Jakie wydarzenia w gospodarce w 2023 roku były najważniejsze? [KALENDARIUM]

Przedłużenie zamrożenia cen energii i obniżonego VAT na żywność, obniżki stóp procentowych, wyroki TSUE dla frankowiczów, wprowadzenie embarga na zboże ukraińskie, start bezpiecznego kredytu 2 proc., wydanie decyzji administracyjnych dla projektów jądrowych - to jedne z wydarzeń gospodarczych 2023 r.

Duża inflacja i jej stopniowy spadek

Mijający rok przyniósł w lutym najwyższy od grudnia 1996 r. wzrost cen, w wysokości 18,4 procent licząc rok do roku (rdr). Od marca 2023 roku inflacja zaczęła spadać, osiągając 6,6 proc. w listopadzie.

We wrześniu 2023 r. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 75 pb, w tym referencyjną do 6 proc. Stopy na poziomie 6,75 proc. były utrzymywane od września 2022 r. Miesiąc później Rada po raz kolejny obniżyła stopy tym razem o 25 pb do 5,75 proc., w listopadzie i grudniu stopy nie zmieniły się.

Dopłaty dla polskich producentów żywności

W 2023 r. rząd uruchomił dopłaty dla producentów m.in. zbóż, rzepaku, kukurydzy, malin, truskawek, kalafiorów i brokułów, których uprawy stały się nieopłacalne. Wprowadzono także dopłaty do nawozów i do chowu prosiąt. W związku z wygaśnięciem unijnego zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych, rząd polski samodzielnie wprowadził embargo na ich import.

Nowa nadzieja dla "frankowiczów"

W kończącym się 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości UE kilka razy przyznał rację frankowiczom w sporach z bankami, wskutek czego wzrosła liczba pozwów składanych przez kredytobiorców przeciw tym instytucjom finansowym. Banki zaczęły apelować o zawieranie ugód z kredytobiorcami. Jednocześnie latem ruszył program 2 proc. kredytu mieszkaniowego z dopłatami państwa.

Zamrożone ceny energii i nadzieja na polski atom

Ze względu na wysokie koszty energii w 2023 r. nadal obowiązywały m.in. zamrożone ceny prądu. Wprowadzono też kolejne osłony dla odbiorców. Władze wydały też decyzje administracyjne dla energetyki jądrowej, w tym decyzję środowiskową dla pierwszej elektrowni jądrowej jaka ma powstać na Pomorzu.

STYCZEŃ 2023

1 stycznia - Wchodzą w życie przepisy, zobowiązujące do 10 proc. oszczędności energii elektrycznej w skali całego 2023 r. przez jednostki sektora finansów publicznych. Ustawa nakazywała podobne oszczędności w grudniu 2022 r.

1 stycznia - Wchodzą w życie zmiany m.in. w ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym wynikają z implementacji trzech unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Nowe regulacje mają ułatwić walkę z takimi niekorzystnymi dla konsumentów zjawiskami jak fikcyjne promocje, podwójna jakość produktów w różnych krajach, wykupywanie biletów na koncerty przez boty czy fałszywe opinie w internacie. Wprowadzono też nowe zasady reklamacji. W pierwszej kolejności konsument będzie mógł żądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru.

4 stycznia - Premier Mateusz Morawiecki powołał na stanowisko Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Przemysława Rzodkiewicza.

13 stycznia - Sejm uchwalił nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zmiany mają spowodować podniesienie wysokości emerytur rolniczych, chodzi o zmianę sposobu waloryzacji emerytur z KRUS. Emerytura podstawowa, która służy do wyliczania emerytur rolniczych, będzie równa 90 proc. minimalnej emerytury z ZUS. Przyjęte przepisy gwarantują, że emerytura rolnicza (po 25 latach opłacania składek) nie będzie niższa od najniższej emerytury wypłacanej z ZUS. Obecnie minimalna emerytura z KRUS wynosi 1445 zł.

17 stycznia - Po raz pierwszy od 16 lat, wzrosły stawki za tzw. kilometrówki, czyli zasady według których pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów prywatnych używanych przez pracowników do celów służbowych.

18 stycznia - Spółka PKP Intercity odebrała ostatnie z 81 wagonów, które dla przewoźnika wyprodukowała poznańska spółka H. Cegielski Fabryka Pojazdów Szynowych. Tym samym zrealizowana została cała, warta blisko 700 mln zł umowa.

23 stycznia - Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk poinformował, że przeładunki w polskich portach w 2022 r. wzrosły o 18 proc., do 133 mln ton. Rok wcześniej w polskich portach przeładowano 113 mln ton towarów.

25 stycznia - Największy polski pasażerski przewoźnik kolejowy, spółka Polregio, podpisała umowy ramowe z czterema firmami na dostawę do 200 nowych pociągów. Ich wartość to ponad 7 mld zł.

26 stycznia - Sejm uchwalił nowelę ustawy wprowadzającą mechanizm ograniczenia wzrostu cen dla odbiorców ciepła do 40 proc.

26 stycznia - Sejm uchwalił ustawę o finansowaniu wspólnej polityki rolnej 2023-2027. Określa ona zasady uruchamiania unijnych środków przeznaczonych na wsparcie rolnictwa w Polsce.

LUTY 2023

3 lutego - Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę budżetową na 2023 r. W ustawie zapisano, że dochody budżetu w 2023 r. wyniosą 604,5 mld zł, wydatki nie będą większe niż 672,5 mld zł, a deficyt zaplanowano na maksymalnie 68 mld zł.

5 lutego - Weszło w życie unijne embargo na rosyjską ropę naftową i produkty ropopochodne dostarczane drogą morską. Zaczął też obowiązywać uzgodniony przez UE limit ceny na rosyjską ropę transportowaną drogą morską, ustanowiony na 60 dol. za baryłkę.

8 lutego - Sejm nowelizuje "ustawę odłegłościową". Zgodnie z nowymi przepisami wiatraki będą mogły powstawać w odległości minimum 700 metrów od domów, przy spełnieniu szeregu dodatkowych warunków. Ówcześnie obowiązujące przepisy zakazują budowy turbin wiatrowych w odległości mniejszej niż 10-krotna wysokość wieży i łopaty wirnika w najwyższym położeniu od zabudowy mieszkalnej. Zakaz dotyczy także stawiania budynków w odległości mniejszej niż 10H od wiatraka. Przepisy zakazują też budowy wiatraków w odległości mniejszej niż 10H od form ochrony przyrody - parków narodowych i krajobrazowych, rezerwatów, obszarów Natura 2000, leśnych kompleksów promocyjnych.

8 lutego - Sejm uchwalił ustawę o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Ustawa stwarza ramy prawne dla realizacji unijnej polityki rolnej w naszym kraju. Na realizację Planu Strategicznego Polska otrzymała ponad 25 mld euro.

16 lutego - W opublikowanej opinii Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Anthony Michael Collins ocenił, że po uznaniu umowy kredytu hipotecznego za nieważną ze względu na nieuczciwe warunki, konsumenci mogą dochodzić względem banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych; ustalenie, czy mają takie prawo, należy do sądu krajowego. Zarazem banki nie mogą dochodzić dodatkowych roszczeń od konsumentów po unieważnieniu umowy, gdyż stoi temu na przeszkodzie prawo UE.

25 lutego - PKN Orlen poinformował, że nie otrzymuje dostaw ropy naftowej z Rosji. Dostawy rurociągiem Przyjaźń do Polski zostały wstrzymane przez stronę rosyjską - podkreśliła spółka. Zapewniono, że spółka jest w pełni przygotowana na taką sytuację, a dostawy do jej rafinerii mogą odbywać się w całości drogą morską. Wstrzymanie dostaw nie będzie mieć zatem wpływu na zaopatrzenie polskich odbiorców w produkty spółki, w tym benzynę i olej napędowy.

MARZEC 2023

2 marca - Spółka PKP Intercity podpisała umowę z nowosądeckim NEWAG-iem na zakup 20 lokomotyw elektrycznych Griffin. Wartość kontraktu to ponad 500 mln zł.

10 marca - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) informuje, że wsparcie w ramach pomocy dla sektorów energochłonnych zostanie wypłacone 208 firmom, a suma udzielonej pomocy wyniesie blisko 2,6 mld zł. Na początku lutego uruchomiono nabór wniosków dla firm z sektorów energochłonnych. Program związany był z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.

15 marca – GUS opublikował dane o wzroście cen towarów i usług konsumpcyjnych w lutym 2023 r., które wzrosły rdr o 18,4 proc., a w porównaniu z poprzednim miesiącem wzrosły o 1,2 proc.

28 marca - Rada UE przyjęła rozporządzenie określające bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych. Zakłada ono 100-proc. redukcję emisji dwutlenku węgla w przypadku nowych pojazdów po 2035 roku. Polska jako jedyne państwo Wspólnoty opowiedziało się przeciwko temu rozporządzeniu. Od głosu wstrzymały się Włochy, Bułgaria i Rumunia.

28 marca - W Gdańskiej Stoczni Remontowej rozpoczęło się cięcie stali pod budowę drugiej, zakontraktowanej przez spółkę Polskie Promy, jednostki promowej typu Ro-Pax. Statek przeznaczony będzie pod czarter dla polskich armatorów promowych.

KWIECIEŃ 2023

1 kwietnia - Przedsiębiorstwo Państwowe "Porty Lotnicze" przekształciło się w jednoosobową spółkę akcyjną; zmieniła się nazwa na Polskie Porty Lotnicze S.A.

5 kwietnia - Wicepremier, szef resortu rolnictwa Henryk Kowalczyk poinformował, że złożył rezygnację z funkcji ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Funkcję tę pełnił od października 2021 r.

6 kwietnia - Prezydent Andrzej Duda powołał Roberta Telusa na nowego ministra rolnictwa, a Janusza Cieszyńskiego na stanowisko ministra cyfryzacji.

14 kwietnia - Amerykański EXIM Bank oraz DFC (Development Finance Corporation) zadeklarowały w sumie 4 mld dol. na wsparcie przygotowań do budowy przez spółkę Orlen Synthos Green Energy (OSGE) reaktorów BWRX-300 w Polsce. OSGE ogłosiło siedem wstępnych lokalizacji dla elektrowni z BWRX-300: Ostrołęka, Włocławek, Stawy Monowskie koło Oświęcimia, Dąbrowa Górnicza, Nowa Huta, SSE Tarnobrzeg – Stalowa Wola oraz niesprecyzowane okolice Warszawy.

19 kwietnia - Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę ustawy o drogach publicznych, która dostosowuje przepisy do dyrektywy UE ws. elektronicznego poboru opłat drogowych i umożliwia przyśpieszenie ogłaszania inwestycji na 2024 r. w ramach Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg.

21 kwietnia - Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy m.in. określają zasady emisji nowej kategorii obligacji, czyli kapitałowych, które mogą być emitowane przez banki, biura maklerskie towarzystwa ubezpieczeniowe i reasekuracji. Te instrumenty mogą być wliczane do kapitałów własnych.

21 kwietnia - W Dzienniku Ustaw zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych. Rozporządzenie umożliwia tranzyt towarów rolnych z Ukrainy przez polskie terytorium.

22 kwietnia - Startuje nowy nabór wniosków w programie "Mój Prąd". Maksymalna dotacja to nawet 58 tys. zł. Nowością jest możliwość otrzymania wsparcia do kupna pomp ciepła oraz kolektorów słonecznych. W przypadku pomp będzie można otrzymać od 4 do 28 tys. zł dotacji.

23 kwietnia - Po raz pierwszy w historii operator przesyłowy energii elektrycznej nakazał ograniczenie produkcji źródeł fotowoltaicznych w celu zbilansowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Ograniczenie przekroczyło 2 GW. Tego dnia wchodzi w życie nowela ustawy odległościowej, która, utrzymując generalną zasadę 10H, dopuszcza pod pewnymi warunkami budowę turbin wiatrowych 700 m od zabudować. Pierwotny rządowy projekt, uzgodniony z branżą mówił o 500 m, w trakcie prac parlamentarnych, przy sprzeciwie opozycji, PiS podniósł ten próg do 700 m.

27 kwietnia - Oficjalne otwarcie Lotniska Warszawa-Radom im. Bohaterów Radomskiego Czerwca 1976 Roku.

28 kwietnia - Komisja Europejska osiągnęła porozumienie z Polską, Bułgarią, Węgrami, Rumunią i Słowacją w sprawie ukraińskich produktów rolno-spożywczych.

MAJ 2023

9 maja - Sejm uchwalił ustawę o Funduszu Ochrony Rolnictwa, która zakłada, że producenci rolni będą mogli uzyskać rekompensatę z tytułu utraty przychodów z działalności w przypadku upadłości nabywców produktów rolnych. Dochodami Funduszu m.in. wpłaty na Fundusz dokonywane przez podmioty skupujące. Wpłaty będą naliczane w wysokości 0,125 proc. wartości produktów rolnych bez podatku od towarów i usług, nabytych od producentów rolnych. Ustawa weszła w życie od 1 lipca br.

15 maja - Sejm uchwalił ustawę o świadczeniu dla sołtysów wraz z poprawkami. Zgodnie z ustawą, osoby, które pełniły funkcję sołtysa przez co najmniej 8 lat dostaną dodatek do emerytury w wysokości 300 zł miesięcznie.

20 maja - Rząd przyjął program dotyczący budowy toru wodnego prowadzącego do mającego powstać Terminala Kontenerowego w Świnoujściu.

25 maja - Polska otrzymała z Komisji Europejskiej 8,4 mld zł zaliczek na realizację programów w perspektywie 2021-2027.

26 maja - Sejm uchwalił nowelizację ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. Ma ona na celu przyspieszenie inwestycji i dostosowanie sieci przesyłowych do skali rozwoju energetyki z OZE w tym prosumenckiej.

31 maja - Zakończono kontrakt na modernizację 14 pociągów ED74 dla PKP Intercity. Przewoźnikowi przekazano ostatni ze składów. Przed modernizacją pociągi te przez lata niszczały na bocznicy na krakowskim Bieżanowie. Wartość kontraktu to niemal 275 mln zł.

CZERWIEC 2023

3 czerwca - Wchodzi w życie nowela ustawy o zwrocie akcyzy zawartej w cenie paliwa rolniczego. Przewiduje ona m.in. objęcie zwrotami akcyzy producentów świń, owiec, kóz i koni oraz podniesienie zwrotu do 2 zł za litr.

5 czerwca - Komisja Europejska poinformowała, że przedłużyła zakaz importu z Ukrainy pszenicy, kukurydzy, rzepaku i słonecznika do Bułgarii, Węgier, Polski, Rumunii i Słowacji do 15 września.

6 czerwca - Rząd przyjmuje projekt przepisów, które przewidują wprowadzenie w Polsce od 1 stycznia 2025 r. systemu kaucyjnego na jednorazowe butelki z plastiku do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 l oraz metalowe puszki do 1 l. Kaucja ma wynieść 50 groszy.

7 czerwca - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał wykonanie decyzji środowiskowej dotyczącej koncesji na wydobycie węgla dla kopalni węgla brunatnego Turów po 2026 r. Skargę na decyzję środowiskową złożyły organizacje ekologiczne.

8 czerwca - Minister infrastruktury zatwierdził Plan Generalny Centralnego Portu Komunikacyjnego; określa on plan rozwoju nowego portu lotniczego do końca 2060 r.

9 czerwca – Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy budżetowej na 2023 r. W projekcie zapisano, że dochody budżetu państwa wyniosą 601,4 mld zł, wydatki nie przekroczą 693,4 mld zł, zaś deficyt będzie nie większy niż 92 mld zł.

15 czerwca - Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w sprawie frankowiczów, że prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych.

16 czerwca - Sejm uchwalił ustawę, która zwiększa do 1 mld zł z 800 mln zł roczną kwotę wsparcia dla linii autobusowych z dofinansowaniem z rządowego Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych.

16 czerwca - Rada nadzorcza PLL LOT powołała Michała Fijoła na prezesa spółki; od blisko siedmiu lat odpowiadał w zarządzie za sprawy handlowe.

23 czerwca - Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o konsumenckiej pożyczce lombardowej. Ustawa określa m.in. na czym polega działalność lombardowa, a maksymalna wysokość odsetek została określona na 45 proc.

28 czerwca – W Dzienniku Ustaw zostało opublikowane rozporządzenie, którego celem jest wydłużenie obowiązywania zerowej stawki VAT na produkty żywnościowe.

30 czerwca - Otwarty został tunel drogowy pod Świną w Świnoujściu, łączący wyspy Uznam i Wolin. Dotychczas dostanie się do kurortu wymagało przeprawiania się promami, co powodowało często duże kolejki i opóźnienia. Przejazd tunelem o długości blisko 1,5 km trwa ok. 2 minut.

LIPIEC 2023

1 lipca - Ruszyła Platforma Paliwowa - system informatyczny, który służy do raportowania i monitorowania rynku paliw w Polsce. Przedsiębiorcy handlujący i produkujący paliwa dotychczas papierowo składali sprawozdania do URE, MKiŚ, KAS czy RARS - obecnie mają składać je elektronicznie wyłącznie do Prezesa Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.

1 lipca - Wchodzą w życie przepisy ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe, która wprowadziła m.in. "Bezpieczny kredyt 2 proc." z dopłatą państwa do rat oraz konto mieszkaniowe z możliwością uzyskania premii z budżetu państwa. "Bezpieczne kredyty" mają być udzielane do 31 grudnia 2027 r. przez banki, które zawrą w tej sprawie umowę z BGK i wprowadzą produkt do swojej oferty. "Bezpieczny kredyt" może być udzielony na pierwsze mieszkanie. Jego kwota nie może przekroczyć 500 tys. zł albo 600 tys. zł, jeśli kredytobiorca prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z małżonkiem lub ma co najmniej jedno dziecko. Wkład własny nie może być wyższy niż 200 tys. zł. W przypadku braku wkładu własnego lub niepełnego wkładu można skorzystać z gwarancji BGK.

1 lipca - Zniesione zostały opłaty za przejazd dla samochodów osobowych i motocykli po autostradach zarządzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Chodzi o autostradę A2 Konin – Stryków oraz A4 Wrocław – Sośnica.

4 lipca - Orlen kupił od austriackiej firmy Doppler 266 stacji paliw działających w Austrii pod marką Turmöl. Według szacunków Orlenu, oznaczało to przejęcie 10 proc. rynku detalicznego i 14 proc. hurtowego paliw w Austrii.

5 lipca - Otwarty został dla ruchu kołowego obrotowy most nad rzeką Elbląg w Nowakowie. Został on zbudowany jako część budowy nowej drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską.

5 lipca - PLL LOT poinformowały, że w ubiegłym roku wypracowały ponad 113,7 mln zł zysku przy przychodach przekraczających 8,3 mld zł. LOT na pokładach swoich samolotów w 2022 r. przewiózł blisko 8 mln podróżnych.

5 lipca - Spółka Centralny Port Komunikacyjny odnotowała 28 mln zł zysku za 2022 r. wobec 169 mln zł straty za 2021 r.

10 lipca - Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa informuje, że rząd przyjął projekt, dzięki któremu będzie większy limit zużycia energii elektrycznej dla gospodarstw domowych z zamrożoną ceną. Przykładowo dla "zwykłych" gospodarstw limit wzrośnie do 3 tys. kWh. Mniej za prąd ma płacić też sektor MŚP. W 2022 r. przyjęto przepisy, dzięki którym zamrożono ceny energii elektrycznej w 2023 r. na poziomie z 2022 r. do określonych limitów. Dla gospodarstw domowych było to 2000 kWh rocznie; dla gospodarstw z osobami z niepełnosprawnościami 2600 kWh, a dla rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników limit wynosił 3000 kWh. Po zmianach te limity wynosiły odpowiednio 3000 kWh, 3600 kWh i 4000 kWh.

12 lipca - Minister Klimatu i Środowiska wydaje pierwszą decyzję zasadniczą - dla spółki Polskie Elektrownie Jądrowe i projektu budowy elektrowni w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu w technologii AP1000 Westinghouse. Decyzja zasadnicza jest potwierdzeniem, że inwestycja jest zgodna z polityką państwa.

13 lipca – Sejm przyjął sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za 2022 r. i udzielił rządowi absolutorium. Dochody budżetu państwa w 2022 r. wyniosły 504,8 mld zł, wydatki 517,4 mld zł. Rok 2022 zamknął się z deficytem w wysokości 12,6 mld zł.

13 lipca - Sejm uchwalił ustawę o biogazowniach rolniczych. Dzięki niej będzie można szybciej i łatwiej budować takie instalacje, a pozostały z produkcji surowiec będzie mógł być wykorzystywany jako nawóz. Ustawa zakłada ułatwienia w procesie inwestycyjnym odnośnie biogazowni rolniczych.

14 lipca - Minister Klimatu i Środowiska wydaje decyzję zasadniczą dla jądrowego projektu KGHM. Preferowana technologia ma pochodzić od firmy NuScale.

18 lipca - Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję WSA wstrzymującą wykonanie decyzji środowiskowej dotyczącej koncesji na wydobycie węgla dla kopalni węgla brunatnego Turów po 2026 r.

28 lipca - Sejm uchwalił zmianę Prawa energetycznego. Nowe przepisy zakładają m.in. możliwość tworzenia obywatelskich społeczności energetycznych np. w formach spółdzielni, spółdzielni mieszkaniowej, wspólnoty mieszkaniowej. Przedmiotem działalności obywatelskiej społeczności energetycznej może być wytwarzanie, dystrybucja, obrót, agregacja, magazynowanie energii elektrycznej, realizowanie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz świadczenie usług w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych swoim członkom.

SIERPIEŃ 2023

3 sierpnia - Rusza nowa odsłona programu "Moja Woda" z budżetem 130 mln zł. Właściciele domów będą mogli dostać do 6 tys. zł na utworzenie na swoich nieruchomościach systemów zatrzymywania wód opadowych.

4 sierpnia – Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy budżetowej na 2023 r. Nowelizacja zwiększyła limit wydatków państwa w 2023 r. do nie więcej niż 693,4 mld zł (wcześniej było to 672,5 mld zł), dochody budżetu zostały zwiększone do 601,4 mld zł (poprzednio było to 604,5 mld zł), zaś deficyt budżetu państwa został ustalony na maksymalnie 92 mld zł (poprzednio - 68 mld zł).

7 sierpnia - Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT, której celem jest wprowadzenie obowiązkowego fakturowania elektronicznego. Na mocy ustawy od 1 lipca 2024 r. przedsiębiorcy będą mieli obowiązek wystawiać faktury ustrukturyzowane za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur. Podmioty zwolnione podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT ten obowiązek obejmie od 1 stycznia 2025 r.

16 sierpnia - Rząd przyjął aktualizację Krajowego Programu Kolejowego o wartości 80 mld zł. Aktualizacja będzie obowiązywała do roku 2030 z perspektywą do roku 2032.

18 sierpnia - Orlen rezerwuje 100 proc. mocy regazyfikacyjnych planowanego terminala FSRU w Gdańsku.

28 sierpnia - Zarząd PGE przyjął aktualizację strategii, zakładającą odejście od użycia węgla do produkcji energii w Grupie do 2030 r.

30 sierpnia - Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustaw o podatku dochodowym, której celem jest skrócenie okresu amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych w gminach o podwyższonym poziomie bezrobocia. Ustawa umożliwia przedsiębiorcom skrócenie okresu amortyzacji środków trwałych w postaci budynków i budowli niemieszkalnych z 40 lat do 5 lat albo 10 lat.

31 sierpnia - WSA zawiesił postępowanie ws. decyzji środowiskowej GDOŚ dot. wydobycia węgla w kopalni Turów. Powodem tego był brak prawomocnego zakończenia toczącego się równolegle postępowania przed GDOŚ z wniosku PGE GiEK o zmianę zaskarżonej decyzji środowiskowej.

31 sierpnia - Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na powołanie Dariusza Szweda na prezesa PKO BP.

WRZESIEŃ 2023

4 września - Zarząd PGE unieważnił aktualizację strategii, przewidującą odejście w Grupie od węgla do 2030 r.

6 września - Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 75 pkt. bazowych. Główna stopa NBP, stopa referencyjna, spadła z 6,75 proc. do 6 proc.

7 września - Senat odrzucił ustawę przygotowaną przez rząd PiS o gwarancjach finansowych dla Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Powołanie NABE miało pozwolić grupom energetycznym skupić się na rozwoju energetyki nisko- i zero- emisyjnej, co miałoby przyczynić się do przyspieszenia transformacji energetycznej. Tym samym wstrzymane zostały prace nad tą problematyką.

7 września - Orlen poinformował, że jego gastronomiczna marka – Stop.Cafe wchodzi na węgierski rynek. Koncern podkreślił, że to element strategii rozwoju segmentu detalicznego, zakładający unifikację europejskiej sieci i zwiększanie sprzedaży pozapaliwowej. Rynek węgierskim to szósty, po Polsce, Czechach, Słowacji, Niemczech i Litwie, rynek, na którym obecny będzie format gastronomiczny Stop.Cafe.

12 września - premier Mateusz Morawiecki w telewizyjnym orędziu poinformował, że Polska po 15 września utrzyma całkowity zakaz przywozu ukraińskiego zboża.

15 września - Komisja Europejska nie przedłużyła wygasającego embarga na ukraińskie zboże do pięciu państw członkowskich, w tym Polski. Komisja podała w komunikacie, że Ukraina zgodziła się na wprowadzenie w ciągu 30 dni wszelkich środków prawnych, w tym np. systemu zezwoleń na eksport, aby uniknąć gwałtownych wzrostów cen zbóż. Dodano, że Ukraina ma wprowadzić od 16 września 2023 r. skuteczne środki kontroli eksportu 4 grup towarów, aby zapobiec zakłóceniom rynku w sąsiadujących państwach członkowskich.

16 września - W życie wchodzi rozporządzenie utrzymujące embargo na wwóz do Polski ukraińskiego zboża. Rozporządzenie jest bezterminowe.

18 września - Ukraińska minister gospodarki Julia Swyrydenko poinformowała, że ministerstwo złożyło skargi do WTO na Polskę, Węgry i Słowację w związku z embargiem na zboże.

18 września - Rok po otwarciu kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną skorzystało z niego ponad 1770 jednostek pływających. Gdyby kanał nie powstał, każda z nich musiałaby uzyskać zgodę Federacji Rosyjskiej na wpłynięcie na Zalew Wiślany.

19 września - Wchodzą w życie przepisy rozporządzenia zgodnie z którymi sprzedawcy energii elektrycznej będą musieli w swoich rozliczeniach z klientami uwzględnić 12 proc. obniżkę rachunku za energię elektryczną (ok. 120 zł).

21 września - Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe otrzymała decyzję środowiskową dla projektu elektrowni jądrowej na Pomorzu w technologii Westinghouse. W grudniu 2021 r. należąca w 100 proc. do Skarbu Państwa PEJ wskazała nadmorską lokalizację Lubiatowo-Kopalino w gminie Choczewo jako preferowaną dla pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. W listopadzie 2022 r. rząd przyjął uchwałę o wyborze Westinghouse Electric Company na dostawcę technologii. Zgodnie z harmonogramem budowa elektrownie ma się rozpocząć w 2026 r., a pierwszy blok ma zostać uruchomiony w 2033 r.

22 września - Pełnomocnik rządu ds. CPK Marcin Horała wniósł akcje spółki Polskie Porty Lotnicze (PPL) do Centralnego Portu Komunikacyjnego. Proces przekształceń w PPL został zakończony.

22 września - Wchodzi w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Celem nowelizacji jest zwiększenie przejrzystości procesów urbanistycznych. Zobowiązuje ona m.in. gminy do wprowadza planu ogólnego, który ma stanowić podstawę do uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Na sporządzenie takich planów gminy mają czas do końca 2025 r.

27 września - Westinghouse, Bechtel i PEJ podpisują umowę na zaprojektowanie elektrowni jądrowej na Pomorzu.

28 września - Rząd przyjął projekt budżetu na 2024 r. W projekcie założono, że dochody państwa wyniosą 684,5 mld zł, limit wydatków budżetu państwa został ustalony na 849,3 mld zł, a deficyt został ustalony na poziomie 164,8 mld zł.

29 września - Rusza nabór w drugiej edycji programu "Ciepłe mieszkanie" z budżetem 1 mld zł. Maksymalna dotacja dla właścicieli i najemców lokali to ok. 44 tys. zł; dla wspólnot - 375 tys. zł.

PAŹDZIERNIK 2023

4 października – Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe o 25 pkt. bazowych. Główna stopa NBP, stopa referencyjna, spadła z 6 proc. do 5,75 proc.

5 października - PLL LOT zaprezentowały nową strategię na lata 2024-2028; zakłada przewiezienie blisko 17 mln pasażerów, posiadanie 110 samolotów we flocie przewoźnika, uruchomienie 20 nowych kierunków.

9 października - Minister rolnictwa Robert Telus poinformował, że spółka RSSI podpisała umowę z Portem Gdańskim na budowę portu zbożowego.

10 października - Rząd zdecydował o wybudowaniu stopnia na Wiśle w Siarzewie. Koszt realizacji inwestycji to 7,5 mld zł.

10 października - Prezes UOKiK zgodził się na przejęcie przez Orlen spółki Europol Gaz - właściciela polskiego odcinka gazociągu jamalskiego. 48 proc. akcji Europol Gazu, które posiada Gazprom jest obłożonych przez rząd zarządem przymusowym.

12 października - Grupa Azoty podpisała porozumienie z Polską Grupą Zbrojeniową. Współpraca ma objąć prace badawczo-rozwojowe, dostawy komponentów, nowych materiałów dla zbrojeniówki oraz projektowania materiałów do druku 3D w zastosowaniach militarnych.

13 października - Minister Rozwoju i Technologii wydaje decyzję o przejęciu akcji Gazpromu w Europol Gazie przez Orlen za odszkodowaniem dla rosyjskiego koncernu w wysokości 787 mln zł.

18 października - Minister klimatu i środowiska informuje, że KE przyznaje Polsce rację w sporze z Niemcami dotyczącym pozostawionych odpadów. Pod koniec września br. przed Komisją odbyło się wysłuchanie w związku ze skargą Polski na Niemcy ws. nielegalnego składowania odpadów w kilku lokalizacjach. Skarga została złożona w lipcu br. Resort informował, że chodziło w sumie o 35 tys. ton odpadów, które do kraju trafiły w różnych latach 2015-2018 z Niemiec. 29 listopada resort informuje, że Polska w tej sprawie złożyła skargę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na Niemcy.

18 października - Rozstrzygnięto aukcję 5G na częstotliwości 3400-3800 MHz, dzięki czemu do budżetu państwa wpłynie ponad 1,9 mld zł. Każdy z czterech startujących operatorów otrzyma po jednym bloku o szerokości 100 MHz.

24 października - Konsorcjum Vinci Airports i IFM Global Infrastructure Fund inwestorem Centralnego Portu Komunikacyjnego. Inwestor chce wyłożyć do 8 mld zł na budowę CPK w zamian za objęcie mniejszościowych udziałów w spółce operującej lotniskiem.

LISTOPAD 2023

6 listopada - Tego dnia rozpoczyna się protest polskich przewoźników w Dorohusku i Korczowej (woj. podkarpacie) oraz w Hrebennem (woj. lubelskie). Przewoźnicy domagają się m.in. wprowadzenia zezwoleń komercyjnych dla firm ukraińskich na przewóz rzeczy, z wyłączeniem pomocy humanitarnej i zaopatrzenia dla wojska ukraińskiego; zawieszenia licencji dla firm, które powstały po wybuchu wojny na Ukrainie, i przeprowadzenia ich kontroli. Jest też postulat dotyczący likwidacji tzw. elektronicznej kolejki po stronie ukraińskiej. Natomiast w Medyce od 23 listopada swój protest rozpoczynają rolnicy z organizacji "Oszukana wieś". Domagają się m.in. dopłat do kukurydzy.

14 listopada - Rząd zdecydował o zwiększeniu o 6,5 mld z rekompensaty dla PKP Intercity z czego w 2024 r. będzie to kwota 603 mln zł. Pod koniec grudnia 2020 roku Ministerstwo Infrastruktury podpisało z PKP Intercity umowę ramową na świadczenie usług publicznych w transporcie kolejowym w zakresie międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich. Wartość tej umowy to 21 mld 91 mln 224 tys. zł.

14 listopada - Resort rolnictwa poinformował, że KE zaakceptowała program pomocy dla producentów malin. Stawki pomocy to 1250 lub 2500 zł do hektara upraw.

17 listopada - Gaz-System nie zebrał wiążących deklaracji wykorzystania projektu FSRU 2 w Gdańsku. Operator zastrzega, że możliwe są dalsze rozmowy z potencjalnymi klientami w przyszłości.

21 listopada - Rząd przyjął projekt ustawy mający chronić odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła w 2024 r. Zakłada on m.in. przedłużenie mechanizmów osłonowych obowiązujących w 2023 r.

21 listopada - Narodowy Bank Polski poinformował, że w październiku tego roku zwiększył zasoby złota do 10,930 mln uncji, których wartość sięgnęła 91 mld 9 mln zł.

24 listopada - Minister Klimatu i Środowiska wydaje decyzję zasadniczą dla budowy przez ZE PAK, PGE i koreański KHNP elektrowni jądrowej w Pątnowie w koreańskiej technologii APR1400.

24 listopada - dotychczasowy przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Jacek Jastrzębski został nominowany na kolejną kadencję przewodniczącego KNF.

27 listopada - Prezydent RP powołał w nowym rządzie Mateusza Morawieckiego, Annę Łukaszewską-Trzeciakowską na stanowisko ministra klimatu i środowiska, która na tym stanowisku zastąpiła Annę Moskwę. Tego samego dnia prezydent powołał również: Andrzeja Kosztowniaka na ministra finansów (zastąpił Magdalenę Rzeczkowską); Alvina Gajadhura na ministra infrastruktury (zastąpił Andrzeja Adamczyka); Annę Gembicką na ministra rolnictwa (zastąpiła Roberta Telusa); Małgorzatę Jarosińską–Jedynak na ministra funduszy i polityki regionalnej (zastąpiła Grzegorza Pudę); Marlenę Maląg na ministra rozwoju i technologii (zastąpiła Waldemara Budę); Marzenę Małek na ministra aktywów państwowych (zastąpiła Jacka Sasina).

GRUDZIEŃ 2023

4 grudnia - Prezydent podpisał nowelizację ustawy dot. handlu w niedziele. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli Wigilia przypada na niedzielę, tego dnia będzie obowiązywał zakaz handlu; z kolei dwie poprzedzające ją niedziele będą niedzielami handlowymi. W 2023 r. niedziele handlowe przed świętami wypadały 10 i 17 grudnia.

6 grudnia - Prezydent RP powołał byłego wiceministra finansów Artura Sobonia na członka zarządu NBP.

7 grudnia - Sejm uchwalił ustawę o ochronie odbiorców energii (prądu, gazu i ciepła), która ma obowiązywać przez I połowę 2024 r. Ustawa, dla której punktem wyjścia był projekt poselski, złożony przez posłów KO i Polski 2050-TD zakłada m.in. przedłużenie do połowy 2024 r. maksymalnych cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych na poziomie 412 zł za MWh netto do obecnego poziomu limitu zużycia, pomniejszonego o 50 proc., ponieważ przepisy mają obowiązywać przez pół roku. Powyżej limitu zachowana ma być stawka 693 zł za MWh, jako cenę maksymalną. Taką samą cenę maksymalną mają płacić samorządy i podmioty użyteczności publicznej. Sejm przyjął też poprawkę przewidującą, że analogicznie jak w 2023 r., będzie to też stawka maksymalna dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz rolników. Poselski projekt ustawy, który trafił do Sejmu zawierał również zapisy dotyczące nowych regulacji przy budowie farm wiatrowych. W trakcie prac parlamentarnych autorzy wykreślili te zapisy.

7 grudnia - Minister Klimatu i Środowiska wydaje decyzje zasadnicze dla 6 projektów OSGE z reaktorami BWRX-300 przy negatywnej opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

8 grudnia - Trybunał Sprawiedliwości UE wydał kolejny wyrok ws. frankowiczów. Orzekł on m.in., że sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter i, dokonawszy takiego badania, mają obwiązek wyłączyć stosowanie nieuczciwych warunków umownych tak, aby nie wywierały one skutków wobec konsumenta. Sprawa, w której TSUE wydał wyrok, trafiła do Luksemburga z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia, gdzie toczy się postępowanie, w którym kredytobiorcy domagają się od banku zwrotu sum pieniężnych zapłaconych na podstawie umowy kredytu hipotecznego.

8 grudnia - premier Mateusz Morawiecki, na wniosek przewodniczącego KNF Jacka Jastrzębskiego powołał Sebastiana Skuzę, byłego wiceministra finansów na stanowisko zastępcy przewodniczącego KNF.

10 grudnia - Wszedł w życie nowym rozkład jazdy na kolei. Zwiększyła się w nim liczba połączeń do/z Warszawy, Krakowa, Białegostoku, Opola, Łodzi, Wrocławia i Rzeszowa. Podróżni korzystają też z nowych stacji m.in. w stolicy.

11 grudnia - Minister finansów Andrzej Kosztowniak podpisał rozporządzenie przedłużające stosowanie od 1 stycznia 2024 r. obniżonych stawek VAT dla określonych towarów i usług, w tym utrzymanie zerowej stawki VAT na podstawowe produkty żywnościowe.

12 grudnia - Resort Funduszy i Polityki Regionalnej podpisuje umowę z przedstawicielami Szwajcarii na 320 mln franków dofinansowania dwóch programów (Rozwój Miast oraz Badania Naukowe i Innowacje) ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy.

13 grudnia - Prezydent RP powołał w nowym rządzie Donalda Tuska na urząd: ministra finansów Andrzeja Domańskiego; ministra klimatu i środowiska Paulinę Hennig-Kloskę; ministra cyfryzacji i wicepremiera Krzysztofa Gawkowskiego; ministra aktywów państwowych Borysa Budkę; ministra przemysłu Marzenę Czarnecką; ministra rozwoju i technologii Krzysztofa Hetmana, ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka; ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzynę Pełczyńską–Nałęcz; ministra rolnictwa i rozwoju wsi Czesława Siekierskiego.

13 grudnia - Po dwóch tygodniach delegacje państw uczestniczących w konferencji klimatycznej ONZ COP28 w Dubaju przyjęły w drodze konsensusu decyzję, wzywającą do "odejścia" od paliw kopalnych. Dokument nie wzywa do "wycofania" paliw kopalnych, o co lobbowali przedstawiciele przeszło 100 państw, ale odejścia od paliw kopalnych w systemach energetycznych, w sposób sprawiedliwy, uporządkowany i równy tak, aby osiągnąć zerowy poziom emisji netto do 2050 r. zgodnie z nauką. Przewiduje on osiągnięcie szczytowych emisji CO2 do 2025 r., ale daje swobodę poszczególnym krajom, takim jak Chiny, aby osiągnąć szczyt później. Wzywa również do trzykrotnego zwiększenia produkcji prądu z energii odnawialnej do 2030 r. w skali świata, przyspieszenia wysiłków na rzecz ograniczenia zużycia węgla i przyspieszenia technologii, takich jak wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla, które mogą oczyścić trudne do dekarbonizacji gałęzie przemysłu.

15 grudnia - Prezydent podpisał ustawę, zakładającą zamrożenie w I połowie 2024 r. cen energii elektrycznej, gazu i ciepła dla wybranych odbiorców. Ustawa zakłada też wsteczne obłożenie Orlenu odpisem gazowym za 2022 r. co ma być jednym ze źródeł finansowania zamrożenia cen.

15 grudnia - Resort funduszy i polityki regionalnej podpisał wniosek o pierwszą płatność z Krajowego Planu Odbudowy.

15 grudnia - PKP Intercity rozstrzygnęło przetarg na zakup 63 elektrycznych lokomotyw wielosystemowych z opcją zamówienia kolejnych 32 pojazdów. Najkorzystniejszą ofertę złożył Newag oferując kwotę za zamówienie podstawowe 2,3 mld zł brutto i 3,5 mld zł brutto z prawem opcji.

19 grudnia - Przyjęty przez rząd projekt budżetu na 2024 r. przewiduje, że dochody budżetu państwa w 2024 r. mają wynieść ok. 682 mld zł, wydatki powinny ukształtować się na poziomie ok. 866 mld zł; deficyt ma wynieść 184 mld zł. 

PR24/PAP/mick/ aop/ pif/ wkr/ ms/ ab/ ewes/ awy/ mmu/SW