Naukowcy odkryli planetę w trakcie formowania. Ma ledwie pięć milionów lat

Gruba badaczy z ośrodków z różnych krajów wykryła znajdującą się na bardzo wczesnym etapie formowania planetę, okrążającą gwiazdę tego samego typu, co nasze Słońce. Obiekt oznaczony WISPIT 2b to gazowy olbrzym o rozmiarach zbliżonych do Jowisza, ale mniej więcej pięciokrotnie cięższy - czytamy na łamach "Astrophysical Journal Letters". Liczy sobie około pięciu milionów lat.

Proces tworzenia się planety jak na dłoni. Drugie tak wyjątkowe odkrycie

Niezwykłego odkrycia dokonano przy użyciu jednego z najnowocześniejszych obserwatoriów na świecie - ESO Very Large Telescope (VLT), w ramach pięcioletniego projektu badawczego, podczas którego starano się ustalić, czy gazowe olbrzymy na szerokich orbitach częściej występują wokół młodszych, czy starszych gwiazd.

- Wykorzystaliśmy bardzo krótkie, migawkowe obserwacje wielu młodych gwiazd, zaledwie po kilka minut na obiekt, aby sprawdzić, czy uda nam się dostrzec oznaczającą obecność planety małą kropkę obok nich - opowiada jeden z naukowców, dr Christian Ginski z University of Galway. - Jednak w przypadku tej gwiazdy wykryliśmy coś zupełnie niespodziewanego - wyjątkowo piękny, wielopierścieniowy dysk pyłowy. Kiedy po raz pierwszy go zobaczyliśmy, wiedzieliśmy, że musimy sprawdzić, czy uda się w nim wykryć planetę. Szybko więc poprosiliśmy o wykonanie dalszych obserwacji - opowiada naukowiec. 

Jak podkreślają badacze, to dopiero drugi raz, gdy potwierdzono wykrycie planety na tak wczesnym etapie ewolucji, krążącej wokół młodej wersji naszego Słońca. Pierwszą odkryto w 2018 roku, a dokonał tego również przez zespół badawczy z udziałem dra Ginskiego.

Planeta w kolebce. Tak powstają gazowe olbrzymy

Planeta została uchwycona w bliskiej podczerwieni, ponieważ jest jeszcze gorąca po początkowej fazie formowania. Zespół zarejestrował spektakularny, wyraźny obraz młodej planety osadzonej w przerwie w protoplanetarnym dysku. Planeta została także zaobserwowana w świetle widzialnym, którego analiza wskazuje, że WISPIT 2b, który ma zaledwie około pięciu milionów lat, wciąż aktywnie przyciąga gaz, formując swoją atmosferę. Tak wyraźna obserwacja to ważny krok naprzód dla zrozumienia, jak tworzą się planety - zaznaczają badacze. 

Eksperci tłumaczą, że bogate w pył i gaz dyski wokół młodych gwiazd są kolebkami planet. Mogą wyglądać niezwykle efektownie, z wieloma różnorodnymi strukturami, takimi jak pierścienie czy ramiona spiralne, których istnienie wiąże się z procesem formowania się planet wewnątrz tych dysków. Dysk wokół WISPIT 2b ma promień 380 jednostek astronomicznych, czyli jest około 380 razy większy niż odległość między Ziemią a Słońcem.

Czytaj także: 

• Odkryto kolejny księżyc gazowego olbrzyma. "Mniejszy od pozostałych"
• Tajemniczy obiekt w kosmosie. "To może być statek kosmiczny"

- Ta planeta to niezwykłe odkrycie. Prawie nie mogłem uwierzyć, że to rzeczywiście realna detekcja, gdy dr Ginski po raz pierwszy pokazał mi uchwycone obrazy. To naprawdę duży obiekt - z pewnością wywoła dyskusję w środowisku naukowym i poszerzy nasze rozumienie procesu powstawania planet - mówi Jake Byrne jeden z naukowców.

Źródła: Polskie Radio/PAP/mbl