Sprawa porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika. Kluczowy świadek się rozmyślił

Podczas poprzedniej rozprawy, 6 czerwca, powołując się na pismo z policji, sąd powiadomił strony, że wezwany w charakterze świadka Ireneusz P., skazany w 2008 r. w pierwszym procesie w sprawie uprowadzenia i zabójstwa Krzysztofa Olewnika, oświadczył, iż nie stawi się na przesłuchanie, przy czym zrezygnował z programu ochrony świadków.

Wcześniej, jeszcze w październiku 2022 r. sąd, w uzgodnieniu ze stronami postępowania, ustalił terminy przesłuchań dalszych świadków w sprawie - własnie wtedy wysłuchanie Ireneusza P. wyznaczono na trzy dni, od 19 do 21 czerwca.

Dotrzymał słowa

- Jak widzicie państwo, świadek dotrzymał słowa i nie stawił się w dniu dzisiejszym - powiedziała o nieobecności Ireneusza P. na początku poniedziałkowej rozprawy, zwracając się do stron postępowania, sędzia Justyna Wawrzyńczak.

Jak zaznaczyła, Ireneusz P. został prawidłowo zawiadomiony o terminach przesłuchań, w związku z czym jego nieobecność należy uznać za nieusprawiedliwioną.

Miejsce pobytu

Po wysłuchaniu wniosków stron postępowania, dotyczących niestawienia się na przesłuchanie Ireneusza P., sędzia Wawrzyńczak oznajmiła, że na obecnym etapie sprawy nie wyda postanowienia o nałożeniu na niego kary porządkowej i nie zarządzi jego zatrzymania i doprowadzenia do sądu, ponieważ w pierwszej kolejności należy ustalić aktualne miejsce pobytu świadka.

- To jest najistotniejsze - podkreśliła.

Wniosek o dane

Następnie sędzia Wawrzyńczak ogłosiła, iż płocki Sąd Okręgowy zwróci się do Zakładu Karnego w Barczewie, który Ireneusz P. opuścił na początku listopada 2021 r., o jego dane adresowe, będące w posiadaniu tej jednostki penitencjarnej, a także o zarejestrowane tam dane z jego dokumentów tożsamości, po czym wystąpi do odpowiedniej jednostki policji o weryfikację uzyskanych w ten sposób informacji.

Jak zapowiedziała sędzia Wawrzyńczak, sąd zwróci się też do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego o sprawdzenie czy Ireneusz P. ma paszport, a do policji o ustalenie czy mógł przekroczyć granice Polski, a jeżeli tak, to kiedy, w jakim miejscu i w jakim kierunku. Ponadto sąd wystąpi do Narodowego Funduszu Zdrowia o ustalenie czy Ireneusz P. korzystał z opieki medycznej, w tym także za granicą, legitymując się Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Klauzula tajności

Sędzia Wawrzyńczak poinformowała jednocześnie, że sąd zwróci się do policji o wyjaśnienie, w jaki sposób i w jakiej formie, Ireneusz P. złożył wcześniej oświadczenie, iż nie stawi się na przesłuchanie w charakterze świadka przed płockim Sądem Okręgowym.

Odnosząc się do rezygnacji Ireneusza P. z programu ochrony świadków, przypomniała, że wszelkie kwestie z tym związane objęte są klauzulą tajności.

Śmierć w celi

Ireneusz P., ps. Bokser, Bokserek, pochodzi z Drobina pod Płockiem, gdzie w październiku 2001 r. doszło do uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. W pierwszym procesie, który w sprawie tego porwania, a następnie w 2003 r. zabójstwa uprowadzonego, toczył się w latach 2007-2008 Ireneusz P. został skazany przez Sąd Okręgowy w Płocku na karę łączną 14 lat pozbawienia wolności z możliwością ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu kary 12 lat.

Ireneusz P. był wtedy jednym z 11 oskarżonych, wśród których znaleźli się Robert Pazik i Sławomir Kościuk, skazani ostatecznie na dożywocie - po ogłoszeniu wyroku zostali znalezieni powieszeni w celach Zakładu Karnego w Płocku: Kościuk w 2008 r. i Pazik w 2009 r.

Pomysł porwania

Jeszcze przed tym procesem, w 2007 r. w celi Aresztu Śledczego w Olsztynie został znaleziony powieszony Wojciech Franiewski. Według ówczesnych ustaleń tamtejszej Prokuratury Okręgowej, był on szefem grupy, która porwała Krzysztofa Olewnika. Ireneusz P. i Wojciech Franiewski poznali się w 1998 r., odbywając wyroki w płockim zakładzie karnym.

To wówczas - jak przyznał Ireneusz P. podczas pierwszego procesu - opowiadał on Wojciechowi Franiewskiemu o rodzinie Olewników, a ten miał zasugerować, że pieniądze "najlepiej zrobić na porwaniu dla okupu jakiejś bogatej osoby". Później okazało się, że na ofiarę porwania wybrano Krzysztofa Olewnika, który mieszkał sam.

Anonim do rodziny

Na początku w 2003 r. rodzina Olewników otrzymała anonim, w którym wskazano właśnie Ireneusza P. oraz Pazika, również pochodzącego z Drobina, jako uczestniczących w porwaniu.

W anonimie przekazano też, że Krzysztof Olewnik był wówczas więziony przez porywaczy w okolicach Nowego Dworu Mazowieckiego. Po zatrzymaniu w 2006 r. Ireneusz P. przyznał się do udziału w przetrzymywaniu uprowadzonego.

Zeznania żony

W trakcie obecnego procesu w sprawie porwania i zabójstwa Krzysztofa Olewnika, Katarzyna R., ówczesna żona Wojciecha Franiewskiego - kobieta nosi obecnie inne nazwisko, zeznała jako świadek przed płockim Sądem Okręgowym, że jeździła do domu na działce w Kałuszynie - gdzie, jak się później okazało, był więziony Krzysztof Olewnik - dowożąc żywność dla Ireneusza P., który "tam pomieszkiwał".

Katarzyna R. wyjaśniła, że Wojciech Franiewski mówił jej wtedy, że Ireneusz P. musi ukrywać się w Kałuszynie, bo kogoś pobił. Kałuszyn, jak relacjonowała, odwiedzał też Sławomir Kościuk.

Katarzyna R. w pierwszym procesie o uprowadzenie i zabójstwo Krzysztofa Olewnika była oskarżona o udział w zorganizowanej grupie przestępczej - ostatecznie od zarzutu tego została uniewinniona. Sąd orzekł wówczas wobec niej karę roku więzienia w zawieszeniu na trzy lata za ukrywanie dokumentów.

Zarzuty wobec wspólnika

W akcie oskarżenia, który do płockiego sądu okręgowego trafił pod koniec czerwca 2021 r., krakowski oddział Prokuratury Krajowej zarzucił Jackowi K., przyjacielowi i wspólnikowi Krzysztofa Olewnika, udział w zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym oraz udział we wzięciu przy użyciu przemocy, Krzysztofa Olewnika jako zakładnika, przetrzymywanie go do zapłaty okupu w wysokości 300 tys. euro.

Okres i sposób przetrzymywania uprowadzonego, poprzez m.in. przykucie łańcuchem do ścian oraz umieszczenie pokrzywdzonego w zbiorniku na nieczystości, łączył się z jego szczególnym udręczeniem, a ostatecznie został on pozbawiony życia.

Podczas pierwszej rozprawy, w marcu 2022 r., Jacek K. nie przyznał się do zarzucanych czynów, a zarzuty określił, jako absurdalne.

Podobne zarzuty, jak w przypadku Jacka K., w tym udziału w grupie zbrojnej, która porwała Krzysztofa Olewnika, krakowski oddział Prokuratury Krajowej przedstawił też Eugeniuszowi D., ps. Gienek.

Żerowanie na tragedii

Aktem oskarżenia objęto również Grzegorza K., byłego samorządowca z Sierpca, któremu zarzucono m.in. wykorzystanie, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, stanu emocjonalnego i położenia Włodzimierza Olewnika, czyli ojca uprowadzonego, i przekazywanie mu nieprawdziwych informacji oraz wyłudzenie 160 tys. zł.

Zarzuty doprowadzenia Włodzimierza Olewnika do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przedstawiono też dwóm innym oskarżonym, w tym Andrzejowi Ł. - chodzi m.in. o ponad 120 tys. zł i nieprawdziwe zapewnienie o możliwości doprowadzenia do uwolnienia porwanego oraz Mikołajowi B. - chodzi m.in. o przekazanie 13 tys. zł i wprowadzenie w błąd, co do możliwości zidentyfikowania miejsc logowań telefonu używanego przez sprawców uprowadzenia.

Żądanie okupu

Po tym, jak w nocy z 26 na 27 października 2001 r. Krzysztof Olewnik został uprowadzony z własnego domu, sprawcy kilkadziesiąt razy kontaktowali się z jego rodziną, żądając okupu. W lipcu 2003 r. porywaczom przekazano 300 tys. euro, jednak uprowadzony nie został uwolniony. Jak się później okazało, został zamordowany miesiąc po odebraniu przez przestępców pieniędzy. Jego ciało zakopano w lesie w pobliżu miejscowości Różan (Mazowieckie) - zwłoki odnaleziono dopiero w 2006 r.

Akta postępowania, które toczy się obecnie przed płockim Sądem Okręgowym wraz z załącznikami liczą ponad 400 tomów.

Zmiana planów

W poniedziałek, z uwagi na nie stawienie się Ireneusza P., sąd zdecydował, że w kolejnych wyznaczonych wcześniej terminach na jego przesłuchanie - 20 i 21 czerwca, wysłuchany zostanie inny świadek.

Wraz ze stronami postępowania sąd ustalił też terminy przesłuchań pozostałych świadków do marca 2024 r.

• "Niewłaściwa praca prokuratury na pierwszym etapie śledztwa". Były policjant o zabójstwie Olewnika
• Sprawa Krzysztofa Olewnika. ETPC: Polska odpowiada za błędy policji. Powinna zapłacić

IAR/PAP/fc