Dziś Święta Bożego Narodzenia. "Bóg objawił się jako małe i bezbronne dziecko"
2023-12-25, 07:21
Dziś przypada uroczystość Narodzenia Pańskiego, powszechnie nazywana świętami Bożego Narodzenia. Poprzedza je Wigilia 24 grudnia. W tradycji chrześcijańskiej jest to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa, człowieka i Boga. Noc, w którą Jezus przyszedł na świat, uznaje się za wyjątkową, ponieważ Bóg objawił się jako małe i bezbronne dziecko, a w jego majestat uwierzyli prości ludzie - pasterze czuwający przy stadach. W Polsce święta Bożego Narodzenia mają szczególnie rodzinny charakter, także dla osób niewierzących. Są to również dwa dni wolne od pracy.
Ks. Arkadiusz Zawistowski, kapłan diecezji warszawsko-praskiej podkreśla, że poprzez swoje narodzenie Chrystus przychodzi w swojej prostocie. - Bóg jest tak wielki, że nie bał się stać się małym, nikt z nas nie traci, kiedy chce być pokorny - podkreślił.
"To okazja do adoracji"
I jak wyjaśnia ksiądz Zawistowski, to pycha zaciemnia i nie pozwala być autentycznymi, dlatego te święta Narodzenia Pańskiego są okazją do adoracji, medytacji nad tym, że Bóg stał się małym. - Nie bój się być małym pokornym, wtedy też możesz dać siebie innym - wezwał kapłan.
Posłuchaj
Biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński zachęca, by w te święta nie szczędzić czasu na spotkania z bliskimi. - Pozostawić sobie i najbliższym jak najwięcej miejsca, być hojnym w obdarowaniu siebie nawzajem i czasem i serdecznością - wskazywał.
Posłuchaj
O znaczeniu Bożego Narodzenia przypominają symbole świąteczne, jak na przykład choinka - która wyraża narodziny do nowego życia w Chrystusie, czy opłatek - który symbolizuje dzielenie się dobrem i miłością z innymi.
W oktawie Bożego Narodzenia wierni śpiewają kolędy, w polskiej tradycji czas ten trwa do święta ofiarowania Pańskiego, czyli 2 lutego.
Boże Narodzenie to - według teologów - najważniejsze po Wielkanocy święto w Kościele katolickim, wprowadzone dla uczczenia tajemnicy narodzenia Jezusa Chrystusa. Obchodzono je od IV wieku, najpierw w Rzymie.
Tradycyjnie w Rzymie, w południe 25 grudnia, papież Franciszek ze środkowego balkonu bazyliki św. Piotra wygłosi bożonarodzeniowe orędzie i udzieli błogosławieństwa "Urbi et Orbi" - "Miastu i światu".
Boże Narodzenie
Nieznany jest dokładny rok narodzin Jezusa, ale wiadomo niemal na pewno, że nie jest to rok tzw. zerowy, wymieniany w Nowym Testamencie. Król Herod zmarł w 4 roku p.n.e., dlatego niektórzy badacze skłaniają się do przyjęcia właśnie tego roku jako daty narodzin Jezusa, inni sądzą, że gwiazda betlejemska, towarzysząca narodzinom, była kometą Halleya widoczną w 12 roku p.n.e. lub kometą opisaną przez chińskich kronikarzy w 5 roku p.n.e.
Pierwsza informacja o święcie Bożego Narodzenia obchodzonym 25 grudnia pochodzi z roku 356. Wcześniej dzień narodzin Jezusa obchodzono prawdopodobnie 6 stycznia. 25 grudnia ustanowiono dniem świątecznym jako przeciwwagę do pogańskiego święta słońca.
W tamtym okresie na polecenie cesarzowej Heleny w Betlejem, miejscu narodzenia Jezusa, wzniesiono bazylikę Narodzenia Pańskiego. Później upowszechnił się zwyczaj budowania stajenki na pamiątkę, że Jezus narodził się właśnie w tym miejscu.
W średniowieczu święto Bożego Narodzenia było obchodzone niezwykle hucznie i wesoło. Dopiero w XVII wieku zaczęła się kształtować tradycja, jaką znamy do dziś - święta radosnego, ale też pełnego zadumy nad życiem, śmiercią i zbawieniem.
Charakterystyczne dla Bożego Narodzenia są trzy msze święte wywodzące się z liturgii rzymskiej, które odprawia papież: o północy (Pasterka - na pamiątkę wizyty pasterzy w stajence), o brzasku i w ciągu dnia.
Słowa Jana Pawła II
Papież Jan Paweł II w homilii wygłoszonej podczas Pasterki 24 grudnia 1997 roku powiedział, że narodzenie Mesjasza jest to "wydarzenie centralne w dziejach ludzkości", którego "oczekiwał z niejasnym przeczuciem cały ród ludzki. Oczekiwał go z wyraźną świadomością naród wybrany".
- Oto historyczne wydarzenie przeniknięte tajemnicą: narodziło się delikatne Dziecię w pełni ludzkie, które jest jednak równocześnie Synem Jednorodzonym Ojca - mówił papież.
Jan Paweł II zaznaczył, że głębia tajemnicy Wcielenia jest niezbadana. - W tę noc Boża chwała staje się udziałem całego stworzenia, a w szczególności człowieka. Oto Syn Przedwieczny - ten, który jest odwiecznym upodobaniem Ojca - stał się Człowiekiem, a Jego ziemskie narodzenie w noc betlejemską nieustannie świadczy o tym, że w Nim każdy człowiek objęty jest tajemnicą Bożego upodobania, które jest źródłem ostatecznego pokoju - podkreślił.
Dawniej w Polsce pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia, czyli 25 grudnia, rozpoczynało poranne nabożeństwo. Potem czas spędzano przy suto zastawionym stole, na rozmowach, śpiewaniu kolęd, modlitwie i odpoczynku. Tego dnia powstrzymywano się od wszelkiej pracy, nie wolno było sprzątać, rąbać drewna, przynosić wody ze studni, a nawet gotować. Tradycja zakazywała również czesania się, przeglądania w lustrze i spania w ciągu dnia, zwyczajowo nie urządzano w tym dniu wesel ani zabaw, nie składano i nie przyjmowano wizyt poza spotkaniami z najbliższą rodziną.
- "Niech pokój zagości na świecie i w sercu każdego". Życzenia bożonarodzeniowe przeora Jasnej Góry
- Symbole Wigilii Bożego Narodzenia. Ojciec Strzechmiński tłumaczy znaczenie m.in. pustego krzesła"
- Abp Jędraszewski na Wigilii dla samotnych i potrzebujących w Krakowie. "Musimy o nich pamiętać"
Drugi dzień świąt
Drugi dzień świąt jest dniem poświęconym męczeństwu św. Szczepana. W przeszłości popularnym zwyczajem, związanym prawdopodobnie z wczesnochrześcijańskimi praktykami zaklinania urodzaju, było obrzucanie się ziarnem. Podczas składania sobie życzeń sypali nim domownicy i sąsiedzi, dzieci używały go podczas powrotu z nabożeństwa do psot i zabaw, a kawalerowie nie szczędzili ziarna do obsypywania dziewcząt. Podobnie jak w pierwszy dzień świąt, nie pracowano, za to popularne było składanie wizyt rodzinie i sąsiadom.
Jeszcze na początku XX wieku żywa była tradycja, że drugi dzień świąt rozpoczynał dwanaście tzw. szczodrych dni (zwanych też czasem Godami), które trwały aż do Trzech Króli. Świętowano je podobnie jak Boże Narodzenie - nie należało pracować, za to trzeba było bawić się, jeść i odpoczywać.
IAR/PAP/jb