Brazylia 2014: Ukraina - Polska. W meczach o wszystko - pasmo klęsk z wyjątkami (1989 - 2013)
2013-10-09, 23:01
Przed reprezentacją Polski dwa "mecze o wszystko". Pierwszy już w piątek z Ukrainą w Charkowie. Brak zwycięstwa oznacza koniec marzeń o mundialu w Brazylii.
Posłuchaj
Brazylia 2014: Ukraina - Polska [ZAPOWIEDŹ]
Biało-czerwoni zagrają z Ukrainą w Charkowie 11 października, a z Anglią na Wembley - cztery dni później. Tylko dwa zwycięstwa sprawią, że kadra Waldemara Fornalika zajmie pierwsze miejsce w grupie, oznaczające bezpośredni awans, albo drugie - dające możliwość gry w barażach.
Sprawdziliśmy, jak od 1989 roku Biało-czerwoni radzili sobie w ostatnich meczach eliminacyjnych. Zwykle były to spotkania ostatniej szansy - o być albo nie być w finałowym turnieju mistrzostw świata lub mistrzostw Europy.
Początek upadku polskiej piłki reprezentacyjnej
Jesienią 1989 Polacy mieli jeszcze szanse na awans do mundialu. Przed grami eliminacyjnymi stanowisko selekcjonera objął Andrzej Strejlau. Nie udało mu się jednak wywalczyć awansu. Biało-czerwoni najpierw bezbramkowo zremisowali z Anglią, a następnie przegrali 0:2 ze Szwecją. I to właśnie te dwie drużyny awansowały na turniej we Włoszech. Na zakończenie Polacy pokonali 2:1 Albanię. Było to jednak spotkanie "o pietruszkę". Tym samym pierwszy raz od 1974 Polaków zabrakło na mundialu.
W październiku 1991 awans na Euro 1992 w Szwecji też stał przed Biało-czerwonymi otworem. Jednak w dwóch ostatnich spotkaniach Polacy zdołali zaledwie zremisować u siebie z Irlandią 3:3 i Anglią 1:1. Do finałów awansowała ekipa "Synów Albionu".
Kolejne fiasko przyszło w eliminacjach do mistrzostw świata w USA. Polacy pierwszą połowę spotkań w grupie z Norwegią, Holandią, Anglią, Turcją i San Marino mieli całkiem niezłą - nie przegrali żadnego z 5 spotkań. Potem przyszła jednak katastrofa i porażka w pozostałych meczach. W ostatnich dwóch spotkaniach w 1993 roku Biało-czerwoni mieli jednak wciąż szanse na awans. Szybko zostali jednak sprowadzeni na ziemię po porażkach z Turcją na wyjeździe 1:2 i Holandią u siebie 1:3. Po trzeciej porażce w eliminacjach z kadrą pożegnał się Andrzej Strejlau. Jego miejsce zajął później Henryk Apostel.
Fiasko kadry Apostela, Piechniczka i Wójcika
We wrześniu 1995 roku Polacy, jak zwykle wciąż mieli możliwość awansu na Euro 1996. By jednak awansować do turnieju organizowanego w Anglii musieli jednak powalczyć w ostatnich spotkaniach. Skończyło się kompromitacją. Najpierw bezbramkowy remis z Rumunią u siebie, który jednak wciąż nie eliminował Polaków z gry, a potem fiasko w wyjazdowym spotkaniu ze Słowacją, gdy Polacy przegrali 1:4 w Bratysławie. Za niesportowe zachowanie czerwone kartki otrzymali w tym meczu - Roman Kosecki i Piotr Świerczewski, przy czym dla tego pierwszego, kapitana drużyny narodowej, oznaczało to koniec występów w polskiej kadrze. Po tym meczu Henryk Apostel złożył dymisję. Reprezentację poprowadził jeszcze w ostatnim meczu eliminacji. W rewanżowym spotkaniu z Azerbejdżanem padł bezbramkowy remis, przez co ostatecznie w eliminacjach do Euro 1996 reprezentacja Polski uplasowała się na 4. miejscu za Rumunią, Francją oraz Słowacją.
W 1996 roku po raz drugi w karierze kadrę objął Antoni Piechniczek. Jednak i jego praca z reprezentacją zakończyła się totalną klęską. Już w maju 1997 roku Polacy stracili jakiekolwiek nadzieje na awans. Po dotkliwej porażce z Włochami 0:3 w Neapolu przyszła porażka z Anglią w Chorzowie 0:2. Po tym spotkaniu do dymisji podał się Piechniczek. Do mundialu we Francji zakwalifikowali się za to właśnie Anglicy i Włosi.
W latach 1997-99 reprezentacją objął Janusz Wójcik - faworyt do tej roli od 1992, gdy z kadrą olimpijską zdobył srebrny medal w Barcelonie. Jednak i on nie potrafił przerwać fatalnej serii Polaków w eliminacjach. Biało-czerwoni byli jednak niezwykle blisko. We wrześniu 1999 roku o awansie mogło przesądzić zwycięstwo z Anglią. Ostatecznie spotkanie w Warszawie skończyło się bezbramkowym remisem. Kolejna szansa na kwalifikację do Euro 2000 pojawiła się w październikowym spotkaniu wyjazdowym ze Szwecją. Polakom wystarczał punkt do gry w mistrzostwach Europy. Niestety ekipa "Trzech Koron" pewnie wygrała w Sztokholmie 2:0.
Przełom Jerzego Engela - awans na mundial
Janusza Wójcika na stanowisku selekcjonera zastąpił Jerzy Engel. To właśnie były szkoleniowiec Polonii Warszawa w końcu przełamał koszmarną passę Biało-czerwonych. W grupie eliminacyjnej do mistrzostw świata w Korei Południowej i Japonii Polska zanotowała kapitalny start. Po nieoczekiwanych zwycięstwach wyjazdowych z Ukrainą (3:1), czy Norwegią (3:2) Biało-czerwoni stanęli przed szansą na awans już we wrześniu 2001 roku w spotkaniu z Norwegią w Chorzowie. Pewne zwycięstwo 3:0 dało podopiecznym Engela historyczny awans na mundial. Pewni udziału w finałowym turnieju Polacy przegrali na wyjeździe z Białorusią 1:4 i zremisowali u siebie z Ukrainą 1:1.
Po euforii związanej z pierwszym awansem na mundial od 1986 roku przyszła jednak gorycz porażki. Polacy na MŚ 2002 zajęli ostatnie miejsce w grupie z Koręą Południową, USA i Portugalią i odpadli z turnieju. Wygrali jedynie z USA 3:1. Jerzy Engel stracił posadę.
W 2002 roku selekcjonerem wybrano Zbigniewa Bońka. Miał on przygotować reprezentację do Euro 2004, rozgrywanych w Portugalii. Legendarny piłkarz, a obecnie prezes PZPN - zrezygnował jednak już po pół roku prowadzenia kadry. Jego miejsce szybko zajął - Paweł Janas.
Kolejny awans do MŚ i kompromitacja w Niemczech
We wrześniu 2003 roku piłkarze reprezentacji Polski zachowywali jeszcze szansę awansu. Po wygraniu 2:0 w Rydze z Łotwą ponieśli jednak porażkę 0:2 ze Szwecją na własnym boisku, w Chorzowie. W ostatniej kolejce spotkań eliminacyjnych ostateczny sukces Polaków był uzależniony nie tylko od wyniku wyjazdowej gry z Węgrami, ale także od rezultatu meczu Łotyszy ze Szwedami w Sztokholmie. Biało-czerwoni pokonali co prawda Węgrów 2:1, jednak w tym samym czasie Łotysze nieoczekiwanie wygrali 1:0 z pewnymi już bezpośredniego awansu Szwedami i tym samym wywalczyli sobie prawo gry w barażu, spychając Polaków na trzecie miejsce w grupie. Mimo niepowodzenia Paweł Janas zachował funkcję selekcjonera.
Polacy zaczęli przygotowania do MŚ 2006 w Niemczech. W grupie eliminacyjnej znów przyszło im się mierzyć z Anglią, a także - Austrią, Irlandią Północną, Walią i Azerbejdżanem. Biało-czerwoni w pełni wykorzystali szczęśliwe losowanie. Zajęli miejsce tuż za reprezentacją "Trzech Lwów", jednak z na tyle dużym dorobkiem punktów, iż nie musieli nawet brać udział w barażach do mundialu. Ostatnie dwa mecze w 2005 roku rozegrali z Walią w Warszawie (1:0) i Anglią w Manchesterze (1:2).
Po raz kolejny Polakom sprzyjało szczęście w losowaniu finałowych grup MŚ 2006. Jednak mimo zestawienia z Niemcami, Kostaryką i Ekwadorem - Polacy zajęli zaledwie trzecie miejsce w swojej grupie i odpali z turnieju. Z pracą pożegnał się też Paweł Janas.
Holenderska myśl szkoleniowa - historyczny awans na Euro
Po klęsce w Niemczech PZPN zdecydował się zatrudnić na stanowisku szkoleniowca Holendra Leo Beenhakkera. Miał on poprowadzić Biało-czerwonych w eliminacjach do mistrzostw Europy 2008 w Austrii i Szwajcarii. Reprezentacja trafiła do bardzo ciężkiej grupy z Portugalią, Serbią, Finlandią, Belgią, Kazachstanem, Armenią i Azerbejdżanem. Nie okazało się to jednak przeszkodą dla naszych piłkarzy. Po niebywałym sukcesie, jakim było zwycięstwo z Portugalią (2:1), czy niezłym meczu z Belgią (1:0) przyszła pora na decydującą rundę meczów eliminacyjnych.
Podopieczni Beenhakkera 8 września 2007 roku w Lizbonie spotkali się z reprezentacją Portugalii. Mimo prowadzenia gospodarzy 2:1, Polakom udało się zdobyć cenny remis 2:2 po wyrównującym golu Jacka Krzynówka w ostatnich minutach meczu. Mecz z Finlandią rozegrany 12 września w Helsinkach zakończył się bezbramkowym remisem. Miesiąc później Polska pokonała w Warszawie Kazachstan 3:1, a Euzebiusz Smolarek skompletował klasycznego hat-tricka.
17 listopada 2007 na Stadionie Śląskim w Chorzowie polska reprezentacja pokonała Belgię 2:0 po dwóch golach Smolarka. W ten sposób Polacy zapewnili sobie po raz pierwszy w historii awans do Mistrzostw Europy. Ostatni mecz z Serbią (2:2) był jedynie formalnością.
Euro 2008 okazało się jednak kolejną klapą. Polacy w grupie z Niemcami, Chorwacją i Austrią zdobyli zaledwie 1 punkt i odpadli z turnieju. Leo Beenhakker utrzymał jednak posadę selekcjonera.
W 2009 roku Biało-czerwoni rozpoczęli bój o udział w MŚ 2010 w RPA. Jak się okazało - był to początek końca ery Beenhakkera w kadrze reprezentacji Polski.
Po remisie 1:1 w meczu w Chorzowie z Irlandią Północną i porażką 0:3 w Mariborze ze Słowenią 17 września 2009 zarząd PZPN zastąpił dotychczasowego selekcjonera Stefanem Majewskim trenerem tymczasowym na dwa ostatnie mecze eliminacyjne.
Reprezentacja 10 października 2009 przegrywając 0:2 z Czechami w Pradze utraciła matematyczne szanse na awans. W ostatnim meczu 14 października 2009 w Chorzowie po samobójczej bramce reprezentacja uległa Słowacji 0:1, kończąc eliminacje i nie uzyskując awansu do mistrzostw świata. Bezpośredni awans z pierwszego miejsca zapewniła sobie Słowacja, z którą Polska przegrała oba mecze. Polacy w grupie wyprzedzili jedynie ekipę San Marino.
Klapa na Euro 2012 i walka o awans do Brazylii 2014
Od 2009 roku pozycję trenera powierzono Franciszkowi Smudzie. Miał on przygotować kadrę do Euro 2012. Mistrzostwa miały zostać rozegrane w Polsce i na Ukrainie. Biało-czerwoni nie musieli więc rozgrywać eliminacji i jako współgospodarze zostali bezpośrednio włączeni do turnieju finałowego. W losowaniu fazy grupowej Polakom sprzyjało szczęście. Znaleźli się razem z Grecją, Rosją i Czechami w grupie A. Zdołali jedynie zremisować dwa pierwsze spotkania po 1:1 z Grekami i Rosją. Na koniec przegrali z Czechami 0:1 i skończyli udział na Euro 2012 na ostatnim miejscu w tabeli. Smuda podał się do dymisji i wkrótce jego stanowisko objął dotychczasowy selekcjoner - Waldemar Fornalik.
Pod wodzą Fornalika Polska gra w eliminacjach do mistrzostw świata w Brazylii 2014. Do tej pory uzyskała w grupie H uzyskała 13 punktów i zajmuje czwarte miejsce za Anglią, Ukrainą i Czarnogórą. Do awansu podopieczni Fornalika potrzebują wygrać dwa ostatnie "mecze o wszystko" z Ukrainą i Anglią w październiku 2013. Czy im się to uda? Przekonamy się już niedługo.
>>> Brazylia 2014: Ukraina - Polska >>> Co się musi stać, by Polska awansowała na mundial?
Na transmisję z meczu Ukraina - Polska zapraszamy do radiowej Jedynki od godziny 20. Na stanowisku komentatorskim zasiądzie Andrzej Janisz.
Mecze o wszystko w eliminacjach 1989 - 2013:
MŚ Włochy 1990:
11 października 1989 Polska - Anglia 0:0
25 października 1989 Polska - Szwecja 0:2 (bez szans na awans)
15 listopada 1989 Albania - Polska 1:2
Euro 1992 Szwecja:
16 października 1991 Polska - Irlandia 3:3
13 listopada 1991 Polska - Anglia 1:1 (brak awansu)
MŚ USA 1994:
22 września 1993 Norwegia - Polska 1:0
13 października 1993 Polska - Norwegia 0:3 (bez szans na awans)
27 października1993 Turcja - Polska 2:1
17 listopada 1993 Polska - Holandia 1:3
Euro 1996 Anglia:
6 września 1995 Polska - Rumunia 0:0
11 października 1995 Słowacja - Polska 4:1 (bez szans na awans)
15 listopada 1996 Azerbejdżan - Polska 0:0
MŚ Francja 1998:
30 kwietnia 1997 Włochy - Polska 3:0
31 maja 1997 Polska - Anglia 0:2 (bez szans na awans)
14 czerwca 1997 Polska - Gruzja 4:1
7 października 1997 Mołdawia - Polska 0:3
11 października 1997 Gruzja - Polska 3:0
Euro 2000 Holandia i Belgia:
8 września 1999 Polska - Anglia 0:0
9 października 1999 Szwecja - Polska 2:0 (brak awansu)
MŚ Korea Południowa i Japonia 2002:
6 czerwca 2001 Armenia - Polska 1:1
1 września 2001 Polska - Norwegia 3:0 (awans)
5 września 2001 Białoruś - Polska 4:1
6 października 2001 Polska - Ukraina 1:1
Euro 2004 Portugalia:
10 września 2003 Polska - Szwecja 0:2
11 października Węgry - Polska 1:2 (brak awansu)
MŚ Niemcy 2006:
3 września 2005 Polska - Austria 3:2
7 września 2005 Polska - Walia 1:0
12 października 2005 Anglia - Polska 2:1 (awans)
Euro 2008 Austria i Szwajcaria:
13 października 2007 Polska - Kazachstan 3:1
17 listopada 2007 Polska - Belgia 2:0 (awans)
21 listopada 2007 Serbia - Polska 2:2
MŚ RPA 2010:
9 września 2009 Słowenia - Polska 3:0
10 października 2009 Czechy - Polska 2:0 (bez szans na awans)
14 października 2009 Polska - Słowacja 0:1
Euro 2012 Polska i Ukraina - awans jako współgospodarz
MŚ Brazylia 2014:
11 października Ukraina - Polska - ?
15 października Anglia - Polska - ?
Marcin Nowak, polskieradio.pl, wiki, pzpn.pl