Mały reaktor jądrowy w Stawach Monowskich. Jest zgoda na rozpoczęcie badań środowiskowych i lokalizacyjnych

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (GDOŚ) wydał postanowienie określające wymagania dotyczące zakresu raportu środowiskowego dla budowy małej modułowej elektrowni jądrowej (SMR) w Stawach Monowskich w Małopolsce" - poinformowała spółka Orlen Synthos Green Energy (OSGE). "To pierwsza taka decyzja w całej Unii Europejskiej i kolejny istotny krok w procesie budowy reaktorów BWRX-300 w Polsce" - podkreśliła w komunikacie.

Obszary jakich raport będzie dotyczył 

GDOŚ wskazał zasadnicze obszary, których będzie dotyczył raport, to np.: przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej, wskazanie możliwych źródeł wody chłodzącej, rozwiązania technologiczne mające wpływ na zapewnienie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz wskazanie, w jaki sposób elektrownia będzie zintegrowana z energetyczną siecią przesyłową.

Przypomniano w nim, że ustalenie przez GDOŚ zakresu raportu jest wynikiem procedury środowiskowej zapoczątkowanej w maju 2023 r. złożeniem wniosku przez OSGE. OSGE zaznaczyła, że zakres takiego dokumentu ustalany jest dla poszczególnych projektów z uwzględnieniem specyfiki lokalizacji. "Wydanie postanowienia przez GDOŚ umożliwia spółce rozpoczęcie w lokalizacji Stawy Monowskie badań środowiskowych i lokalizacyjnych w pełnym zakresie niezbędnym do opracowania Raportu Oceny Oddziaływania na Środowisko. Czas potrzebny na przygotowanie raportu szacowany jest na nawet 2 lata" - wskazała spółka.

Jeden z najważniejszych elementów procesu inwestycyjnego

"Przygotowanie raportu o oddziaływaniu inwestycji jądrowej na środowisko to jeden z najważniejszych elementów procesu inwestycyjnego. I zarazem jeden z najtrudniejszych - powiedział cytowany w komunikacie prezes OSGE Rafał Kasprów. "Dzisiejsze postanowienie GDOŚ pozwala nam utrzymać zakładane harmonogramy realizacji projektu i daje szanse za ukończenie inwestycji wtedy, kiedy polska gospodarka będzie najbardziej potrzebowała zero-emisyjnych i stabilnych źródeł energii" – dodał Kasprów.

Zwrócono uwagę, że w 2023 r. OSGE złożyło do GDOŚ analogiczne wnioski o ustalenie zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko budowy SMR-ów BWRX-300 w Ostrołęce i Włocławku. Elementem każdego wniosku jest Karta Informacyjna Przedsięwzięcia (KIP) będąca publicznie dostępnym obszernym opisem planowanych inwestycji.

Decyzje ABW ws. budowy reaktorów atomowych 

7 grudnia 2023 r. ówczesna Minister Klimatu i Środowiska Anna Łukaszewska-Trzeciakowska wydała sześć decyzji zasadniczych łącznie na budowę 24 reaktorów w technologii BWRX-300, o które wnioskowały spółki celowe OSGE. Decyzje dotyczą lokalizacji w: Ostrołęce, Włocławku, Stawach Monowskich, Dąbrowie Górniczej, Nowej Hucie oraz Stalowej Woli. W procesie uzyskiwania decyzji zasadniczej konieczna jest opinia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Według medialnych doniesień opinia ABW dla projektów OSGE była negatywna.

Z kolei według OSGE proces wdrażania technologii od początku był prowadzony transparentnie, dlatego spółka złożyła wniosek o odtajnienie uzasadnienia opinii ABW i umożliwienie spółce dostępu do akt. Wnioski te zostały odrzucone, OSGE informowało w grudniu, że będzie starać się o odtajnienie na drodze sądowej. "Tak, aby każdy miał okazje zapoznać się z informacjami o podstawie, na jakiej ABW wydała swoje opinie" - zaznaczyła wtedy spółka.

Reaktor ma powstać w Polsce do końca dekady

Wnioski o decyzje zasadnicze OSGE złożyła 27 kwietnia 2023 r. Zgodnie z prawem, wydawana przez ministra właściwego ds. energii na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego decyzja zasadnicza jest potwierdzeniem, że inwestycja w obiekt energetyki jądrowej jest zgodna z interesem publicznym i realizowaną przez państwo polityką, w tym energetyczną.

BWRX-300 to projekt GE-Hitachi Nuclear Energy (GEH) - joint-venture amerykańskiego GE i japońskiego Hitachi. Należy do rodziny reaktorów wodno-wrzących (BWR). Jednocześnie, ze względu na stosunkowo niewielką moc - 300 MWe jest zaliczany do tzw. SMR - małych reaktorów modułowych. Pierwszy taki reaktor ma powstać dla OPG w kanadyjskiej elektrowni jądrowej Darlington. Kolejny, zgodnie z planami OSGE - ma powstać w Polsce do końca dekady.
OSGE to spółka, w której po połowie udziałów mają Orlen oraz prywatny chemiczny koncern Synthos, należący do Michała Sołowowa.

Czytaj także: 

• Kiedy powstanie pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce? Czyżewski: jesteśmy jak najwolniejsza przeglądarka internetowa
• Prof. Jagielski: nie mamy innej opcji niż energetyka atomowa
• Elektrownia atomowa na Pomorzu. Szef KPRM: nie ma podstaw do zmiany jej lokalizacji

PAP/kg