"Nie tylko Siwiec". IPN przypomni akty solidarności z Czechami i Słowakami po inwazji ZSRR

Ekspozycję prezentowaną na dziedzińcu Zamku Królewskiego przygotował Instytut Pamięci Narodowej w 55. rocznicę śmierci Ryszarda Siwca, który w proteście przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, w której wzięły udział także polskie jednostki, 8 września 1968 roku na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie dokonał samopodpalenia. 4 dni później, 12 września, w wyniku rozległych poparzeń zmarł.

Wystawa ma przypomnieć nie tylko o niezwykłym czynie Ryszarda Siwca - zaznacza jej autor doktor Grzegorz Majchrzak z Biura Badań Historycznych IPN. Wystawa pokazuje polskie protesty przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego - w tym ludowego Wojska Polskiego - na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku oraz akty solidarności z Czechami i Słowakami - zarówno te na terenie Polski, jak i w samej Czechosłowacji, a także w środowisku polskiej emigracji na zachodzie Europy.

- Na wystawie przypomniane zostały osoby, które przeciwko inwazji protestowały lub okazywały swoją solidarność z Czechami i Słowakami, za co często płaciły bardzo wysoką cenę, a najbardziej tragicznym protestem był gest Ryszarda Siwca, który dokonał samospalenia - wyjaśnia historyk.

Wyroki komunistycznych sądów za protesty przeciwko inwazji

Doktor Majchrzak wyjaśnia, że wielu Polaków protestowało przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, zarówno w Polsce jak i na Zachodzie. Naukowiec przypomina, że komunistyczne sądy PRL skazały na dotkliwe kary wiele protestujących osób.

- Zapadło kilkanaście wyroków więzienia, najwyższy wyrok otrzymała Bogusława Blaifel dwa lata pozbawienia wolności. Z kolei studentkę Uniwersytetu Jagiellońskiego Joannę Koszyk sąd skazał na 10 miesięcy więzienia za wywieszenie w akademiku transparentu wzywającego Rosjan do opuszczenia Czechosłowacji - wylicza.

Plansze wystawy pokazują również kolportaż ulotek, zarówno tych "produkowanych" w kraju, jak i przemycanych z Czechosłowacji.

Czytaj także w TVP.Info: Czechy przeciwne uznaniu uczestników inwazji w 1968 r. za weteranów wojennych

Ryszard Siwiec pośmiertnie oznaczony

Protest Ryszarda Siwca był najdramatyczniejszym aktem sprzeciwu wobec inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Samopodpalenia Siwiec dokonał w obecności przywódców partii, dyplomatów i 100-tysięcznej publiczności. Komunistyczne władze nakazały zatarcie wszelkich śladów z relacji dziennikarskich i filmowych, a do publicznej wiadomości podano jedynie informację o chorobie psychicznej Ryszarda Siwca, ojca pięciorga dzieci.

Pośmiertnie prezydent Czech Vaclav Havel przyznał Ryszardowi Siwcowi jedno z najwyższych odznaczeń w tym kraju - Order Tomasza Masaryka I klasy.

Czytaj także w PAP.pl: Podczas rocznicy inwazji Układu Warszawskiego na Czechosłowację mówiono o agresji Rosji na Ukrainę

Prezydent Słowacji Ivan Gasparovic, też pośmiertnie, odznaczył go Orderem Podwójnego Białego Krzyża III klasy, najwyższym wyróżnieniem przyznawanym cudzoziemcom.

[ZOBACZ TAKŻE] Europoseł PiS Karol Karski gościem Polskiego Radia:

IAR/mbl