Najsłynniejsze postaci wojny. Zmagania z agresją Rosji na Ukrainie wydały wielu bohaterów

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w ciągu jednej nocy przekształcił się w lidera wolnego świata, którego stawia się na równi z takimi postaciami historii jak Winston Churchill. Przemówienia oraz krótkie dobitne uwagi prezydenta Ukrainy zagrzewają do walki cały świat.

W jednym z wywiadów mówił, jak wygląda jego dzień. Wstaje rano, około 5.30 czy 6 zaczyna się narada wojskowa. Ulubionym momentem jest możliwość rozmowy przez telefon z żoną albo z dziećmi. Jak mówił, jest w takiej komfortowej sytuacji, że cokolwiek im powie, to i tak się ucieszą, że go usłyszą.

Więcej: w biografii prezydenta Ukrainy >>>

Pierwsza Dama wyszła z cienia męża

Ołena Zełenska, żona Wołodymyra Zełenskiego w ostatnim czasie coraz bardziej angażuje się w działania na rzecz Ukrainy. Jest osobą rozpoznawalną na całym świecie. Staje się coraz aktywniejsza. Początkowo brała udział w działaniach o charakterze humanitarnym, teraz stała się wysłanniczką Ukrainy także w innych kwestiach.

22 lutego występowała na forum ONZ, gdzie wzywała do utworzenia trybunału do spraw zbrodni popełnionych przez Rosjan podczas agresji na Ukrainę.

Zełenska wystąpiła podczas różnych okazji także podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos.  W czasie grudniowej wizyty w Wielkiej Brytanii Pierwsza Dama Ukrainy Ołena Zełenska spotkała się z królem Wielkiej Brytanii Karolem III, a także uczestniczyła w przyjęciu, wydanym przez królową-małżonkę Camillę. Spotkała się również z ministrami zdrowia i obrony. Pod koniec listopada wygłosiła przemówienie w Izbie Gmin.

Udziela także wywiadów światowym mediom. BBC przekazała, że ponad 90 procent Ukraińców jest gotowych żyć bez prądu, wody i ciepła przez dwa-trzy lata w imię zwycięstwa, w imię godności i dołączenia do Unii Europejskiej.
 
Razem z pierwszą damą Polski Agatą Kornhauser-Dudą zainicjowały program szkoleń dla ukraińskich medyków.

***

• Zbrodniczy plan Rosji. Nadija Kowal (Kijów): Moskwa świadomie unicestwia ukraińską kulturę, drugi etap to rusyfikacja

Generał Wałerij Załużny

Coraz większą estymą i wśród Ukraińców i na świecie, cieszy się generał Wałerij Załużny, od 2021 roku naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy. W odróżnieniu od Rosji, gdzie twarze dowodzących inwazją zmieniają się jak w kalejdoskopie, on wciąż kieruje działaniami ukraińskiej armii. Im dłużej dowodzi, tym większym się cieszy się uznaniem.

W ukraińskiej taktyce widoczna jest logika prowadzenia działań, która uwzględnia dysproporcję sił i konieczność prowadzenia asymetrycznych rozwiązań. Ten aspekt ukraińskiej strategii szerzej opisywał wcześniej m.in. portalu dla PolskieRadio24.pl pułkownik ukraińskich sił zbrojnych, Serhij Hrabskij.

Załużny od 2014 roku brał udział w walkach w Donbasie. Urodzony w 1973 roku, wywodzi się z młodszego pochodzenia oficerów, którzy nie studiowali na radzieckich uczelniach. W wypowiedziach cytowanych w mediach już na początku inwazji mówił, że dobrze zna opracowania autorstwa szefa sztabu Rosji gen. Wałerija Gierasimowa.

Pozostaje w bardzo bliskim kontakcie Przewodniczącym Kolegium Połączonych Szefów Sztabów amerykańskiej armii, generałem Markiem Milleyem.  22 grudnia w Kijowie miało miejsce spotkanie Załużnego z szefem sztabu polskiej armii, gen. Rajmundem Andrzejczakiem.

W grudniu okazało się, że Załużny otrzymał olbrzymi spadek – milion dolarów od Amerykanina o ukraińskich korzeniach. Generał podziękował rodzinie za jej postawę i przekazał tę kwotę na ukraińskie siły zbrojne, na specjalny rachunek, na który można wpłacać darowizny dla armii w Ukraińskim Banku Narodowym.

W grudniu relacjonowano, że na budynkach w zniszczonym Bachmucie i w innych miejscach na froncie, pojawiało się duże grafitti, przedstawiające Załużnego i hasło „Bóg jest z nami i z atamanem Załużnym”

>>> INWAZJA ROSJI NA UKRAINĘ - zobacz serwis specjalny <<<

Generał Ołeksandr Syrski

Dowódca wojsk lądowych armii ukraińskiej generał Ołeksandr Syrski odpowiadał za obronę Kijowa. We wrześniu 2022 był jednym z dowódców kontrofensywy w obwodzie charkowskim. Niektóre media piszą, że jest "ulubionym generałem prezydenta". W styczniu wizytował broniące się oddziały ukraińśkie w okolicach Bachmutu i Sołedaru. 

Merowie, burmistrzowie, doradcy merów

Bohaterami Ukrainy są merowie, ich doradcy, burmistrzowie, którzy dbają o wysokie morale mieszkańców, z drugiej strony informują świat o tym, co dzieje się w ich miastach. Niektórzy, ponieważ nie opuścili swoich mieszkańców, zapłacili za to życiem, gdy zostali schwytani i zabici przez rosyjskie wojska okupacyjne.

W ostatnich tygodniach lutego o tragicznej sytuacji w okupowanym od marca 2022 roku Melitopolu donosi mer tego okupowanego miasta Iwan Fedorow. Mówi on o torturach, katowniach,  koloniach karnych na okupowanych terenach.

O sytuacji w Charkowie donosili w początkach wojny mer miasta Ihor Terechow i gubernator obwodu charkowskiego Ołeh Syniehubow.

O dramacie Mariupola opowiadali jego mer Wadim Bojczenko. Informacje, które docierają obecnie z okupowanego miasta przekazuje doradca mera Petro Andriuszczenko.

Witalij Kim, gubernator obwodu mikołajowskiego, który potrafił i przekazać informacje o poważnych zagrożeniach, i podnieść ducha mieszkańców, wymyślając dla nich różnego rodzaju żarty. Dowcipkował z armii rosyjskiej i nie tracił rezonu, nawet gdy ostrzelana został budynek jego administracji. Kim przeżył zamach rakietowy, bo, jak sam mówi, zaspał i spóźnił się do pracy. Znane jest zdjęcie Kima, który raportuje o sytuacji ostrzeliwanego obwodu, sam zapewne narażony na ostrzał, trzymając na stole nogi w bardzo kolorowych wełnianych skarpetkach.

Przejmujące relacje z obwodu ługańskiego przedstawiał także jego gubernator Serhij Hajdaj.

Można przypomnieć, że zwłaszcza w pierwszych tygodniach wojny merowie, burmistrzowie, media, nieraz przez całą dobę informowali ukraińskie media, a za tym Ukraińców i cały świat, jak wyglądach informacja w ich miejscowościach, czy jeszcze się bronią. Ich relacje oglądali wszyscy Ukraińcy i o sytuacji na Ukrainie dowiadywał się od nich swiat, dlatego tak ważne było, by z jednej strony przekazywali prawdę o powadze sytuacji, z drugiej wlewali w dusze Ukraińców odwagę.

Obrońcy Azowstalu, wśród nich Mychajło Dianow

Obrońcy Azowstalu prowadzili bohaterską obronę w podziemiach kompleksu zakładów aż do 20 maja 2022 roku. Wykonali rozkaz i poddali się Rosjanom, mimo że z ich strony musieli oczekiwać wszystkiego co najgorsze, przede wszystkim za swój niezłomny opór.

Niektórzy obrońcy Azowstalu wrócili z niewoli. Rosjanie we wrześniu wymienili część ukraińskich żołnierzy na schwytanego przez Rosjan Wiktora Medwedczuka, „kuma Putina”. W grupie tej byli dowódcy z Azowstalu, dowódca Pułku Azow, Denys Prokopenko, jego zastępca, Swiatosław Pałamar, dowódca 36. Brygady Piechoty Morskiej, Serhij Wołynski - ci ostatni trafili do Turcji – taki był warunek strony rosyjskiej. Pozostała część grupy, oprócz pięciu dowódców, mogła wrócić na Ukrainę. Wśród nich był Mychajło Dianow.

Twarz Mychajła Dianowa, podobnie jak kilku innych obrońców Azowstalu, pokazał opinii publicznej na świecie jego towarzysz fotograf Orest Kozackij. Przedstawił on serię portretów bojowników, na których twarzy malowała się niezłomność, mimo głodu, braku szans na wygraną w tej bitwie, mimo braku możliwości leczenia ran.

Dianow powrócił z niewoli niedożywiony i cierpiący z powodu ran. Miał złamaną rękę – brakowało w niej kilku centymetrów kości.

Ukraińcy zebrali na leczenie Dianowa 23 miliony hrywien. Ten przekazał środki na leczenie rannych towarzyszy broni, gdyż koszty jego leczenia zdecydował się wziąć na swoje barki ukraiński klub piłkarski Szachtar Donieck.

Wielu żołnierzy ukraińskich nadal pozostaje w rosyjskiej niewoli.

Warunki tam są bardzo ciężkie. W drugiej dekadzie lutego zmarł dowódca 1 batalionu pułku Azow Ołeh Mudrak. Tak wyglądał przed i po odbyciu niewoli u Rosjan.

Na początku stycznia Hałyna Kłempouz, przedstawicielka Stowarzyszenia Rodzin Obrońców Azowstalu, informowała, że w rosyjskiej niewoli wciąż przebywa około 2 tys. ukraińskich żołnierzy, którzy bronili Azowstalu, są to także kobiety.

****

Eduard Łobau

Eduard Łobau reprezentuje Bialorusinów, którzy walczą o wolność Ukrainy w jednostkach ochotniczych lub w Pułku Kalinowskiego. Wielu z nich, około 20,  już oddało za Ukrainę swoje życie – wśród nich Eduard Łobau.

Zginął 26 stycznia 2023 w walkach pod Wuhłedarem w wieku 34 la. Walczył przeciwko Rosji od 2015 w Donbasie. Brał udział w wyzwalaniu Kijowa i Czarnobyla. Był m.in. w Grupie Taktycznej Białoruś, a potem w 72. Samodzielnej Brygadzie Zmechanizowanej Sił Zbrojnych Ukrainy^.  

 Łobau był wcześniej działaczem niezależnego tzw. Młodego Frontu więźniem politycznym Aleksandra Łukaszenki. W 2010 roku, schwytany wraz z liderem „Młodego Frontu” Źmicierem Daszkiewiczem przed tzw. wyborami prezydenckimi, został skazany na cztery lata kolonii karnej o zaostrzonym rygorze.

Matka Eduarda zdecydowała, że pochowa syna w Warszawie. Fundusze na przetranportowanie ciałą z Ukrainy do Warszawy, jak podaje Biełsat, zebrano w zbiórce ogłoszonej przez Fundacje Białoruskiej Solidarności BYSOL. w ciągu jednej doby.

Na Białorusi uczestnicy wojny przeciwko Rosji na Ukrainie są prześladowani. Ścigane są również ich rodziny, dlatego wielu bojowników Pułku Kalinowskiego, czy ochotników służących  nie ujawnia swoich nazwisk. Matka Łobaua już wcześniej zmuszona była do udania się na emigrację.

„Nie poszedłem walczyć o wolność Ukrainy, ale o wolność Białorusi. W końcu, jeśli Orda dostanie w zęby tutaj, w Donbasie, ruszy dalej – a Białoruś, jestem o tym absolutnie przekonany, zostanie wchłonięta, podobnie jak Krym, w ciągu kilku dni” – tak mówił Łobau, pytany, dlaczego walczy na Ukrainie w 2015 roku. Jego słowa cytuje Radio Svaboda.

W tym kontekście można przypomnieć, że także Białorusin był pierwszą ofiarą śmiertelną proeuropejskich protestów na Majdanie w 2013-2014 roku. Był to Michaś Żyznieuski.

***

Ukraińskie społeczeństwo i ukraińska armia

Najważniejszym bohaterem tej wojny jest ukraińskie społeczeństwo, w tym także ukraińska armia. Ukraińcy pokazują światu, jak walczyć ze złem, z agresją, jak robić to skutecznie, z godnością, zachowując człowieczeństwo.

To na co dzień oznacza heroizm, hart ducha, przedsiębiorczość i inwencję wielkoduszność i cierpliwość wobec tych, którzy nie pomagają jak należy i w dodatku nie są ofiarami wojny, nie walczą na froncie, nie spadają na nich pociski i mieszkają w ciepłych mieszkaniach.

Ukraińskie społeczeństwo wzięło ciężar odpowiedzialności na siebie, zadziwia świat wolą oporu i siłą charakteru, a także stylem walki ze złem. To wciąż wiele tysięcy ważnych i inspirujących historii do opowiedzenia, które powinny być nauką i inspiracją dla przyszłych pokoleń.

***

Zebrała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl