Eksplozja długu publicznego w krajach południa Europy. Możliwy dalszy wzrost wydatków

Wskaźnik zadłużenia Portugalii w 2020 r. dotarł do poziomu 133,6 proc. PKB (wzrost z 116,8 proc. w 2019 r.). Gospodarka Portugalii mocno ucierpiała w zeszłym roku, kurcząc się o 7,6 proc., co stanowiło głębszą recesję niż średnia dla strefy euro (-6,6 proc.) i mediana dla krajów porównywalnych, z ratingiem "BBB" nadanym przez agencję Fitch.

Mała i otwarta gospodarka Portugalii w dużym stopniu jest uzależniona od turystyki. Wynikające z pandemii nasilenie restrykcji przyczyniło się do dużego spadku PKB w pierwszym kwartale 2021 roku (-5,4 proc. r/r, w porównaniu z -1,8 proc. dla strefy euro). Od tego czasu sytuacja epidemiologiczna uległa znacznej poprawie, a portugalski "stan wyjątkowy" został zniesiony pod koniec kwietnia, co utorowało drogę do ponownego otwarcia większości działalności gospodarczej.

Włochy

Zadłużenie Włoch wzrośnie w tym roku do najwyższego poziomu od ponad stu lat, bijąc rekord 159,5 proc. ustanowiony w 1920 roku, wynika z najnowszej aktualizacji gospodarczej rządu. Gabinet premiera Mario Draghiego zatwierdził nowe dane, przewidujące wzrost gospodarczy na poziomie 4,1 proc. w 2021 roku i docelowo 4,5 proc. po uwzględnieniu środków stymulacyjnych gwarantowanych przez UE.

Oczekuje się, że deficyt budżetowy wzrośnie we Włoszech do 11,8 proc. w tym roku, ponieważ trzecia co do wielkości gospodarka Europy poszukuje dodatkowych miliardów euro w pożyczkach, aby pomóc chronić swoich obywateli i firmy przed skutkami pandemii.

REKLAMA

Draghi powiedział w czwartek, że widzi "mnóstwo miejsca" dla Włoch, aby dalej stosować ekspansywną politykę fiskalną w kraju. Stwierdził, że jest bardzo prawdopodobne, iż obecna faza wzrostu długu publicznego i prywatnego jeszcze się nie zakończyła, dodając, że rząd jest gotowy do interwencji, jeśli pandemia pogorszy się, szkodząc gospodarce.

Irlandia

W ostatnich latach Irlandia straciła swój "status" przynależności do PIIGS. Solidne wyniki finansowe kraju w ciągu ostatnich ośmiu lat - przed epidemią - przekształciły gigantyczny deficyt budżetowy w nadwyżkę i oznaczają, że kraj ten znajduje się obecnie w środku stawki państw strefy euro pod względem ryzyka kredytowego. To pozwala zadłużać się jeszcze bardziej.

Powiązany Artykuł

Premier: ogłaszam start rządowego funduszu Polski Ład

W grudniu 2020 r. dług publiczny Irlandii stanowił 59,5 proc. nominalnego PKB kraju. Dane dotyczące stosunku długu publicznego Irlandii do PKB są aktualizowane kwartalnie, dostępne od marca 2000 r. do grudnia 2020 r. Zadłużenie osiągnęło rekordowo wysoki poziom 124,7 proc. w marcu 2013 r. i rekordowo niski poziom 24,6 proc. w czerwcu 2007 r.
Według danych Komisji Europejskiej przewiduje się, że w 2021 r. całkowity dług publiczny Irlandii wyniesie 241,6 mld euro, co oznacza wzrost o prawie 10 proc. w porównaniu z rokiem 2020. W przeliczeniu na osobę oznacza to, że obciążenie długiem wyniesie w tym roku 48 291 euro, czyli najwięcej w całej Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii.

Prognozowana średnia dla UE wynosi 29 217 euro, natomiast średnia dla strefy euro ma wynieść 35 193 euro. Jest to jednak nadal znacznie mniej niż prognozowane obciążenie długiem w Stanach Zjednoczonych (71 808 euro) lub Japonii (91 060 euro).

REKLAMA

Grecja

Według najnowszych danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego stosunek długu do PKB dla Grecji wynosi 210 procent. To czyni ten kraj trzecim na światowej liście, za Japonią z 257 proc. i Sudanem z 212 proc.

Większość ekonomistów nie spodziewa się, że w perspektywie średnioterminowej Grecja zostanie uwikłana w kryzys finansowy podobny do tego, który dotknął ten kraj w 2010 roku. Kryzys zadłużenia greckiego rządu doprowadził do serii gwałtownych reform i działań oszczędnościowych, które z kolei doprowadziły do zubożenia i utraty dochodów oraz majątku, a także do kryzysu humanitarnego na małą skalę.

Prognozy znacznego wzrostu gospodarczego w najbliższych latach oraz niskie stopy procentowe, które sprawiają, że obsługa długu jest tania, są powodem tego, że powtórka kryzysu z 2010 roku jest mało prawdopodobna.
Bank Grecji (BoG) powiedział w poniedziałek, że wzrost gospodarczy wyniesie w tym roku 4,2 proc. Prognozuje, że w przyszłym roku wzrost gospodarczy przyspieszy do 5,3 proc., ale potem osłabnie do 3,9 proc. w 2023 roku.

Hiszpania

Hiszpania zwiększyła swój dług w 2020 r. o 112 438 mln EUR - prawie równowartość rocznych kosztów emerytur w tym kraju - z powodu poważnych skutków pandemii COVID-19.

REKLAMA

Powiązany Artykuł

Zmiany w Krajowym Planie Odbudowy. Rząd informuje o uwzględnionych uwagach i propozycjach

Stosunek zadłużenia w stosunku do wielkości hiszpańskiej gospodarki gwałtownie wzrósł z 95,5 proc. PKB w 2019 roku do 117,1 proc. w grudniu 2020 roku - to najwyższy poziom od ponad wieku.

Aby znaleźć kolejny rekord, trzeba sięgnąć aż do 1902 roku, kiedy to wskaźnik zadłużenia kraju w stosunku do PKB osiągnął 123,6 proc., według szacunków opublikowanych w tym tygodniu przez hiszpański bank centralny.
Innymi słowy, oznacza to, że każdy z 46,9 mln obywateli kraju ma praktycznie dług powyżej 27,9 tys. euro, czyli wyższy niż średnia roczna pensja w Hiszpanii, która sięga 27,5 tys. euro.

Według ekspertów cytowanych przez hiszpańskie media, wielkość długu odnotowanego w 2020 roku jest tak duża, że aby go spłacić, należałoby przeznaczyć cały dochód publiczny pochodzący z podatków i składek społecznych z trzech pełnych lat podatkowych (lub zamrozić wypłatę emerytur na dziewięć lat).
Tak rekordowy poziom zadłużenia jest bezpośrednią konsekwencją gigantycznego deficytu publicznego na poziomie 10,3 proc., zarejestrowanego w 2020 roku, kiedy to hiszpańskie władze zarządziły blokadę gospodarki w celu opanowania epidemii koronawirusa.

PolskieRadio24.pl/ Reuters/ Irish Times/ Fitch/ mib

REKLAMA