Zgubienie zwolnienia lekarskiego nie musi pozbawiać zasiłku

Podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby stanowi zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA.

Takie zaświadczenie lekarz wystawia z dwiema kopiami. Jego oryginał przekazuje bezpośrednio do ZUS, pierwszą kopię wręcza ubezpieczonemu, a drugą zachowuje dla siebie (ma obowiązek przechowywać ją przez okres 3 lat).

Kopie te różnią się między sobą. Kody literowe (informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokość) znajdują się na oryginale i na kopiach zaświadczenia, natomiast numery statystyczne choroby ustalone według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych tylko na oryginale i na drugiej kopii.

Zwolnienie musi trafić do firmy

Po wizycie u lekarza chory pracownik powinien dostarczyć otrzymane zwolnienie do płatnika zasiłku. Będzie nim pracodawca albo ZUS (jest tak, gdy pracodawca zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych). Ale nawet w tym ostatnim przypadku zwolnienie musi najpierw trafić do firmy pracownika, czyli płatnika składek, a dopiero za jego pośrednictwem do ZUS.

REKLAMA

Tylko 7 dni, potem obniżka

Na dostarczenie zaświadczenia do firmy pracownik ma 7 dni od daty jego otrzymania. Jeśli nie zmieści się w terminie – jego zasiłek zostanie obniżony o 25 proc. za okres od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zwolnienia, chyba że spóźnienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych.

Jak informuje ZUS w Komentarzu do ustawy chorobowej (www.zus.pl) – przy ustalaniu terminu 7 dni nie uwzględnia się dnia, w którym ubezpieczony otrzymał zaświadczenie lekarskie, a jako datę otrzymania zaświadczenia lekarskiego przyjmuje się  datę wystawienia zaświadczenia przez lekarza, chyba że ubezpieczony udowodni, że otrzymał zaświadczenie w terminie późniejszym.

Ponadto, jeżeli ostatni dzień siedmiodniowego terminu przypada w dniu ustawowo wolnym od pracy albo w sobotę, uznaje się, że zaświadczenie lekarskie zostało dostarczone w terminie, jeżeli zostało dostarczone w najbliższym dniu roboczym  (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 czerwca 2011r.; I OPS 1/11, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Ważne

W przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie obejmuje okres, za który pracownikowi przysługuje wynagrodzenie określone w art. 92 Kodeksu pracy i zasiłek chorobowy, obniżenie o 25 proc. wysokości stosuje się wyłącznie do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Pracodawca też ma termin

Po otrzymaniu zwolnienia pracodawca powinien przekazać je niezwłocznie do ZUS, podając datę jego dostarczenia. Gdy o tym zapomni, ZUS o tę datę zapyta, gdyż jego obowiązkiem jest ustalenie kto odpowiada za powstałe opóźnienie.  Jeśli bowiem  pracodawca otrzymał zwolnienie w terminie, i z jakiegoś sobie tylko znanego powodu  nie przekazał go niezwłocznie do ZUS – pracownik nie może ponieść z tego tytułu negatywnych konsekwencji.

Potwierdza to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 22 maja 2012 r. (sygn. akt II PK 249/11, OSNP 2013/7-8/83) stwierdzając, że obniżenie zasiłku o 25 proc. dotyczy tylko niedostarczenia zwolnienia lekarskiego przez pracownika w ciągu 7 dni. Nie ma takiej sankcji, gdy pracodawca przekaże zwolnienie z przekroczeniem terminu, czyli nie niezwłocznie.

Ważne

Zakres obowiązku pracodawcy niezwłocznego przekazania ZUS zaświadczenia lekarskiego dostarczonego przez pracownika (ubezpieczonego) – z podaniem daty dostarczenia tego zaświadczenia – nie obejmuje ustalenia i podania daty wysłania przez ubezpieczonego tego zaświadczenia przesyłką pocztową (art. 62 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) – wyrok SN z 22 maja 2012 r. (sygn. akt II PK 249/11, OSNP 2013/7-8/83).

Czasami zaświadczenie może zginąć

Powstaje pytanie, co w przypadku, gdy pracownik albo pracodawca zgubią otrzymane zaświadczenie. Odpowiedź daje par. 5 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich (…).

REKLAMA

Zgodnie z nim w takiej sytuacji lekarz, który wydał zagubione zaświadczenie, na wniosek ubezpieczonego, sporządza wypis z kopii tego zaświadczenia.

Przepis nie różnicuje zasad postępowania w zależności od tego, kto takie zaświadczenie zgubił. To ubezpieczony musi tę sprawę załatwić, lekarz nie ma, bowiem prawa wydać wypisu nikomu innemu.

Wypis albo ksero

Zrobienie wypisu polega na wyszczególnieniu na odrębnej kartce papieru wszystkich danych, jakie zawarte są w zaświadczeniu, potwierdzeniu ich własnoręcznym podpisem lekarza oraz pieczątką imienną.

Zamiast wypisu z kopii zaświadczenia lekarz może też sporządzić jego kserokopię.  Wprawdzie nie wynika to z przepisów, ale ZUS  dopuszcza też i taką możliwość. Kserokopia taka musi być jednak poświadczona za zgodność z oryginałem przez lekarza wystawiającego zgubione zaświadczenie i opatrzona jego podpisem oraz pieczątką imienną. Wykonując kserokopię lekarz powinien też zasłonić numer statystyczny choroby, ponieważ jest on objęty tajemnicą i nie powinien być znany płatnikowi składek.

REKLAMA

Nie może to być natomiast kserokopia zaświadczenia jaką pracownik wykonał  dla siebie wcześniej,  z otrzymanego a później zgubionego zaświadczenia.  ZUS uzna tylko ksero z kopii będącej w dyspozycji lekarza.

A co z terminem, jeśli choremu nie uda się zdobyć szybko wypisu? Czy w takiej sytuacji jego zasiłek będzie obniżony? Wydaje się, że nie. Zagubienie zwolnienia można bowiem uznać za przeszkodę uniemożliwiającą dostarczenie tego dokumentu w terminie, zwłaszcza gdy odpowiada za to pracodawca. Każda taka sytuacja będzie jednak oceniana indywidualnie.

Małgorzata Jankowska, ekspert prawa pracy

Podstawa prawna:

REKLAMA

Art. 57–58, art. 61–62 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 159).

Par. 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r.

REKLAMA

w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika ZUS (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 229).