Na czym polega odroczenie terminu płatności składki

Posłuchaj

Wniosek o odroczenie musi być złożony przed ustawowym terminem płatności składki. W przeciwnym przypadku taki wniosek zostanie pozostawiony bez rozpoznania - wyjaśnia Marcin Kamionek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. (Justyna Golonko, Polskie Radio)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Polega ono na możliwości uregulowania składek w dłuższym okresie czasu, ustalonym z Zakładem, bez konsekwencji przymusowego ich dochodzenia w trybie egzekucji.

Oznacza to, że nie będą podejmowane działania zmierzające do przymusowego wyegzekwowania należności, których termin zapłaty został odroczony.
W stosunku do należności, których termin zapłaty został odroczony, nie nalicza się odsetek za zwłokę, natomiast w zamian pobiera się opłatę prolongacyjną. Opłata ta jest naliczana od następnego dnia po ustawowym dniu wymagalności składki do dnia odroczenia włącznie, w wysokości 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy.

Kto może ubiegać się o odroczenie terminu płatności składki?

– Przedsiębiorca, który odprowadza składki wyłącznie za siebie, może wystąpić z wnioskiem o odroczenie wszystkich składek. W pozostałych przypadkach mogą to być składki na ubezpieczenia społeczne, z wyłączeniem składek, które są opłacane za pracowników oraz składki na Fundusz Pracy, na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych – tłumaczy Marcin Kamionek z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Wymagane warunki i dokumenty

Podstawowym dokumentem niezbędnym do rozpatrzenia sprawy jest wniosek płatnika, w którym oprócz szczegółowego uzasadnienia wnioskowanej ulgi należy określić proponowany termin zapłaty składek.

Problem:

Płatnik od kilku lat prowadzi firmę, ale ostatnio ma problemy z płynnością finansową. Co powinien zrobić, aby skorzystać z możliwości uregulowania składek w dłuższym okresie, ustalonym z Zakładem? Jakie dokumenty trzeba złożyć?
Odpowiedź:

– Warunkami niezbędnymi do rozpatrzenia sprawy o udzielenie ulgi jest złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności składek, wraz z dokumentacją. Jest on dostępny zarówno na stronie www.zus.pl, jak i na salach obsługi klienta, a także można taki wniosek złożyć przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) – tłumaczy Marcin Kamionek z ZUS.
Wniosek trzeba dokładnie wypełnić, ze wskazaniem o jaką składkę chodzi, i na jaki okres chcemy odroczyć tę należność. Musi on być umotywowany, należy podać powody, dlaczego chcemy odroczyć te składki i dołączyć dokumenty obrazujące sytuację finansową przedsiębiorcy i potwierdzające zasadność udzielenia ulgi oraz możliwości płatnicze.

– Co najważniejsze, wniosek musi być złożony przed ustawowym terminem płatności składki. W przeciwnym przypadku taki wniosek zostanie pozostawiony bez rozpoznania – podkreśla ekspert z ZUS.

Ważne!

Należy zaznaczyć, że z uwagi na publicznoprawny charakter należności odroczenie terminu zapłaty składki jest rozwiązaniem o charakterze wyjątkowym, bowiem zasadą jest terminowe opłacanie należnych składek.

Rodzaj oraz zakres dokumentacji, na podstawie której dokonywana będzie analiza możliwości płatniczych podmiotu ubiegającego się o udzielenie ulgi, uzależnione są od wysokości składek, zakresu wnioskowanej ulgi i okresu spłaty w odroczonym terminie oraz formy prowadzonej działalności.
Dokumenty powinny być oryginałami lub posiadać urzędowe poświadczenie za zgodność z oryginałem. Poświadczenia takiego może również dokonać pracownik Zakładu.

Jak działa procedura odroczenia

– Składki bieżące, czyli te które nie podlegają odroczeniu trzeba płacić w terminie. W praktyce wygląda to w ten sposób, że przedsiębiorca składa wniosek o odroczenie terminu płatności, wskazując przykładowo, że prosi o odroczenie tego terminu na pół roku. Jeżeli dostanie zgodę, to należy pamiętać, że składki bieżące, nieobjęte tą ulgą należy płacić w pełnej wysokości i w ustawowych terminach. Oczywiście można wystąpić z wnioskiem o odroczenie tych kolejnych płatności, tylko trzeba pamiętać, żeby składać je przed upływem terminu płatności, a nie już po  – podkreśla Marcin Kamionek z ZUS.

Ważne!
Złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności składki nie gwarantuje udzielenia ulgi. W sytuacji odmowy musimy uregulować wszystkie składki wraz z odsetkami za zwlokę, naliczonymi do dnia zapłaty włącznie.

Co wynika z zawarcia umowy o odroczeniu terminu płatności składki

Zawarcie umowy o odroczeniu terminu płatności składki rodzi dla obu stron umowy konkretne obowiązki, ale również przyznaje określone uprawnienia.
Z uwagi na powyższe przystępując do spłaty należności w odroczonym terminie należy zapoznać się szczegółowo z warunkami zawartej umowy.

Obowiązki płatnika:

• Dokonanie w terminie i w pełnej wysokości wpłaty odroczonych składek w wyznaczonym w umowie terminie płatności. W przypadku dokonania wpłaty kwoty odroczonej składki po terminie określonym w umowie albo w terminie i w zaniżonej wysokości, nie jest pobierana opłata prolongacyjna, a w jej miejsce pobiera się odsetki za zwłokę, naliczone od terminu wymagalności danej składki do dnia zapłaty włącznie.
• Oznacza to, że konsekwencją uregulowania składek po odroczonym terminie, oprócz możliwości zerwania warunków umowy, jest obowiązek naliczenia i opłacenia odsetek za zwłokę. W przypadku, gdy płatnik dokonuje wpłaty po odroczonym terminie, wpłata taka rozliczana jest proporcjonalnie na należność główną i odsetki za zwłokę. W takiej sytuacji na koncie płatnika może powstać różnica składek, od której należne będą odsetki za zwłokę.
• Dokonanie wpłaty odroczonych składek na wskazane w umowie numery rachunków bankowych i oznaczanie wpłaty określonymi w umowie symbolami. Ze względu na obowiązujące przepisy dotyczące zasad dokonywania rozliczeń, istotne jest dołożenie szczególnej staranności w zakresie prawidłowego oznaczania wpłat, bowiem błędne ich oznaczenie może spowodować, że zostaną one rozliczone na inne należności, co będzie skutkowało zerwaniem umowy o odroczeniu terminu płatności składek i natychmiastową ich wymagalnością.
• Regulowanie w ustawowym terminie i w pełnej wysokości składek bieżących, których termin nie został odroczony. Niezaewidencjonowanie na koncie płatnika, nieobjętych odroczeniem składek bieżących, w terminie 14 dni liczonych od dnia ich wymagalności, powoduje zerwanie umowy o odroczeniu. Jednakże powyższego terminu nie należy rozumieć jako odstępstwa od zasady opłacania składek bieżących w terminie, wynikającym z powszechnie obowiązujących przepisów.
• Należy mieć również na uwadze, iż konsekwencją regulowania składek po ustawowym terminie, oprócz możliwości zerwania warunków umowy ratalnej, jest obowiązek naliczenia i opłacenia odsetek za zwłokę. W przypadku, gdy płatnik dokonuje wpłaty po ustawowym terminie w wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji rozliczeniowej, wpłata taka rozliczana jest proporcjonalnie na należność główną i odsetki za zwłokę. Oznacza to, że na koncie płatnika może powstać różnica składek, od której należne będą odsetki za zwłokę.
• W sytuacji, gdy umowa została podpisana przed terminem płatności składki, której część została objęta odroczeniem – należy uregulować w ustawowym terminie kwoty odpowiadające wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, a także składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres objęty odroczeniem.
• Powyższe składki nie podlegają ulgom, dlatego też istnieje bezwzględny obowiązek ich uregulowania w ustawowym terminie płatności. Konsekwencją, nieuregulowania składek niepodlegających ulgom w ustawowym terminie, jest natychmiastowe zerwanie umowy o odroczeniu terminu płatności oraz podjęcie działań zmierzających do przymusowego ich dochodzenia w trybie egzekucji.
• Prawidłowe opisywanie pola deklaracji na dokumencie płatniczym w zakresie oznaczenia składki bieżącej nieobjętej odroczeniem. Niespełnienie tego obowiązku może skutkować zerwaniem umowy o odroczeniu, z uwagi na rozliczenie wpłaty na poczet innych należności i braku pokrycia składki bieżącej.
• Ze względu na obowiązujące przepisy dotyczące zasad dokonywania rozliczeń, istotne jest zatem dołożenie szczególnej staranności w zakresie prawidłowego oznaczania wpłat składek bieżących.
• W sytuacji, gdy w wyniku prowadzonego postępowania Komisja Europejska stwierdzi, że zawarcie z dłużnikiem umowy o odroczeniu terminu płatności składek skutkowało bezprawnym przyznaniem pomocy publicznej, i wyda decyzję nakazującą jej zwrot – płatnik zobowiązany jest do dokonania zwrotu pomocy publicznej wynikającej z zawartej umowy. W takiej sytuacji pomoc podlega zwrotowi wraz z odsetkami za okres od dnia udzielenia pomocy do dnia jej faktycznego zwrotu.
• Konsekwencją decyzji Komisji Europejskiej nakazującej zwrot pomocy jest również to, że do czasu wykonania przez beneficjenta pomocy obowiązku jej zwrotu, żadna nowa pomoc publiczna nie może zostać udzielona temu beneficjentowi.

Uprawnienia płatnika:

• Podpisując umowę płatnik uzyskuje prawo do opłacenia należności w dłuższym okresie czasu, ale na warunkach określonych w harmonogramie, bez konsekwencji przymusowego ich dochodzenia w trybie egzekucji. Oznacza to, że nie będą podejmowane działania zmierzające do przymusowego wyegzekwowania należności objętych umową w okresie jej obowiązywania.
• W przypadku braku możliwości pozyskania środków na spłatę należności na warunkach określonych w umowie, płatnik ma prawo wystąpić z wnioskiem o zmianę warunków udzielonej ulgi. W tym celu płatnik powinien przedłożyć dokumentację umożliwiającą ocenę zasadności dokonania zmian w obecnym harmonogramie spłaty, w której znajduje się potwierdzenie przyczyny niemożności uregulowania należności w odroczonym terminie płatności.
• W ramach zmiany warunków udzielonej ulgi istnieje możliwość wyznaczenia nowego terminu zapłaty odroczonych składek. Wniosek o zmianę warunków udzielonej ulgi podlega rozpatrzeniu wyłącznie w przypadku, gdy został złożony przed upływem terminu płatności odroczonej składki.
• W przypadku zmiany warunków udzielonej ulgi, zmianie ulega wysokość opłaty prolongacyjnej, która naliczana jest przy zastosowaniu stawki opłaty prolongacyjnej obowiązującej w dniu zawarcia umowy.
• Możliwość renegocjacji warunków umowy może również dotyczyć sytuacji skutkujących wcześniejszą spłatą należności. Wystąpienie przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą o renegocjację warunków udzielonej ulgi na spłatę należnych składek, która w przypadku pozytywnego rozpatrzenia będzie skutkowała zawarciem aneksu do umowy, wymaga dokonania przez Zakład oceny wniosku pod kątem przepisów o pomocy publicznej, tzn. ustalenia: czy zmiana warunków umowy będzie skutkowała udzieleniem pomocy publicznej.
• W szczególnie uzasadnionych sytuacjach, gdy zaistniały lub mogą zaistnieć okoliczności skutkujące rozwiązaniem zawartej umowy, płatnik może wystąpić z wnioskiem o utrzymanie w mocy zawartej umowy odraczającej zapłatę składek. Analogicznie, jak w przypadku renegocjacji, ocena zasadności utrzymania w mocy umowy będzie dokonywana na podstawie dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę, z której wynika jakie były lub będą przyczyny niemożliwości wywiązania się z warunków umowy.
• Należy mieć również na uwadze, że płatnik zobowiązany jest do zapłaty należności, które nie zostały uregulowane w terminie określonym w umowie, wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia zapłaty włącznie.
• Utrzymanie w mocy udzielonej ulgi oznacza, iż płatnik może kontynuować spłatę należności objętych odroczeniem na określonych warunkach i nie podjęte zostaną działania zmierzające do przymusowego ich dochodzenia w trybie egzekucji.
• Na każdym etapie realizacji udzielonej ulgi istnieje możliwość odstąpienia przez płatnika od realizacji umowy odraczającej termin płatności składki. W takim przypadku rozwiązanie umowy następuje z dniem wskazanym przez płatnika w pisemnym oświadczeniu, nie wcześniej jednak niż z dniem jego złożenia w Zakładzie.

O czym należy pamiętać:

• Niedotrzymanie przez płatnika warunków udzielonej ulgi skutkuje natychmiastowym zerwaniem umowy o odroczenie terminu płatności składki. Oznacza to, iż należności uprzednio objęte umową stają się natychmiast wymagalne. W takiej sytuacji następuje niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do przymusowego ich dochodzenia w trybie egzekucji, co przyczyni się do zwiększenia zadłużenia nie tylko o należne odsetki za zwłokę, ale również o ewentualne koszty upomnienia oraz koszty egzekucji.
• W celu zapewnienia zabezpieczenia spłaty wierzytelności publicznoprawnych, jak i prawidłowości realizacji postanowień umowy o odroczeniu terminu płatności składki, ZUS jest uprawniony do podejmowania działań zmierzających do ustanowienia na składnikach majątkowych płatnika stosownych zabezpieczeń.
• Zawarcie umowy odraczającej termin płatności składki nie wyklucza zatem ustanowienia zabezpieczenia hipotecznego albo zastawu. Oznacza to, że ewentualne ustanowienie hipoteki przymusowej jest czynnością o charakterze zabezpieczającym. Ma ono na celu ochronę interesów wierzyciela, stwarzając gwarancję, że zobowiązanie zostanie spłacone.
• Jeżeli płatnik ureguluje powstałe należności zgodnie z harmonogramem określonym w umowie, egzekucja z nieruchomości lub ruchomości nie będzie prowadzona, a po spłacie należności wydane zostanie stosowne zaświadczenie stanowiące podstawę do wykreślenia wpisu hipotecznego lub podjęte zostaną działania w celu odstąpienia od dokonanego zastawu.

Więcej informacji na stronie www.zus.pl

Justyna Golonko/mb

Podstawa prawna:

• Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).
• Art. 29 i 30 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).