Kasacja Prokuratora Generalnego. Chodzi o odmowę zadośćuczynienia represjonowanemu w latach 80.

Henryk B. został zatrzymany 25 października 1982 roku i następnie został tymczasowo aresztowany na podstawie postanowienia prokuratora Prokuratury Rejonowej w Koninie. Zarzucono mu popełnienie przestępstwa z 2 i 3 dekretu z 12 grudnia 1982 roku o stanie wojennym, polegającego na rozpowszechnianiu wspólnie i w porozumieniu z inną sobą, na terenie zakładu pracy, nielegalnych wydawnictw niepodległościowych, uznawanych przez ówczesne władze za wrogie, fałszywe i mogące wywołać niepokój publiczny lub rozruchy. Areszt został uchylony 11 stycznia 1983 roku, a wyrokiem z 28 kwietnia 1983 roku sąd umorzył postępowanie wobec mężczyzny z powodu znikomego stopnia społecznego niebezpieczeństwa. W wyniku rozpoznania rewizji nadzwyczajnej, wniesionej na korzyść mężczyzny przez Naczelnego Prokuratora Wojskowego, Sąd Najwyższy zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił Henryka B.

Walka o zadośćuczynienie

Powiązany Artykuł

"Reforma wymiaru sprawiedliwości powinna być kontynuowana". Prezydent powołał zespół ds. sędziów pokoju

Represjonowany mężczyzna dochodził przed Sądem Okręgowym w Koninie kwoty 16 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdy poniesione w związku z niesłusznym zatrzymaniem i aresztowaniem. Wyrokiem z 1 czerwca 2009 roku sąd żądanie oddalił. Odmawiając uwzględnienia wniosku, sąd stwierdził, że wobec mężczyzny nie zachodziły podstawy do unieważnienia wyroku z 28 kwietnia 1983 roku na podstawie ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (zwanej też "ustawą lutową"), gdyż został już wcześniej uniewinniony przez Sąd Najwyższy.

Wskazał również, że nie był on internowany w związku z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego. Zdaniem sądu przyznania zadośćuczynienia nie uzasadniają również względy słuszności. Orzeczenie nie zostało zaskarżone przez żaden uprawniony podmiot i uprawomocniło się w pierwszej instancji 15 lipca 2009 roku.

Kasacja wadliwego wyroku

Powiązany Artykuł

Izba Dyscyplinarna SN nie uchyliła immunitetu sędziemu, który orzekał ws. Marca'68

Prokurator Generalny nie zgodził się z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego w Koninie, wskazując, że wyrok jest wadliwy, gdyż zapadł z rażącym naruszeniem przepisów prawa. Jak zauważył, nie budzi wątpliwości, że wnioskujący o zadośćuczynienie represjonowany mężczyzna został zatrzymany i tymczasowo aresztowany w związku z działalnością na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego. Nie uzyskał również żadnego odszkodowania ani zadośćuczynienia w związku z tą działalnością. Został też uniewinniony w wyniku wniesienia nadzwyczajnego środka zaskarżenia.

REKLAMA

Jak podniesiono w kasacji, nie sposób zatem doszukać się racjonalnych argumentów, które uzasadniałyby wyeliminowanie z kręgu osób uprawnionych do otrzymania rekompensaty na podstawie ustawy lutowej, tych niesłusznie represjonowanych, którzy zostali uniewinnieni, lub wobec których umorzono postępowanie, w efekcie rozpoznania nadzwyczajnych środków zaskarżenia, zanim przepisy tej ustawy zaczęły obowiązywać.

• "Prawda w końcu zatriumfowała". Ziobro o wyroku SN ws. Wyszkowskiego i Wałęsy
• Jan Pietrzak o uchyleniu wyroku wobec Krzysztofa Wyszkowskiego: te 16 lat to hańba dla sądów

Zdaniem prokuratora generalnego na podstawie ustawy 23 lutego 1991 roku możliwe jest uzyskanie odszkodowania i zadośćuczynienia, jeżeli w okresie od 1 stycznia 1944 roku do 31 grudnia 1989 roku zapadło orzeczenie - niezależnie od tego, w jakim trybie je wydano: zwykłym czy w wyniku wniesienia nadzwyczajnych środków zaskarżenia - o uniewinnieniu lub umorzeniu postępowania z wymienionych wyżej powodów, a zarzucany czyn był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie i nie zapadało wcześniej prawomocne orzeczenie o zasądzeniu odszkodowania i zadośćuczynienia.

W świetle tego zawarto w kasacji stanowisko, że wydając kwestionowane rozstrzygnięcie, Sąd Okręgowy w Koninie rażąco naruszył przepisy ustawy lutowej, błędnie przyjmując, że uniewinnienie wnioskodawcy wskutek wniesienia nadzwyczajnego środka zaskarżenia, czyli rewizji nadzwyczajnej, wyłącza możliwość zasądzenia zadośćuczynienia w trybie tej ustawy. Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy o ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Koninie.

REKLAMA

st