Józef i Wiktoria Ulmowie byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim.
Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom oraz wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś – granatowy policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży). Następnie Dieken podjął decyzję o zabiciu dzieci.
Około dwudziestu ukrywanych w Markowej Żydów przeżyło.
Niezwykły przykład
- Każdy może być Ulmą. Każdy może swoją rodzinę w taki sposób tworzyć, w taki sposób budować, w taki sposób o nią dbać, jak dbali Wiktoria i Józef - podkreślała Grażyna Ignaczak-Bandych, szefowa Kancelarii Prezydenta obecna na uroczystości w Łańcucie.
Z kolei wiceminister aktywów państwowych Maciej Małecki zwrócił uwagę, że Józef i Wiktoria wiedzieli, iż ryzykują życiem, ale mimo tego przyjęli Żydów do swojego domu.
- Wierzymy głęboko, że dzisiaj z nieba patrzą nie tylko na swoje Podkarpacie, ale na całą Polskę. Ale nam zostawili niezwykły przykład poświęcenia, oddania życia za bliźnich i tego, jak Polacy zachowują się w najtrudniejszych momentach historii - mówił.
Zobacz także na TVP Info: „Śmierć za Człowieczeństwo”. Wystawa poświęcona rodzinie Ulmów w Nowym Jorku
Beatyfikacja Ulmów
Msza beatyfikacyjna rodziny Ulmów odbędzie się 10 września na stadionie w Markowej. Obecni będą przedstawiciele polskich władz, zaproszenia skierowano także do prezydentów i premierów państw europejskich oraz do episkopatów państw sąsiadujących z Polską.
Udział w uroczystościach zadeklarowało już ponad 25 tysięcy wiernych, 900 księży i 65 biskupów z kraju i zagranicy.
Do Markowej przyjadą m.in. prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki.
Czytaj także:
IAR/PR24/kg