KE uważa węgiel koksowy za "surowiec strategiczny". Co to oznacza dla polskich kopalni?

Zgodnie z opublikowanym przez KE w marcu 2023 roku projektem rozporządzenia, węgiel koksowy pozostaje unijnym surowcem krytycznym na kolejne 4 lata. Ostateczna propozycja dokumentu zostanie przedstawiona pod koniec marca.

Projekt unijnego rozporządzenia będzie teraz przedmiotem prac Parlamentu Europejskiego i Rady UE.

Surowiec ten służy do produkcji niezbędnej dla transformacji energetycznej stali wykorzystywanej w turbinach wiatrowych, panelach słonecznych czy w rozwoju przemysłu kolejowego.

Dla przykładu budowa małej turbiny wiatrowej wymaga zużycia nawet 80 ton węgla koksowego. A Bruksela chce zmniejszyć uzależnienie od importu surowców krytycznych, zwiększając lokalne zdolności produkcyjne poprzez ułatwianie pozyskiwania pozwoleń na wydobycie i finansowanie strategicznych projektów - zauważyli eksperci PIE.

Jakie wydobycie surowców krytycznych?

Do 2030 r. wydobycie surowców krytycznych w UE powinno objąć co najmniej 10 proc. rocznego zużycia, przetwarzanie – 40 proc., a recykling – 15 proc. W dokumencie KE określono również cel dotyczący dywersyfikacji dostaw. Nie więcej niż 65 proc. jakiegokolwiek strategicznego surowca powinno pochodzić z jednego państwa trzeciego.

Utrzymanie węgla koksowego na liście surowców krytycznych pomaga w zapewnieniu UE dywersyfikacji dostaw istotnych dla transformacji energetycznej. Z drugiej strony, wspiera działalność polskiej Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW).

Skąd w Europie pochodzi węgiel koksowy?

JSW jest największym producentem węgla koksowego w UE. Obecnie surowiec ten wydobywany jest w UE tylko w Polsce i Czechach, a kraje członkowskie uzależnione są od importu węgla koksowego. W 2021 r. polska produkcja stanowiła 29 proc. unijnej konsumpcji surowca.

Jednocześnie Polska była 4. największym dostawcą węgla koksowego na rynek unijny – 10 proc. importu pochodziło z Polski. Więcej węgla koksowego sprowadzono z Australii (39 proc.), USA (27 proc.) i Rosji (11 proc.) - dodali analitycy.

Co z metanem?

W opinii PIE kolejnym istotnym dokumentem dla sektora będzie unijne rozporządzenie o redukcji metanu. "W projekcie ustawy przepisy miały objąć kopalnie węgla, co ograniczy możliwość produkcji węgla koksowego w Polsce.

Jednocześnie zapisy te uzależniłyby UE od dostaw surowca spoza Europy" - zauważyli analitycy PIE. Podkreślili, że w obecnej formie rozporządzenie pomija ograniczenia dla węgla koksowego.

Ile produkuje JSW?

Z roczną produkcją powyżej 10 mln ton Jastrzębska Spółka Węglowa jest największym w Europie producentem węgla koksowego, wykorzystywanego do produkcji stali. Grupa kapitałowa JSW osiągnęła w 2022 r. 7,6 mld zł zysku, co oznacza najlepszy wynik w jej historii.

PR24/PAP/sw