PKS-y wrócą do gmin. W Sejmie rządowa ustawa o przywróceniu połączeń komunikacyjnych
Dziś w Sejmie odbędzie się trzecie czytanie o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Zakłada on powołanie funduszu, z którego dofinansowane będzie przywracanie lokalnych połączeń autobusowych.
2019-05-16, 15:12
−Aktualny projekt ustawy PKS-owej w zdecydowanej większość spełnia oczekiwania pokładane w ustawie jako narzędziu likwidacji wykluczenia komunikacyjnego – zauważa Stanisław Biega z Centrum Zrównoważonego Transportu.
Przypomnijmy, swoje uwagi do pierwotnego projektu zgłosił Instytut Spraw Obywatelskich i Centrum Zrównoważonego Transportu.
Jak dodaje Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich, po konsultacjach Ministerstwo Infrastruktury wprowadziło szereg dobrych zmian do pierwszej wersji projektu ustawy PKS-owej. Podkreśla, że zmiany pojawiły się dzięki oddolnej presji społecznej ze strony organizacji obywatelskich i ekspertów.
Podkreśla, że zmiany przewidują m.in. dofinansowanie samorządów nie mających planów transportowych. Zapis poprzedni, przewidujący dofinansowanie tylko tych z planami oznaczał, że ponad połowa powiatów i zdecydowana większość gmin, głównie tych pozbawionych minimalnego standardu komunikacji publicznej bez planu transportowego, nie mogłaby aplikować o dofinansowanie komunikacji.
REKLAMA
Zrezygnowano z zapisu, że dofinansowanie będzie przeznaczone tylko dla tych, kto zgłosił się pierwszy.
System taki premiował obszary z dobrze zorganizowanym transportem publicznym (gdzie są kadry przygotowane do aplikowania o fundusze).
Ponadto środki mają nie wygasać, mimo ich niewykorzystania.
Jak czytamy na stronach Instytutu Spraw Obywatelskich, po konsultacjach społecznych uwzględniono następujące zmiany:
REKLAMA
- O dofinansowanie mogą się ubiegać wszystkie samorządy, które zapewnią minimum 10 proc. dofinansowania względem dopłaty z Funduszu i podpiszą umowę z operatorami (w toku konsultacji próg ten obniżono z 30 proc.).
- Dofinansowaniem będą objęte tylko nowe linie komunikacyjne czyli np. takie które obejmą obszary wykluczenia komunikacyjnego. Wprowadzony ogranicznik uniemożliwia traktowanie jako nowej linii zawieszonej po marcu br.
- Wprowadzono racjonalny model oceny wniosków - zamiast zasady pierwszeństwa składający się z oceny 7 składowych premiujący niskie dochody mieszkańców (20% wagi) pracę eksploatacyjną (im więcej kursów, tym wyższa ocena wniosku) (20% wagi), dostępność – im więcej przystanków im więcej linii tym wyższa ocena (40% wagi), dostępność dla osób ograniczonych ruchowo np. niepełnosprawnych (20% wagi).
- Niewykorzystane środki w danym roku przechodzą na rok następny.
Przypomnijmy – Rada Ministrów przyjęła 7 maja projekt ustawy, przedłożony przez ministra infrastruktury, powołującej Fundusz rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej
Środki zgromadzone w Funduszu będą przeznaczane na dofinansowanie zadań zapewnianiających funkcjonowanie lokalnych przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, z wyłączeniem komunikacji miejskiej.
Dopłaty do deficytowych linii
Dofinansowanie będzie przyznawane w formie dopłaty do kwoty deficytu pojedynczej linii o charakterze użyteczności publicznej.
Dofinansowanie ma dotyczyć linii komunikacyjnych nie funkcjonujących od co najmniej 3 miesięcy przed wejściem ustawy w życie oraz linii, na które umowa o świadczenie usług dotyczących publicznego transportu zbiorowego zostanie zawarta po jej wejściu w życie.
REKLAMA
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, dzięki temu rozwiązaniu obywatele, przede wszystkim z mniejszych miejscowości, będą mogli dotrzeć środkami transportu publicznego do pracy, szkół, placówek zdrowia i instytucji kultury. Zwiększenie siatki połączeń autobusowych stworzy także możliwość znalezienia pracy w miejscowościach, do których dojazd był utrudniony lub niemożliwy.
Odbudowa lokalnego transportu publicznego jest jednym z elementów tzw. Nowej piątki PiS.
Dofinansowanie do linii PKS oraz dla samorządów
Premier Mateusz Morawiecki mówił, że odtwarzając połączenia autobusowe, rząd postanowił zmierzyć się z problemem cywilizacyjnym.
Chodzi o to, że w praktyce większość przewozów realizują przewoźnicy prywatni, którzy wykonują regularne przewozy na liniach rentownych, a nierentowne zamykają, skazując wielu mieszkańców, zwłaszcza z mniejszych miejscowości, na wykluczenie transportowe. Z kolei samorządy mówią o braku środków na organizację przewozów o charakterze użyteczności publicznej.
REKLAMA
− Dlatego dzięki dopłatom z budżetu centralnego – we współpracy z samorządami gminnymi, powiatowymi i wojewódzkimi – zostaną odtworzone zlikwidowane połączenia autobusowe – mówił premier.
Dwa filary przywracania transportu
Jednocześnie nowy Fundusz wraz z Funduszem Dróg Samorządowych (odpowiadającym za budowę i modernizację dróg gminnych i powiatowych) – będą stanowić dwa filary przywracania transportu lokalnego.
Zgodnie z projektem ustawy, Fundusz będzie państwowym funduszem celowym – jego dysponentem będzie minister do spraw transportu. Bank Gospodarstwa Krajowego będzie prowadził obsługę Funduszu na zasadach określonych w umowie z jego dysponentem.
W 2019 r. na wsparcie przeznaczono 300 mln zł
Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na dofinasowanie Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w 2019 r. wyniesie 300 mln zł, a w latach kolejnych – 800 mln zł (począwszy od 2020 r. do 2028 r.).
REKLAMA
Co rok nowy podział środków na poszczególne województwa
Zgodnie z projektem ustawy, podział środków Funduszu w danym roku budżetowym na poszczególne województwa będzie dokonywany na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zasad podziału środków Funduszu.
Jednym z kryteriów przyznawania środków realizacja potrzeb osób niepełnosprawnych
Wśród kryteriów, na podstawie których wojewoda będzie dokonywał podziału środków Funduszu na rzecz samorządów terytorialnych, będzie m.in. realizacja potrzeb osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Oznacza to, że zwiększy się dostępność nowych połączeń autobusowych o charakterze użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami.
Ponadto, wojewoda ma kontrolować sposób i terminowość wykonania zadania, na które zostało udzielone dofinansowanie oraz prawidłowość wyliczenia dopłaty (pod względem zgodności z umową o dopłatę).
REKLAMA
Zgodnie z projektem, dopłata w wysokości nie wyższej niż 1 zł do 1 wozokilometra ma obowiązywać do końca 2021 r.
Po tej dacie, dopłata będzie ustalana w kwocie nie wyższej niż 0,80 zł do 1 wozokilometra.
Jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, powinno to zachęcać do jak najszybszego uruchamiania przewozów o charakterze użyteczności publicznej, tam gdzie występują najpilniejsze potrzeby komunikacyjne.
Samorząd terytorialny będzie musiał dopłacić do kwoty deficytu danego przewozu – nie mniej niż 10 proc. środków własnych.
REKLAMA
Ustawa ma obowiązywać po miesiącu od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które wejdą w życie w innych terminach.
Komunikat CIR, Instytut Spraw Obywatelskich, Centrum Zrównoważonego Transportu, jk
REKLAMA