"Dzieła odzyskane cudem". Piotr Gliński o zwrocie obrazów Bractwa św. Łukasza

W ubiegłym tygodniu szef Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożył wizytę w Stanach Zjednoczonych. W trzecim dniu wizyty, podpisał w Syracuse w stanie Nowy Jork umowę w sprawie powrotu do Polski serii obrazów malarzy z Bractwa świętego Łukasza, eksponowanych na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku.

Wicepremier Piotr Gliński podkreślił, że historia dzieł jest szalenie ciekawa. - To były dzieła sztuki specjalnie stworzone, namalowane przez Bractwo świętego Łukasza, grupę malarzy, którzy pracowali pod kierunkiem prof. Tadeusza Pruszkowskiego w jego pracowni zlokalizowanej w Kazimierzu nad Wisłą. W 1938 roku polski rząd zamówił u nich specjalnie obrazy, które miały pojechać - i pojechały - na Wystawę Światową w Nowym Jorku. Wystawa rozpoczęła się w 1939 roku, kiedy wybuchła II wojna światowa. Komisarz tej wystawy pan Ropp nie został spłacony przez polski rząd. W tamtym czasie, innymi sprawami zajmował się polski rząd na uchodźstwie - mówił profesor Piotr Gliński.

Ważne momenty w historii

Dodawał, że "dzieła znajdujące się w USA od 1939 roku udało się odzyskać dzięki wyjątkowej postawie strony amerykańskiej, ponieważ ani my, ani oni nie mieliśmy papierów własności". - Tak to się często w historii dzieje, że te dzieła sztuki nie mają potwierdzonych certyfikatów własności i trzeba często negocjować - stwierdził. Podkreślił, że dzieła te ukazują "momenty bardzo ważne w polskiej historii".

- Była powołana specjalna komisja historyczna pod kierunkiem pana prof. Oskara Haleckiego, żeby wybrać takie momenty w polskiej historii, które są momentami pewnego wkładu do cywilizacji w ogóle (...), czyli my tam zaprezentowaliśmy nie tylko bitwę wiedeńską, obronę Europy, ale Konstytucję 3 Maja, przywilej jedlneński, czyli przyznanie prawa do sądu, Konfederację warszawską, czyli tolerancję religijną oraz Chrzest Litwy - mądry układ z dynastią Jagiellońską - wymienił wicepremier Piotr Gliński.

Obrazy wraz z makatkami

Minister kultury poinformował także, że obrazy "wracają do Polski razem ze wspaniałymi makatami, które utkały przed wojną polskie spółdzielnie tkackie pod kierunkiem Mieczysława Szymańskiego".

Makaty zdobyły dwa lata wcześniej na Wystawie Światowej - Grand Prix w Paryżu. Udało się je odzyskać z Le Moyne College w Syracuse.Dzieła Bractwa świętego Łukasza będzie można oglądać w Muzeum Historii Polski.

• Złote Medale "Gloria Artis" wręczone. Piotr Gliński: Polska dziękuje za Wasze osiągnięcia
• Niespójna postawa Zachodu. Gliński: trzeba mówić światu, że na Ukrainie jest wojna

es