W Wielkiej Brytanii i w ponad 70 innych krajach obowiązuje ruch lewostronny. Z czego to wynika?
2016-09-13, 11:42
Polscy kierowcy przyzwyczajeni są do prawostronnego ruchu ulicznego i pewnie większość z nich nie wyobraża sobie jazdy lewym pasem. A musieliby to zrobić, gdyby przekroczyli granice Wielkiej Brytanii, Irlandii, Nowej Zelandii czy Japonii. Co sprawiło, że mieszkańców tych państw różni od nas zasada poruszania się po jezdni?
Historia lewego pasa
Ruch lewostronny wywodzi się jeszcze ze starożytności, choć według niektórych przekazów w nowożytnej Europie został uregulowany prawem w średniowieczu przez papieża Bonifacego VIII, który w roku 1300 zarządził, że pielgrzymi mają poruszać się po lewej stronie drogi. Zasada lewostronności jest konsekwencją faktu, że piesi oraz konni podróżni, posługujący się w walce bronią trzymaną w prawej ręce, mogli szybciej uniknąć niespodziewanego ataku ze strony zbliżającej się z przeciwka osoby, znajdując się po lewej stronie. W Japonii zasada ruchu lewostronnego została wprowadzona dekretem cesarskim na początku XVII wieku i wynikała z faktu, że pomiędzy samurajami poruszającymi się wąskimi uliczkami miast japońskich często dochodziło do zwad o to, kto komu ma ustąpić, zwłaszcza jeśli zaczepili się bronią noszoną u lewego boku. Istnieje również teoria, iż osoba prowadząca zaprzęg konny łatwiej i wygodniej pozdrawiała mijanych prawą ręką, a lejce trzymała w lewej.
Taktyka Napoleona?
Zmiany z ruchu lewostronnego na prawostronny przypisuje się Francuzom, istnieje nawet teoria, że autorem rewolucji jest Napoleon Bonaparte, który chciał wywoływać zamęt w oddziałach wojskowych swoich przeciwników, przygotowanych do ewentualnych bojów z żołnierzami poruszającymi się (jak wszyscy do tej pory) lewą stroną. Istnieją też poglądy wiążące zmianę z rzekomą leworęcznością cesarza, jeszcze inne - z buntem wobec papieskich zarządzeń Bonifacego VIII. Rewolucja w ruchu drogowym trwała ponad 100 lat. Warto wiedzieć, że na ziemiach polskich w zaborze austriackim także obowiązywał ruch lewostronny, który został zastąpiony prawostronnym po odrodzeniu się państwa polskiego w 1918 roku. W Krakowie tramwaje zaczęły się poruszać prawym pasem dopiero w latach 20. ubiegłego wieku.
Zasady lewej strony
Ruch lewostronny wiąże się z montowaniem kierownicy po prawej stronie, ale układ pedałów i biegów jest taki sam, jak w samochodach z kierownicą po lewej stronie. Poza tym asymetryczne światła mijania kierują snop światła tak, by doświetlał on lewą stronę drogi. W krajach z ruchem lewostronnym, podobnie jak w krajach z ruchem prawostronnym, obowiązuje jednak zasada prawej ręki. Wyprzedzanie odbywa się po prawej stronie pojazdu wyprzedzanego, a ronda objeżdża się w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Na drogach brytyjskich, jeśli znaki tego nie określają, nie ma ustalonego pierwszeństwa przejazdu.
Na niebiesko zaznaczone są kraje, w których obowiązuje ruch lewostronny. Lewy czy prawy? Który bezpieczniejszy?
Trudno jest określić, które zasady są bardziej bezpieczne dla użytkowników ruchu drogowego. Brytyjski inżynier drogowy J.J. Leeming przeprowadził badania w krajach, w których obowiązuje ruch lewostronny i wywnioskował, że dochodzi tam do mniejszej liczby wypadków drogowych. Być może dotyczy to anatomii człowieka i jego skłonności do praworęczności i dominacji prawego oka nad lewym. Wszystko jest jednak kwestią przyzwyczajenia, a poruszanie się po drogach wynika z historii danego kraju i nawyków jego mieszkańców.
Wikipedia/Aleksandra Rybińska