Program Budownictwa Społecznego i Komunalnego. Znaczący wzrost nakładów w najbliższych latach

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL) ukazał się projekt nowelizacji ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz niektórych innych ustaw. Jak wskazano, to "niezbędny" etap zmian, jeśli chodzi o wsparcie społecznego i komunalnego budownictwa mieszkaniowego".

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) poinformowało w poniedziałek w komunikacie, że w tym roku dzięki zmianom prawa limit finansowania z budżetu dla tego obszaru zwiększy się z 1 do 5 mld zł.

MRiT wyjaśniło, że projekt nowelizacji zakłada m.in. podwyższenie w 2024 i 2025 r. maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa na program Budownictwa Społecznego i Komunalnego (BSK), wynoszący obecnie 1 mld zł, oraz ustalenie limitu wydatków na program w latach 2026-2030. Chodzi o stopniowy wzrost wydatków, docelowo w 2030 r. w wysokości 10 mld zł.

Poinformowało, że w przypadku programu Społecznego Budownictwa Czynszowego (SBC), projekt zakłada wydłużenie go o rok, ponieważ kończy się w 2024 r., z jednoczesnym zwiększeniem budżetu programu z 4,5 mld zł na 7 mld zł (środki BGK). Ma temu towarzyszyć wzrost wydatków budżetowych na dopłatę do preferencyjnego oprocentowania - zaznaczono.

Budowa i remonty

Zaznaczono, że projektowane rozwiązania umożliwią także budowę i remonty powierzchni na mieszkania dla studentów. Resort zastrzegł jednak, że pomieszczenia sfinansowane ze środków Funduszu Dopłat będą mogły być udostępnione wyłącznie studentom nie będącym właścicielami lokalu mieszkalnego w tej samej miejscowości lub najemcami lokalu w momencie udostępnienia pomieszczenia w akademiku. Zaznaczono, że dzięki rozszerzeniu wsparcia, beneficjentami programu staną się także uczelnie publiczne.

W OSR do projektu nowelizacji ustawy zwrócono uwagę, że w ustawie budżetowej na 2024 r. środki na realizację programu BSK zostały zaplanowane w wysokości maksymalnego limitu ustawowego, tj. 1 mld zł. "Wg informacji uzyskanych z Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) - operatora programu BSK, wg stanu na dzień 24 stycznia 2024 r. łączne zapotrzebowanie wynikające z wniosków złożonych w 2023 r., które nie zostały zakwalifikowane w 2023 r. ze względu na niewystarczające środki i 2024 r., w tym również wnioski w trakcie oceny formalnej, przekroczyło kwotę planowanego zasilenia na rok 2024 o 892,8 mln zł" - podano.

Jak oceniono, uwzględniając dynamikę wzrostów z lat 2020-2023 prognozuje się, że w 2024 r. zostaną złożone wnioski w wysokości co najmniej 3,7 mld zł. "Co oznacza, że limity wydatków określone w przepisach regulujących program BSK są niewystarczające w stosunku do zgłaszanego przez samorządy zapotrzebowania" - stwierdzono.

Większe limity

Ustawodawca zauważył, że brak zwiększenia limitów na realizację programu BSK w latach 2024-2025 będzie stanowiło również zagrożenie dla realizacji inwestycji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności B3.5.1 "Inwestycje w energooszczędne budownictwo mieszkaniowe dla gospodarstw domowych o niskich i średnich dochodach". Zaznaczono, że inwestycja jest częściowo finansowana ze środków KPO (150 mln euro), natomiast 432,4 mln euro finansowane będzie ze środków budżetu państwa, będących w dyspozycji Ministra Rozwoju i Technologii (środki Funduszu Dopłat).

Ministerstwo wskazało główne zmiany w programie BSK, czyli podwyższenie w 2024 i 2025 r. maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa, do wysokości których może zostać zasilony Fundusz Dopłat z przeznaczeniem na program BSK oraz zagwarantowanie środków budżetowych na ten cel do 2030 r. Chodzi też o wydłużenie okresu do 25 lat (obecnie 15 lat), po jakim mogą zostać wyodrębnione na własność komunalne lokale mieszkalne utworzone z wykorzystaniem finansowego wsparcia udzielonego w ramach programu BSK. Zaproponowano także, aby po upływie tego okresu ewentualna sprzedaż mogła nastąpić wyłącznie po cenie rynkowej (bez bonifikaty), a uzyskane środki przeznaczane były na tworzenie nowego lub modernizację istniejącego zasobu gminy.

Dodano, że priorytetem w Banku Gospodarstwa Krajowego objęte zostaną inwestycje współfinansowane ze środków KPO oraz współfinansowane kredytem w ramach programu SBC - jednak bez udziału ministra, "czyli wyłącznie na podstawie obiektywnych i jednoznacznych przesłanek".

Wyłączenia

Zmiany przepisów obejmą też TBS-y. "Spod przepisów o pomocy de minimis wyłączone zostaną (...) czynności z zakresu gospodarki nieruchomościami, w tym w m.in. wnoszenie nieruchomości aportem do spółek komunalnych (np. TBS)" - poinformowało MRiT.

Resort wymienił też zmiany w programie Społecznego Budownictwa Czynszowego, takie jak przywrócenie przepisów o całkowitym zakazie wyodrębniania na własność lokali wybudowanych w ramach tego programu. Gminy, na których obszarze działa TBS/SIM, zostaną zobligowane do wprowadzenia swoich przedstawicieli do rady nadzorczej spółek, w liczbie określonej w umowie albo statucie TBS/SIM, nie mniejszej niż jeden.

"Projekt zakłada też zmiany w specustawie mieszkaniowej i rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowe" - podało ministerstwo. Wskazało, że w uchwałach o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej na podstawie specustawy mieszkaniowej, nadal będzie ustalana minimalna liczba miejsc postojowych. Dodało, że pozostanie przepis upoważniający radę gminy do określenia liczby miejsc postojowych niezbędnych dla obsługi realizowanej inwestycji mieszkaniowej.

Resort poinformował, że nowelizacja ustawy wejdzie w życie w III kwartale 2024 r.

• Jak budować ekologicznie? Kluczowy jest recykling materiałów

PR24/IAR/PAP/mib