Maciej Kozłowski oczyszczony z zarzutu kłamstwa lustracyjnego

Dwa sądy - w maju 2012 i w czerwcu 2013 roku - uznały, że Kozłowski zataił tajną współpracę z SB w Krakowie w latach 60. ubiegłego stulecia.

Maciej Kozłowski był opozycjonistą, skazanym w czasach PRL. W latach 1998-99 był wiceszefem MSZ. Zdecydowanie zaprzeczał, że współpracował z SB.

Kasację do Sądu Najwyższego wniósł w jego imieniu mecenas Czesław Jaworski. Chciał on uchylenia w całości orzeczeń SO i SA, które uznały b. wiceministra za kłamcę lustracyjnego. Według adwokata - sądy pominęły wiele dowodów, przekroczyły granice swobodnej oceny dowodów i popełniły błędy w ustaleniach faktycznych - podkreślał Jaworski.

Prokuratura chciała oddalenia kasacji jako - oczywiście bezzasadnej - jej zdaniem.

Sąd Najwyższy uchylił orzeczenia sądów obydwu instancji, uznając, że Kozłowski złożył zgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, zeznań świadków, a także wyjaśnień Kozłowskiego SN uznał, że podejmował on faktyczne działania o charakterze opozycyjnym, a jego kontakty z SB nie nosiły znamion tajnej współpracy.
W ustnym uzasadnieniu wyroku sędzia SN Andrzej Tomczyk powiedział, że nie ma żadnych dowodów wskazujących na to, że informacje pozyskiwane przez SB od Kozłowskiego były w jakikolwiek sposób wykorzystywane. - Postawa Macieja Kozłowskiego i skutki jego działalności opozycyjnej były nadto widoczne - podkreślił.
Według IPN Kozłowski był najpierw kandydatem, a potem tajnym współpracownikiem SB w Krakowie o kryptonimie "Witold" w latach 1965-1969. Tymczasem - jak zauważył SN - nadanie tego kryptonimu datowane jest na 20 maja 1966 roku, a notatki oficera prowadzącego, mające świadczyć o działalności "Witolda", istniały znacznie wcześniej - mówił sędzia.
IPN chciał uznania Kozłowskiego za kłamcę lustracyjnego i orzeczenia pięcioletniego zakazu pełnienia funkcji publicznych. Prokurator IPN Jarosław Skrok mówił w SO, że gdyby Kozłowski przyznał się do współpracy, to ten - wstydliwy epizod - jego życiorysu zostałby mu wybaczony.

Opozycjonista w PRL

Kozłowski (skazany w 1969 r. przez sąd PRL za działalność opozycyjną) zaprzeczał, by złożył nieprawdziwe oświadczenie. Podpisał on wprawdzie w 1966 r. jako student UJ zobowiązanie do współpracy z SB, ale mówił, że chciał ukryć przed nią swe kontakty z emigracją i przemyt książek paryskiej "Kultury" do PRL. Argumentował, że pozorował współpracę, udzielając informacji ogólnodostępnych i unikając kontaktów z SB, a w czerwcu 1968 r. w ogóle ich zaprzestał.

Kozłowskiego wyrzucono ze studiów w marcu 1968 r. za udział w protestach studenckich. Rok później został aresztowany w Czechosłowacji. W 1969 r. skazano go na 4,5 roku więzienia w tzw. procesie taterników - młodych ludzi oskarżonych o nielegalne przerzucanie przez granicę wydawnictw "Kultury".
W więzieniu spędził 2,5 roku. Po wyjściu na wolność nie zaprzestał opozycyjnej działalności. W 1982 r. został członkiem redakcji "Tygodnika Powszechnego". W 1990 r. podjął pracę w MSZ; był m.in. wiceszefem resortu i ambasadorem w Izraelu.

Dwa wyroki

W grudniu 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek pionu lustracyjnego IPN niejednogłośnie uznał, że 69-letni Kozłowski złożył nieprawdziwe oświadczenie lustracyjne, w którym zaprzeczał współpracy z SB. SO zakazał mu na 3 lata pełnienia funkcji publicznych.
W czerwcu 2013 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał wyrok I instancji z 2012 r., uznający go za kłamcę lustracyjnego. Doceniając jego wkład w działania na rzecz niepodległości, SA podkreślił dwie fazy jego życia - "jasną" i "ciemną".
Prawomocne uznanie przez sąd czyjegoś oświadczenia lustracyjnego za nieprawdziwe oznacza utratę pełnionej funkcji oraz od 3 do 10 lat zakazu pełnienia funkcji publicznych.

mc