80. rocznica wysiedleń mieszkańców Zamojszczyzny. Uroczystości z udziałem prezydenta

Obchody rozpoczną się o godz. 11 mszą św. w intencji wysiedlonych w Szkole Podstawowej im. Ignacego Mościckiego przy ul. Zamojskiej 8, po której wręczone zostaną odznaczenia państwowe. Wystąpienie prezydenta zaplanowano na godz. 12.30. Następnie prezydent uda się na skwer przy Urzędzie Gminy Skierbieszów przy ul. Rynek 1, gdzie odbędzie się Apel Pamięci ze złożeniem wieńca przed pomnikiem Walki i Męczeństwa.

Masowe wysiedlenia

Od listopada 1942 do sierpnia 1943 r. Niemcy deportowali z Zamojszczyzny ponad 110 tys. mieszkańców regionu, którzy trafili do III Rzeszy jako przymusowa siła robocza lub do obozów koncentracyjnych. Dramatyczny los dotknął również 30 tys. Dzieci Zamojszczyzny. Przyjmuje się, że ze wszystkich dzieci objętych przymusową akcją wysiedleńczą życie straciło ok. 10 tys., a około 4,5 tys. przeznaczono do germanizacji.

Jako pierwsi musieli opuścić swe domy mieszkańcy Skierbieszowa oraz okolicznych wsi: Lipiny Nowej, Suchodębia, Sadów i Zawody. Pierwszy etap akcji trwał do marca 1943 roku i objął powiaty: biłgorajski, hrubieszowski, tomaszowski oraz zamojski.

W miejsce zabranych siłą Polaków władze III Rzeszy zamierzały osiedlić 60 tysięcy kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii, ZSRR oraz terytorium okupowanej Polski.

REKLAMA

Ogółem na terenie Zamojszczyzny zdołano osiedlić około 12 tysięcy kolonistów niemieckich. Sprowadzano również na te tereny ludność ukraińską, która ustępowała miejsca przesiedlanym tam Niemcom. Nad bezpośrednim przebiegiem akcji czuwał szef SS i policji dystryktu lubelskiego, Odilo Globocnik.

Drugi etap akcji

Ze względu na wiosenną ofensywę partyzancką akcję przerwano. Pomimo trudnej sytuacji na froncie wschodnim Niemcy zmobilizowali trzy dywizje SS i w czerwcu 1943 roku wznowili wysiedlanie ludności. Część mieszkańców objętych akcją zbiegła i na własną rękę szukała ratunku, najczęściej udając się do rodzin i znajomych.

Wysiedlenia z Zamojszczyzny w latach 1942-1943 były próbą praktycznej realizacji założeń Generalnego Planu Wschodniego. Zasadnicza jego część, przewidująca wysiedlenie kilkudziesięciu milionów Słowian z terenu Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej, miała być realizowana przez 20-30 lat, po wygranej przez III Rzeszę wojnie.

• Polscy wypędzeni. Setki tysięcy Polaków wysiedlonych pod niemiecką okupacją

PAP/IAR/as/kor

REKLAMA