USA: odszkodowania dla potomków niewolników? Kongresmenów czeka polityczna batalia

Propozycja Demokratów to 13-osobowa komisja, której zadaniem byłoby zbadanie skutków niewolnictwa i dyskryminacji rasowej od początku Stanów Zjednoczonych do czasów współczesnych. Gremium miałoby przedstawić "odpowiednie rozwiązania" w jakiej formie najlepiej doprowadzić do odszkodowań. W zamiarze Demokratów zalecenia komisji obejmowałyby sprawy gospodarcze, ale także i opieki zdrowotnej czy edukacji.

Powiązany Artykuł

USA: miasto zapłaci miliony za śmierć George'a Floyda. Jednogłośna decyzja radnych

Po burzliwej debacie komisja sprawiedliwości Izby Reprezentantów zagłosowała 21 kwietnia za dalszym procedowaniem projektu ustawy, który wspiera prezydent Joe Biden. Tym samym sprawa odszkodowań po raz pierwszy zawędrowała w amerykańskim parlamencie tak daleko.

Protesty nadały tempa dyskusjom

Debata na ten temat nabrała w USA rozgłosu po zabójstwie przez policję w maju ubiegłego roku Afroamerykanina George'a Floyda. Na gwałtownych protestach, które objęły wszystkie większe miasta w USA, wzywano rząd do wypłacenia odszkodowań za niewolnictwo. Dla grup, które od lat lobbują za taką formą zadośćuczynienia, to "kamień milowy w wysiłkach, by odpowiedzieć na ludzkie i gospodarcze rany, jakie zadała instytucja niewolnictwa" - ocenia dziennik "Washington Post".

Czytaj także: 

• Sprawa śmierci George'a Floyda. Adwokat byłego policjanta chce ponownego procesu
• Francja: apele o rozwiązanie związku studenckiego. Padają oskarżenia o rasizm wobec białych
• Rasistowskie ataki na Polaków. Zdecydowana reakcja rządu Islandii

- To ustawodawstwo jest już dawno spóźnione - argumentował szef komisji sprawiedliwości Demokrata Jerrold Nadler. Wskazywał, że projekt "ma na celu rozpoczęcie ogólnokrajowej debaty" o tym, jak obecnie stawić czoła niewolnictwu, późniejszej segregacji rasowej i strukturalnemu rasizmowi. Ostatni z tych problemów jest w jego ocenie "endemicznym dla naszego (amerykańskiego) współczesnego społeczeństwa".

REKLAMA

"Wierzymy w zaskarbianie sobie szacunku"

Mimo że projekt utworzenia komisji będzie dalej rozpatrywany przez Izbę Reprezentantów i Senat, to szanse na jego przyjęcie są minimalne. To z uwagi na sprzeciw Republikanów, którzy w parlamentarnej komisji jednomyślnie głosowali przeciwko. Jim Jordan, Republikanin z Ohio, przekonywał że gremium dojdzie do przesadzonych wniosków. - Wydamy 20 milionów dolarów na komisję, która już zdecydowała się odebrać pieniądze ludziom, którzy nigdy nie byli zaangażowani w zło niewolnictwa, i przekazać je tym, którzy nigdy nie byli ofiarami zła niewolnictwa - argumentował.

Powiązany Artykuł

LeBron James groził policjantowi na Twitterze. Gwiazdor NBA usunął wpis

Demokraci odpierali, że historia Stanów Zjednoczonych po zniesieniu niewolnictwa jest pełna działań władz federalnych, które dyskryminowały Afroamerykanów. Dotyczyło to m.in. kwestii mieszkalnictwa, polityki banków czy dostępu do edukacji. Podkreślali, że w projekcie chodzi nie tyle o pieniądze, ale o odpowiedź państwa na błędy przeszłości. - Proszę moich przyjaciół po drugiej stronie, nie ignorujcie bólu i historii oraz zasadności tej komisji - argumentowała Sheila Jackson Lee, Demokratka z Teksasu.

Czytaj także: 

• "Nikt nie stoi ponad prawem". Joe Biden o wyroku w sprawie śmierci Floyda
• Abraham Lincoln - wyzwoliciel niewolników

Wątpliwe jest, by apele te zmieniły zdanie Republikanów, w tym tych czarnoskórych kongresmenów GOP. Jeden z nich, reprezentujący Utah Burgess Owens, mówił że tam gdzie dorastał "wierzymy w zaskarbianie sobie szacunku, a nie proszenie o niego". Szef republikańskiej mniejszości w Senacie Mitch McConnell już wcześniej zapowiedział, że jest przeciwny odszkodowaniom, podkreślając, że "nikt z obecnie żyjących nie jest odpowiedzialny" za "pierwotny grzech" Ameryki, jak nazwał niewolnictwo.

Odszkodowania z podatku od marihuany

W historii USA doszło już do wypłaty odszkodowań ze strony rządu dla mniejszości. Pieniądze otrzymali Amerykanie pochodzenia japońskiego, którzy w trakcie drugiej wojny światowej byli w Stanach Zjednoczonych prześladowani i umieszczani w obozach.

REKLAMA

Obecnie w sprawie finansowego zadośćuczynienia podejmowane są działania na szczeblu władz lokalnych czy stanowych. W marcu Evanston na przedmieściach Chicago, stało się pierwszym miastem w USA, które umożliwiło swoim czarnoskórym mieszkańcom odszkodowania za przeszłą dyskryminację oraz utrzymujące się skutki niewolnictwa.

Powiązany Artykuł

Zniesienie niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych

To kwota 25 tys. dolarów na każde uprawnione gospodarstwo domowe zamieszkiwane przez Afroamerykanów. Pieniądze muszą być przeznaczone na remont domu lub wykorzystane jako zadatek na zakup mieszkania. Program finansowany jest z darowizn i dochodów z 3-procentowego podatku od sprzedaży rekreacyjnej marihuany.

Ponad 50-procentowy wzrost poparcia

W kwestii zadośćuczynienia za niewolnictwo w dyskusji ścierają się różne postulaty. Niektórzy opowiadają się za bezpośrednimi transferami pieniężnymi. Część Amerykanów proponuje mniej bezpośrednie środki, np. programy zasiłków, czy zwiększenie kwot rządowego wsparcia dla osób żyjących w statystycznie biedniejszych obszarach. Nie ma jednej określonej linii; progresywny senator Bernie Sanders dopytywał się w 2019 roku dziennikarzy, co mają dokładnie na myśli, gdy używają terminu "odszkodowanie".

Po zabójstwie Floyda sondaże wykazują zmiany w myśleniu Amerykanów o nierównościach rasowych. W ubiegłorocznym badaniu dla Reutersa 72 procent mieszkańców USA stwierdziło, że rozumie dlaczego czarnoskórzy nie ufają policji. Większość ankietowanych nie jest jednak za odszkodowaniami. Sondaż stacji ABC News z 2020 roku wykazał, że 63 procent Amerykanów sprzeciwia się temu pomysłowi, w tym 93 procent Republikanów i 38 procent Demokratów. Popiera je 31 procent. To przyrost w porównaniu z badaniem 1999 rokiem o 12 punktów procentowych.

REKLAMA

mbl