Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki za niebieską diodę LED. "Odkrycie na miarę rewolucji"

Posłuchaj

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki 2014 - relacja Rafała Motriuka (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

NAGRODY NOBLA 2014 - zobacz serwis specjalny >>>

- Odkrycie japońskich naukowców pomogło opracować bardziej wydajne, oszczędne i ekologiczne źródła światła - uzasadnił Komitet Noblowski. Może to poprawić jakość życia 1,5 mld ludzi na świecie bez dostępu do sieci elektrycznej.

Isamu Akasaki (85 lat) i Hiroshi Amano (54 lata) pracują w Japonii, natomiast urodzony w Japonii Shuji Nakamura (60 lat) ma obywatelstwo amerykańskie i pracuje w USA.

Naukowcy podzielą się po równo kwotą 8 mln koron szwedzkich (ok. 3,6 mln zł). Dostaną także dyplomy i medale.

Mogą działać do stu razy dłużej niż zwykła żarówka

Czerwone i zielone diody istniały już wcześniej, niebieskie były potrzebne, by połączyć trzy barwy i uzyskać światło białe. Stworzenie ich nie było łatwe, bo niebieskie światło ma najkrótszą długość fali i najwyższą energię. - Dzięki niebieskiej diodzie mamy źródła białego światła, które są znacznie bardziej wydajne i trwałe - tłumaczył ekspert Szwedzkiej Akademii, profesor Per Delsing.

Takie żarówki są dziś na ulicach, w domach i w latarkach telefonów komórkowych. Dają trzy tysiące razy więcej światła niż lampa olejowa i cztery razy więcej niż świetlówka. Mogą działać od kilkudziesięciu nawet do stu razy dłużej niż zwykła żarówka z drucikiem.

Fizyka czy inżynieria?

Zdaniem profesora Krzysztofa Meissnera z Uniwersytetu Warszawskiego, osiągnięcie tegorocznych noblistów było bardziej wyczynem z dziedziny inżynierii niż fizyki. - Od strony technologicznej - powiedział - to było bardzo duże osiągnięcie. Natomiast od strony teoretycznej nic nowego tutaj nie ma, (…) niż zwykłe te diody emitujące światło”.

Ale te technologie już zaczynają znajdować zupełnie nowe zastosowanie: testowane są tak zwane systemy Li-Fi, które emitują nie tylko światło, ale jednocześnie sygnał internetowy.

"Dzięki ich pracy zmieniło się wiele"

- Na tę nagrodę środowisko fizyków czekało od lat - powiedział tuż po ogłoszeniu werdyktu sztokholmskiej akademii, Robert Dwiliński z Centrum Nowych Technologii UW. Podkreślił, że wynalezienie przez japońskich fizyków azotku galu, na którym opiera się technologia światła LED, to odkrycie na miarę rewolucji. Dzięki ich pracy zmieniło się wiele w dziedzinie elektroniki i nowoczesnych technologii.

Fizyk zwrócił uwagę, że wynalazek japońskich naukowców jest znany setkom ludzi na całym świecie. Wiele osób używa świateł LED w domach, mają je również nowe auta oraz telefony komórkowe.

Robert Dwiliński uważa, że nagroda za diody LED to podobne wyróżnienie, jak kiedyś za wynalezienie tranzystora. Tamten wynalazek pozwolił rozpowszechnić odbiorniki radiowe, ten pozwala wprowadzać coraz to lepsze udogodnienia w teleinformatyce, z jednoczesnym oszczędzaniem zużycia energii.

<<<Nobel w dziedzinie fizyki. Kogo nagradzano w ostatnich latach?>>>

IAR,PAP,kh