Setna rocznica odrodzenia polskiej archiwistyki. Uroczystości na Zamku Królewskim

"Przed 100 laty 7 lutego 1919 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret +O organizacji archiwów państwowych+ co było równoznaczne z odrodzeniem się narodowej archiwistyki. Wspominając dziś ten doniosły fakt pragnę wyrazić głęboką wdzięczność dla pokoleń polskich archiwistów, którzy niestrudzenie dbają o zachowanie archiwalnego dziedzictwa naszej ojczyzny" – podkreślił prezydent. 

Jak zaznaczył, archiwa to źródło pamięci o naszych dziejach. "To zapis życia pokoleń Polaków, to wreszcie wartość instytucjonalna, fundament i źródło ciągłości suwerennej Rzeczpospolitej. Zachowaniu tej pamięci służą państwo nieprzerwanie od 100 lat pełniąc funkcję administracyjną i naukową, gromadząc zasoby i je opracowując (… ) i upowszechniając zebraną w archiwach wiedzę" – zaakcentował Andrzej Duda. 

"Znaczenie tej pracy uświadamiamy sobie dopiero w czasie, kiedy obchodzimy 100-lecie odzyskania niepodległości i budowy własnego, suwerennego państwa po 123 latach zaborów. To dzięki archiwalnym dokumentom możemy odtworzyć przebieg tamtych wydarzeń, lepiej zrozumieć intencje i zamysły ojców niepodległości oraz śledzić rozwój odrodzonej Polski (…) Wszystkim polskim archiwistom życzę satysfakcji ze służby Polsce oraz wszelkiej osobistej pomyślności" – dodał prezydent. 

Premier Mateusz Morawiecki, w swoim liście zaznaczył natomiast, że 100 lat temu nasi rodacy stanęli przed trudnym zadaniem odbudowy polskiej państwowości i instytucji. Podkreślił, że Archiwa były podstawą budowania tożsamości historycznej narodu. "Polska archiwistyka stoi dzisiaj na bardzo wysokim poziomie (…) dzięki niej możemy czerpać ze skarbnicy wiedzy o naszej historii" – zaakcentował premier. 

REKLAMA

Powaga państwa

Obceny na gali wiceminister kultury Jarosław Sellin przypomniał, że Archiwa Państwowe podlegają Ministerstwu Kultury. - Muszę powiedzieć, że to wielka przyjemność opiekować się Archiwami Państwowymi, bo mamy do czynienia na co dzień, w związku z realizacją tych obowiązków z ludźmi kulturalnymi, wykształconymi, ludźmi, którzy są pełni pasji. Za to co robicie w Archiwach Państwowych (…) chciałbym bardzo serdecznie podziękować – mówił Sellin. 

Jak zaznaczył, 100 lat temu marszałek Józef Piłsudski zdecydował się na "Dekret o organizacji archiwów państwowych", ponieważ "to był po prostu wybitny państwowiec". - Powagi państwa nie można było budować także bez tego elementu, bez opieki nad archiwami, zwłaszcza w kraju, który przechodził takie hekatomby wojenne jak nasz, który był wymazany z mapy na 123 lata, którego zasoby były grabione i niszczone – powiedział wiceminister. 

- Zadaniem jakie marszałek w tym dekrecie archiwistom wyznaczył była także próba rewindykowania zasobów archiwalnych rozproszonych w świeci – podkreślił Sellin dodając, że minister kultury i wszyscy pracownicy ministerstwa "głęboko kłaniają się" przed dorobkiem i osiągnięciami archiwistów. 

Historia zbiorowego wysiłku

Z kolei marszałek Sejmu Marek Kuchciński w skierowanym do zebranych liście podkreślił, że uroczystość stanowi okazją do przypomnienia historii zbiorowego wysiłku w odbudowę odradzającej się ojczyzny. "Wyrazem troski o zabezpieczenie dziedzictwa, ratowanie świadectw o państwowości oraz dóbr kultury był ów dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego" – zaakcentował. 

REKLAMA

"W zasobach Archiwów Państwowych zapisana jest historia Polski oraz całego narodu (…) przechowywana i otoczona profesjonalną opieką jest ważnym źródłem wiedzy o przeszłości, a zarazem darem dla przyszłych pokoleń" – ocenił Kuchciński. 

Pamiątkowy znaczek

Podczas Gali zaprezentowano pamiątkowy znaczek pocztowy wyemitowany przez Pocztę Polską i dedykowaną monetę wybitą przez Narodowy Bank Polski. Premierę miała również jubileuszowa publikacja „Archiwa w Niepodległej 1919-2019: stulecie archiwów państwowych” wydana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych

Wcześniej w Pałacu Prezydenckim zasłużonym pracownikom Archiwów Państwowych w 100-lecie utworzenia państwowej sieci archiwalnej wręczono rzyże Kawalerskie Orderu Odrodzenia Polski, Złote, Srebrne i Brązowe Krzyże Zasługi oraz Medale za Długoletnią Służbę. Aktu dekoracji, w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy, dokonała dyrektor Generalna Kancelarii Prezydenta Grażyna Ignaczak-Bandych. 

Współcześnie sieć archiwów państwowych tworzy 75 instytucji, w tym 30 o zasięgu regionalnym, do których należy 39 oddziałów zamiejscowych i 3 ekspozytury. Zasięg uzupełniają 3 archiwa centralne z siedzibami w Warszawie, a do nich zalicza się Archiwum Główne Akt Dawnych przechowujące dokumenty wytworzone do 1918 r., Archiwum Akt Nowych gromadzące akta z czasów po 1918 roku oraz Narodowe Archiwum Cyfrowe, gdzie użytkownicy znajdą materiały fotograficzne, filmy i nagrania dźwiękowe. Głównym celem każdego z tych archiwów jest gromadzenie, porządkowanie, konserwacja oraz udostępnianie zbiorów wszystkim zainteresowanym.

REKLAMA

fc