Berlin zablokuje budowę elektrowni atomowych w Polsce. Felieton Miłosza Manasterskiego

Po spotkaniu z minister klimatu i środowiska Anną Moskwą, jej odpowiedniczka w rządzie RFN Steffi Lemke powiedziała, że "jeśli w Polsce dojdzie do budowy reaktorów, to będziemy pracować z użyciem odpowiednich instrumentów prawnych". - Dla mnie to oczywistość - mówiła otwarcie minister Lemke.

Dla nas oczywistością z kolei jest to, że Niemcom nie podobają się polskie elektrownie atomowe, ponieważ to Niemcy same chcą sprzedawać energię i surowce Europie. Po raz pierwszy jednak słyszymy konkretną pogróżkę wypowiedzianą przez przedstawiciela RFN w bardzo szczególnym momencie - w przeddzień spodziewanej rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Ta zbieżność czasowa nie jest przypadkowa. Groźba minister Steffi Lemke pokazuje, że nawet w sytuacji wojny rosyjsko-niemiecka polityka energetyczna (dla niepoznaki nazywana klimatyczną) nie ulega korekcie.

O napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainę Berlin zamierza szybko zapomnieć i w pierwszym możliwym terminie wrócić do budowy wspólnych, głębokich (podmorskich!), relacji gospodarczych z Moskwą. Rosyjska agresja na Ukrainę z perspektywy Niemiec to w najgorszym razie opóźnienie, a nie przeszkoda w realizacji planu dominacji energetycznej.

Być może nawet opóźnienie bardzo niewielkie. Jeśli w ramach rosyjskich bombardowań dojdzie do całkowitego zniszczenia infrastruktury przesyłowej na Ukrainie, niemieccy politycy zaraz zaapelują o szybkie uruchomienie Gazociągu Północnego. O tym, że Nord Stream 2 zapewnia bezpieczeństwo energetyczne Europie nie tak dawno mówił przecież kanclerz Olaf Scholz podczas wizyty na Kremlu. Cóż - czyj gazociąg, tego bezpieczeństwo.

REKLAMA

Politycy w RFN, którzy cały czas krzyczą o konieczności ochrony klimatu, doskonale zdają sobie sprawę z tego, że najskuteczniejszym sposobem ograniczenia emisji CO2 jest energetyka jądrowa. Te kraje, które postawiły na atom, dzisiaj są liderami ograniczeń emisji. Uzyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych jest atrakcyjne medialnie - ale bardzo kłopotliwe. Wszak słońce świeci tylko w dzień, a wiatr wieje wtedy kiedy chce. Niemiecki miks energetyczny w związku z wygaszaniem elektrowni atomowych przestał się bilansować w ubiegłym roku, bo było mniej wietrznie. W efekcie RFN spaliła więcej węgla niż w latach poprzednich. I nie bez znaczenia jest fakt, że był to węgiel eksportowany z Rosji. - Sorry, mamy taki klimat - chciałoby się powiedzieć, cytując byłą minister z PO Elżbietę Bieńkowską.

Politycy w RFN doskonale zdają sobie także sprawę z tego, że ich sąsiedzi korzystają na dużą skalę z energetyki jądrowej. Siłownie nuklearne działają w Czechach, Holandii, Belgii, Szwecji a już szczególnie nasycona jest nimi Francja. Tymczasem zapowiadają wejście na drogę prawną z Polską, która chce dopiero elektrownie atomowe budować. Dodajmy, że będą to elektrownie nowe, zatem prawdopodobnie najbezpieczniejsze ze wszystkich, które wokół Niemiec dalej pracują.

Czy wobec tego rząd Niemiec jest w stanie zablokować budowę elektrowni atomowych w Polsce? Dzisiaj atomem są zainteresowane zarówno spółki skarbu państwa jak i inwestorzy prywatni - zarówno małymi, średnimi jak i dużymi reaktorami. Pogróżki niemieckie trzeba traktować z całą powagą, choć teoretycznie łatwo byłoby je obalić w sądzie. Pytanie tylko w którym sądzie. Bo akurat na pewno nie w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ten quasi-sąd, a w istocie polityczny trybunał zaordynował już Polsce drastyczne zalecenie zamknięcia kopalni w Turowie. Skoro TSUE potrafi zażądać wyłączenia kopalni istniejącej, to tym bardziej potrafi, nawet przed orzeczeniem, w ramach zabezpieczenia elektrownię dopiero powstającą.

Inna możliwość zablokowania budowy przydarzy się w 2023 roku. Będzie to rok wyborów w Polsce, w których z rządzącą Zjednoczoną Prawicą zmierzy się proniemiecka Platforma Obywatelska. Trzeba uczciwie przyznać, że to rząd PO podniósł kwestie budowy elektrowni atomowych w Polsce. I następnie ją zakopał, głębiej niż Nord Stream 2. Czy to był efekt protestu Berlina? Dzisiaj wydaje się to bardzo prawdopodobne. W efekcie rząd Zjednoczonej Prawicy w kwestii energetyki atomowej znów znalazł się w punkcie zero. Jeśli jednak lider PO i EPL wróci do rządów - na co bardzo liczą w RFN, budowa polskich elektrowni atomowych natychmiast ponownie zostanie zatrzymana. Podobnie jak inny, drażniący Niemców projekt, czyli Centralny Port Komunikacyjny.

REKLAMA

Tymczasem wobec nieprzewidywalnej, agresywnej i grożącej swoim sąsiadom Rosji, bezpieczeństwo energetyczne jest równie ważne jak militarne. Polska bez elektrowni nuklearnych będzie zmuszona kupować energię od sąsiadów. Do takiej sytuacji doprowadziłoby nas wykonanie zabezpieczenia TSUE w sprawie Turowa. W ramach polityki klimatycznej UE, Berlin z Brukselą chcą nas do zamknięcia już nie tylko Turowa, ale wszystkich elektrowni węglowych. W zamian możemy sobie postawić wiatraki i panele, produkowane nota bene w RFN. Że prądu z nich nie wystarczy do rozwoju przemysłu, to nie szkodzi, bo przecież jest już przemysł w Niemczech. Podobnie jak lotnisko.

Jak więc realizować program budowy energetyki nuklearnej w Polsce, wiedząc, że storpeduje go najpotężniejsze państwo w Unii Europejskiej? Ogranicza to nasze możliwości wyboru partnera, do takiego, który razem z nami przeciwstawi się niemieckim prawnikom. Poważnym kandydatem pozostaje Francja, która sama nie zamierza swoich elektrowni zamykać. Tylko czy wystarczy jej argumentów i konsekwencji w sporze z Berlinem? Twardsi mogą być Amerykanie, którzy także są zainteresowani budową elektrowni w Polsce. Być może to jedyny partner, który będzie potrafił wesprzeć nas nie tylko technologicznie, ale i politycznie w sporze z rządem RFN.

Miłosz Manasterski