Na słodzone napoje nie pomoże nawet ruch. Ukryty w składzie cukier to cichy zabójca

Praca na temat szkodliwości cukru zawartego w słodzonych napojach została opublikowana w czasopiśmie "American Journal of Clinical Nutrition". Naukowcy przeprowadzili badanie na dwóch dużych grupach dorosłych. Przez 30 lat obserwowano stan zdrowia 65 tys. pielęgniarek i 50 tys. męskich pracowników służby zdrowia.

Naukowcy zaznaczają, że początkowo wszyscy byli wolni od chorób przewlekłych.

Choroby sercowo-naczyniowe

Osoby, które spożywały napoje słodzone ponad dwa razy tygodniowo, miały podwyższone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, niezależnie od podejmowania aktywności fizycznej. Natomiast codzienne picie takich napojów jest jeszcze bardziej szkodliwe. Nawet zalecane przez WHO 150 minut aktywności fizycznej tygodniowo, które chroni przed rozwojem chorób układu krążenia, nie wystarczy, by całkowicie zniwelować negatywny wpływ słodzonych napojów na układ sercowo-naczyniowy.

Jeden ze współautorów tej pracy, Jean-Philippe Drouin-Chartier z Uniwersytetu Lavala, zaznaczył, że aktywność fizyczna o połowę redukuje ryzyko chorób sercowo-naczyniowych związane z piciem słodzonych napojów, ale nie eliminuje go w całości. - Strategie marketingowe słodzonych napojów polegają często na tym, by pokazywać aktywne fizycznie osoby, które je piją. To sugeruje, że napoje te nie mają negatywnego wpływu na zdrowie, jeśli jesteś osobą aktywną fizycznie - wyjaśnia.

Badacze zwrócili uwagę na napoje bezalkoholowe, gazowane, z kofeiną lub bezkofeinowe, lemoniadę, ale też koktajle owocowe. Pominięto tzw. energetyki, które będą analizowane przy innym badaniu. One jednak także zawierają dużo cukru.

Problem ten jest o tyle istotny, że choroby sercowo-naczyniowe stanowią główną przyczynę zgonów ludzi na świecie.

Dlaczego dodaje się cukier do żywności?

Napoje słodzone są największym źródłem dodatkowego cukru w diecie, ale niestety nie jedynym. Cukier jest powszechnie stosowany, szczególnie w przetworzonej żywności. Poprawia smak, ale również uzależnia.

Polscy naukowcy z Centrum Badań nad Plastycznością Neuronalną i Chorobami Mózgu BRAINCITY porównali działanie cukru i kokainy. Z ich badania przeprowadzonego na myszach wynika, że większość struktur mózgowych aktywowanych przez spożywanie cukru i przyjmowanie narkotyków pokrywa się. Co ciekawe, pierwszy kontakt z cukrem wywołuje znacznie bardziej intensywny efekt w mózgu niż kontakt z kokainą.

Nie jest to jednak jedyny powód obecności dodatkowego cukru w żywności. Pomaga on bowiem także konserwować żywność, neutralizuje kwaśny, słony i ostry smak czy pozwala na uzyskanie karmelizacji, która np. pozwala na barwienie jasnego pieczywa na ciemniejszy kolor.

Jak sprawdzić skład produktu?

W związku z wieloma korzyściami, jakie cukier przynosi producentom żywności, ci chętnie z niego korzystają. Rośnie jednak świadomość związana ze szkodliwością cukru, toteż w składzie produktów jest on często ukrywany pod różnymi nazwami, np. różnych form cukru.

Są to m.in. fruktoza, laktoza, sacharoza, laktoza, maltoza. Cukier dodawany jest także w formie płynnej - jeszcze lepiej przyswajalnej. Jest to np. syrop glukozowy, glukozowo-fruktozowy, kukurydziany, sacharozowy, maltozowy czy syrop z cukru inwertowanego.

Warto wiedzieć, że wymieniony skład danego dania przedstawiany jest w porządku malejącym. Oznacza to, że jeżeli cukier lub którakolwiek z jego form znajduje się wysoko na liście składników, to znaczy, że stanowi jeden z głównych elementów produktu.

Znacznie łatwiej sprawdzić ilość cukru w produkcie w tabeli składników odżywczych znajdujących się na etykiecie. Należy jednak pamiętać, że podane są tam także naturalnie występujące cukry. Jednak zbyt wysoka ilość powinna nas zaalarmować.

Ile cukru w jedzeniu?

Dla lepszego zobrazowania ilości cukru w produkcie możemy przeliczyć go na łyżeczki. Jedna łyżeczka mieści ok. 4 gramów cukru. Jeżeli więc w 330-mililitrowej puszce popularnego napoju gazowanego mamy 36 gramów cukru, oznacza to, że pijąc puszkę tego napoju, spożywamy około dziewięciu łyżeczek cukru!

Warto zwracać uwagę na skład nie tylko napojów, ale również innych produktów. Ketchup popularnej marki ma w 100 gramach produktu 29 gram cukru. Oznacza to, że w 500 ml butelce mamy około 36 łyżeczek cukru!

Nie zdarza się jednak, żebyśmy jednorazowo spożywali całą butelkę ketchupu. Śmiało jednak możemy przekąsić dwie gotowe tortille z popularnej sieci sklepów. Nie kojarzą nam się one ze słodkim smakiem, a jednak w swoim składzie mają 13,2 grama cukru, czyli ponad trzy łyżeczki.

Przez cały dzień z różnymi posiłkami i dodatkami jesteśmy więc w stanie dostarczyć do organizmu ogromne ilości cukru. Jeżeli do tego dodamy słodycze czy słodzone napoje, nasze zdrowie może być w poważnym niebezpieczeństwie.

Damian Zakrzewski

dz/IAR, PAP, naukawpolsce.pl, stat.gov.pl, openfoodfacts.org, film dokumentalny "Cały ten cukier"

wmkor