polski obliczoną zgodnie z metodologią zastosowaną w raporcie (6,21 proc. w 2017 r.), "nasz kraj wyprzedziłby Hiszpanię i Portugalię, i niemal zrównał się z Niemcami (6,24 proc.), przy założeniu, że dla tych trzech krajów wykorzystujemy obliczenia jedynie z bazy danych EU KLEMS" - zaznaczyli analitycy.

PAP, Polskie Radio, jk