Zmarła Anna Borkiewicz-Celińska "Hanka", "Iza", uczestniczka Powstania Warszawskiego

"Z żalem żegnamy Annę Borkiewicz-Celińską  »Hankę«,  »Izę«. Harcerkę, łączniczkę i sanitariuszkę AK, żołnierza oddziału kobiecego »Dysk« i Grup Szturmowych Szarych Szeregów, uczestniczkę Powstania Warszawskiego w szeregach 2. kompanii »Rudy« Batalionu »Zośka«. Cześć jej pamięci!" - podało MPW na Twitterze. 

Jak poinformowała rodzina, Anna Borkiewicz-Celińska zmarła 25 kwietnia w wieku 97 lat. Nabożeństwo żałobne odbędzie się 8 maja o godz. 12 w kościele św. Jozafata, po czym nastąpi odprowadzenie do grobu na Powązkach Wojskowych w Warszawie. 

Anna Borkiewicz-Celińska urodziła się 11 listopada 1921 roku. W latach 1928-1932 uczęszczała do koedukacyjnej Prywatnej Szkoły Powszechnej IV Rodziny Wojskowej w Warszawie. Następnie przez dwa lata uczyła się w Gimnazjum i Liceum im. Marii Konopnickiej w Suwałkach, gdzie należała do drużyny harcerskiej. Od 1935 roku kontynuowała naukę w warszawskim Państwowym Gimnazjum i Liceum Żeńskim im. Juliusza Słowackiego, gdzie wiosną 1939 roku zdała maturę. 

Po wybuchu II wojny światowej włączyła się jako ochotniczka do Straży Obywatelskiej w celu zabezpieczenia Muzeum Belwederskiego, założonego i kierowanego przez jej ojca płk. Adama Borkiewicza. Uczestniczyła w zabezpieczeniu pałacu, zagrożonego niemieckim ogniem artyleryjskim, kierowanym na rozmieszczone w Łazienkach polskie baterie artylerii przeciwlotniczej. 

W listopadzie 1939 roku wstąpiła w szeregi Służby Zwycięstwu Polski (SZP), zostając łączniczką ppłk. Bronisława Patlewicza "Nieczuja". W kwietniu 1942 roku rozpoczęła służbę w kobiecym zespole sabotażowo-dywersyjnym "Dysk" i została włączona do oddziału minerek. Należała do 3. sekcji "Moniki"(Marta Marynowska), w I plutonie minerek dowodzonym przez "Margerytkę" (Maria Jankowska). Posługiwała się wówczas pseudonimem "Iza". Uczestniczyła m.in. w rozpoznaniach poprzedzających akcje kolejowe i rozbrajaniu wojskowych Niemek. 

Współpraca z Szarymi Szeregami

W grudniu 1942 roku rozpoczęła współpracę z warszawskimi Grupami Szturmowymi Szarych Szeregów (od września 1943 roku batalion "Zośka"). W tym czasie zaczęła używać pseudonimu "Hanka Skrzynkowa". 

Po wojnie, jesienią 1945 roku, rozpoczęła studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W styczniu 1949 roku została aresztowana przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Zwolniona po czterotygodniowym śledztwie, kontynuowała studia. W czerwcu 1950 roku uzyskała tytuł magistra historii. Dwa miesiące później rozpoczęła pracę w Archiwum Głównym Akt Dawnych. 

W październiku 1950 roku została ponownie aresztowana. Po sześciu miesiącach śledztwa skazano ją za "gromadzenie i melinowanie materiałów gloryfikujących AK w celu poniżenia AL" wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie na 7 lat pozbawienia wolności z utratą praw publicznych i przepadkiem mienia. Karę odbywała w więzieniu przy ul. 11 Listopada, a następnie w Fordonie koło Bydgoszczy. Z uwagi na znaczne pogorszenie stanu zdrowia we wrześniu 1953 roku została warunkowo zwolniona. W marcu 1958 roku Sąd Najwyższy uniewinnił ją z zarzucanych czynów. 

W latach 1957-1971 pracowała w Instytucie Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk. Od 1971 do 1981 roku była adiunktem w Instytucie Historii PAN. W styczniu 1981 roku przeszła na emeryturę. 

Anna Borkiewicz-Celińska została odznaczona Krzyżem Walecznych (1944 rok), Medalem za Warszawę 1939-45 (1973 rok) oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945 (1973 rok). Otrzymała również Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980 rok), Warszawski Krzyż Powstańczy (1982 rok) oraz Krzyż Armii Krajowej (1983 rok).

koz